او تمام مسئولیت را متوجه امریکا می داند و بخشی از آن را نیز به غنی و عمال او نسبت می دهد. در این میان اما هرگز از خود نمی پرسد که در ۱۳ سال حاکمیت خود بر سرنوشت افغانستان چه کرد.

حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین در مصاحبه‌ اخیر خود با رادیو ان‌پی‌آر در پاسخ به این سؤال که افغانستان به کدام سمت می‌ رود، گفته است که کشور صاحب حکومتی نیست که تمام افغان ‌ها خود را در آن ببینند؛ افغانستان از نظر اقتصادی دچار فاجعه است و مردم وطن را ترک می‌ گویند. به گفته کرزی «[خروج افغان‌ها از کشور] فاجعه بزرگ و مایه ننگ است».
 
کرزی امریکا را نیز در فروپاشی و وضعیت فاجعه‌ بار کنونی مقصر می ‌داند. او کشتار غیرنظامیان در بمباران‌ ها و خروج «بی‌ شرمانه» نیروهای خارجی را از تقصیرهای اصلی امریکا خوانده است؛ اما به نظر حامد کرزی، اکنون نیز امریکا می ‌تواند خطاهایش را اصلاح کند و «افغان ‌ها را یاری رساند تا دوباره به ‌پای خود بایستند.»
 
این اظهارات با وجود آنکه بیانگر بخشی از واقعیت های سقوط نظام جمهوری و بروز فجایع پس از آن می باشد؛ اما به طور شیطنت آمیز و ریاکارانه ای بخشی دیگر از واقعیت ها را نادیده می گیرد.
 
کرزی فرافکنی می کند؛ زیرا همچنان به طور مذبوحانه تلاش دارد تا بیرون از دسته متهمان بایستد و ظاهرا با مردمی که در فقر و فلاکت و فاجعه دست و پیدا می زنند، همدردی کند.
 
او تمام مسئولیت را متوجه امریکا می داند و بخشی از آن را نیز به غنی و عمال او نسبت می دهد. در این میان اما هرگز از خود نمی پرسد که در ۱۳ سال حاکمیت خود بر سرنوشت افغانستان چه کرد.
 
فروپاشی بزرگ و فجایع قبل و بعد از آن، یک شبه اتفاق نیافتاد؛ بلکه ماحصل سال ها سوء مدیریت و مزدوری و شبیخون به انتخابات و دستبرد به دموکراسی و نقض سیستماتیک قانون اساسی و فساد و استبداد و قبیله سالاری و تبعیض و تعصب و انحصار قدرت و دیکتاتوری و اقتدارگرایی و فرار از قانون بود؛ مواردی که ۱۳ حاکمیت کرزی، سهم بزرگی در زایش و افزایش آنها داشت که هرگز نباید با مصاحبه های فرافکنانه و ریاکاری های رسانه ای، کتمان و انکار شود و فراموش گردد.
 
کرزی هم مانند غنی دست نشانده امریکا بود. یک عنصر فاسد و فاشیست؛ اما به شدت شیطان‌صفت، نهان‌روش و ریاکار که با لفاظی و تظاهر و تجاهل و بازی با رسانه و افکار عمومی در پناه حمایت های بی دریغ جامعه بین المللی و سفارتخانه های خارجی و فرماندهان نظامی ناتو به خوبی نقش خود به عنوان ویرانگر بزرگ را ایفا کرد.
 
یکی از نقش های ریاکارانه او این بود که با وجود آنکه در هر چهار دوره موقت، انتقالی، انتخابات اول و انتخابات دوم با حمایت مستقیم و دخالت آشکار امریکا به قدرت رسیده بود، از امریکا انتقاد می کرد و به این ترتیب، تلاش داشت رد پای خود به عنوان مهره مزدور و دست نشانده واشنگتن را پاک یا پنهان کند.
 
او در حالی که پس از فروپاشی نظام و سقوط کشور به کام طالبان، تلاش کرد از سرمایه سیاسی که از رهگذر تبانی با طالبان و تلاش برای مشروعیت بخشیدن به آن گروه اندوخته بود، به جاه و جلال بازگردد و به مثابه یک «زعیم ملی» رهبری یک روند سیاسی تازه را برعهده بگیرد؛ اما وقتی از سوی طالبان در زندانی به وسعت کابل، زندانی شد و با حقارت به بند کشیده شد، اکنون بار دیگر برای رهایی و نجات و بازگشت به قدرت، دست به دامن امریکا شده است.
 
به نظر می رسد که حمله پهپادی اخیر امریکا بر کابل و کشتن ایمن الظواهری، کرزی را امیدوار کرده که با ادامه حملات مشابه از سوی پنتاگون، طالبان از موضع کنونی خود عقب نشینی کنند و به نفع او و دیگر مهره های مزدور و سوخته و فراری، امتیاز بدهند. به همین دلیل، کرزی امریکا را به اصلاح رفتار خود ترغیب می کند تا افغان ها (و در واقع خود او) را یاری رساند که دوباره روی پای خود بایستند.
 
این آرزوی نافرجام و ناشی از استیصال و فروماندگی اما نشان می دهد که کرزی نه به قدرت مردم باور دارد و نه حتی خدا را صحنه گردان اعلای آفرینش می داند؛ بلکه امید اول و آخر او امریکا است؛ همان کشوری که به اذعان خود کرزی، عامل اصلی فجایع جاری است.
 
با این حال، مردم افغانستان علیرغم گرفتاری در گرداب فاجعه و فقر ناشی از فروپاشی بزرگ، هنوز حافظه تاریخی فعالی دارند و می دانند که چه کسی طالبان را «برادران ناراضی» نامید و با تضرع و التماس و مشروعیت بخشیدن های یکجانبه و صرف هزینه های سنگین و خونین، تلاش کرد آنها را به قدرت بازگرداند، چه کسی اشرف غنی خاین و فاشیست و دیکتاتور را با تزویر و تقلب به قدرت رساند، چه کسی فرماندهان ملی و جهادی را یکی پس از دیگری حذف کرد، چه کسی چشم خود را بر جنایت های پاکستان بست و حتی اعلام کرد که اگر جنگی میان پاکستان و هند دربگیرد، افغانستان در کنار برادر خود پاکستان می ایستد و هرگز به آن خیانت نمی کند؛ همان پاکستانی که اکنون کرزی با اشاره به برنامه های آن، نگران تکرار سرنوشت غم انگیز داکتر نجیب علیه خود است و همان پاکستانی که کرزی می گوید مانع از بازگشایی مکاتب دخترانه در افغانستان شده است؛ یعنی طالبان را کنترل می کند و طالبان هم از اسلام آباد دستور می گیرند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور