در آستانه انزوای کامل؛ پاکستان هم «ناامید» شد

 

او گفته: مقامات به طور خصوصی از ناامیدی سخن می‌گویند.

 

خانم لودهی با استناد به یک گزارش شورای امنیت سازمان ملل می‌گوید بیشترین سود از تسلط طالبان بر افغانستان، بیش از هر گروه افراطی خارجی دیگر به تحریک طالبان پاکستان رسیده است.

 

او دو گزینه را در برخورد با طالبان پیشنهاد کرده: پاکستان باید از مجموعه‌ای از سیاست تشویقی و فشار بازدارنده در قبال طالبان استفاده کند تا پاسخ لازم را به دست آورد.

 

ملیحه لودهی همچنین از یک استراتژی هماهنگ با کشورهای منطقه‌ای برای اعمال فشار بر طالبان سخن گفته است.

 

پیشتر فاروق نایک؛ رییس کمیته روابط خارجی سنای پاکستان نیز خواهان تجدید نظر در سیاست کشورش با طالبان شد. پیش از او، بلاول بوتو زرداری؛ وزیر خارجه پاکستان نیز با اشاره به ناتوانی طالبان در مقابله با تروریزم، هشدار داده‌بود که اسلام‌آباد می‌تواند در روابط خود با طالبان، تجدید نظر کند.

 

مجموعه این اظهار نظرها نشان می دهد که ارزیابی های اسلام آباد از طالبان برخلاف آنچه پیش بینی می شد، درست نبوده و طالبان می روند که خود به درد سری بزرگ برای سران رژيم پاکستان به ویژه جنرال های ارتش این کشور تبدیل شوند.

 

مهم ترین مساله در حال حاضر، درگیری های مرزی است که علیرغم تاکید دوطرف بر خویشتن داری و حل و فصل مسالمت آمیز آن، روز به روز خشن تر و خونین تر می شود.

 

برای پاکستانی ها قابل درک نیست که طالبان از زمان روی کار آمدن دوباره شان در افغانستان، بیشترین و خونبارترین درگیری های مرزی را با پاکستان داشته اند. این در حالی است که پاکستان، طالبان را به وجود آورد، از آنها حمایت می کرد و آنان را در تبانی با امریکا به قدرت بازگرداند. 

 

رژيم اسلام آباد انتظار داشت که با به قدرت رساندن طالبان، افغانستان به سادگی تحت سلطه پاکستان قرار بگیرد و چه بسا می تواند به پایگاه اصلی تروریست های دست آموز آی اس آی برای حمله بر دیگر کشورهای منطقه تبدیل شود که در نتیجه آن، پاکستان به قدرت اول منطقه ای بدل خواهد شد.

 

با گذشت زمان اما نه تنها این اتفاق رخ نداد؛ بلکه به تعبیر نماینده پیشین پاکستان در سازمان ملل، بیشترین بهره را از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، طالبان پاکستان برده اند که هر روز بر گستره حملات خود علیه ارتش پاکستان می افزایند و این کشور را به سمت نوعی ناامنی مزمن، هدایت می کنند که ریشه در افغانستان دارد.

 

در چنین شرایطی پاکستانی ها از لزوم فشار بر طالبان و تجدید نظر در روابط دوجانبه با رژيم کابل سخن می گویند؛ چیزی که در حال حاضر، ممکن است در حد یک لفاظی سیاسی یا تهدید نرم برای پاسخگو قرار دادن رهبران طالبان در کابل و قندهار و واداشتن آنان به پایان دادن به تمرد در برابر فرماندهان پاکستانی شان باشد؛ اما در صورتی که این رویکرد، جواب ندهد، پاکستان مجبور است از نقش کنونی خود به عنوان «سخنگوی طالبان» دست بکشد، به اردوی کشورهای مخالف طالبان بپیوندد و حلقه انزوای رژيم طالبان را تنگ تر کند؛ زیرا ارتباط طالبان با گروه های تروریستی دیگر از جمله طالبان پاکستان، امنیت ملی پاکستان را نیز به مخاطره می اندازد و ثبات و استقرار چنین رژيمی در کابل، به مراتب نسبت به دولت های ملی گرای مخالف به رسمیت شناختن دیورند که پیش از این بر افغانستان حکم رانده اند برای چشم انداز امنیتی پاکستان، خطرآفرین و چالش زا خواهد بود.

 

با اینهمه باید منتظر ماند و دید که آیا سران طالبان، قادر و مصمم به مهار تنش های ایجادشده با پاکستان هستند یا خیر. آیا آنها به انتظارات اسلام آباد درباره تبدیل افغانستان به عمق استراتژيک خود، پاسخ مثبت می دهند؟ آیا توانایی و اراده مهار گروه های تروریستی ضد پاکستانی را دارند؟ آیا در برابر رویکرد دیرینه پاکستان درباره کنترل مرزها و تعیین حدود جغرافیایی دو کشور همسایه، تمکین خواهند کرد؟ 

 

اینها مسایل و ابهاماتی است که در حال حاضر، هیچ پاسخی برای آن وجود ندارد؛ اما واضح است که اگر وضعیت، آنگونه که پاکستان می خواهد تغییر نکند، رویکرد اسلام آباد در قبال رژيم کابل تغییر می کند و در آن صورت، انزوای سیاسی طالبان، کامل خواهد شد.

 

محمدرضا امینی - جمهور