افغانستان، ایران و تاجیکستان سه کشوری اندکه دارای مشترکات تاریخی و فرهنگی بی شماری بوده و در یک حوزه ی تمدنی قراردارند : حوزه ی تمدنی زبان پارسی.
مردم این سه کشور همانگونه که به یک زبان افهام و تفهیم می کنند، درعین حال همه به یک میراث تاریخی و به یک گذشته درخشان نیز می بالند و فخر می کنند.
مولانا جلال الدین محمدبلخی، حافظ شیرازی و رودکی همان اندازه که مایه مبالات یک افغانستانی اند به همان اندازه نورچشمی یک ایرانی و نقل مجلس یک تاجیکستانی نیز می باشند.
اما بدبختانه باید گفت که استعمار و عوامل استعماری آن، هنگامی که به منطقه گام گذاشتند تلاش نمودند که با هزار حیله و نیرنگ تخم نفاق و بدبینی را در میان ملتهای منطقه کاشته و آنها را به جان هم اندازند.
نخستین نقشه ی آن ها در این منطقه مرزبندیهای سیاسی بود؛ مرزبندیهایی که سرانجام ازییک ملت فارسی زبان، سه کشوریساخت ویبا تزریق سم ناسیونالیسم، سه عضو یک پیکر را ازهم جدایکرد و خصم جان همدیگر نمود.
در نتیجه ی این تفرقه افکنی ها است که امروزه شهروندان این سه کشور همدیگر را بیگانه پنداشته و با همدیگر با تحقیر و تمسخر برخورد می کنند. شهروندان افغانستان، ایرانی را تحمل نمی کنند و تاجیکستانی ها، افغانستانی ها را آدم نمی پندارند و ایرانیها هیچکدام را.
این وضعیت نکبت بار، از دولتمردان این سه کشور می خواهد که برای رفع این نابسامانی ها و از خودبیگانگی ها استراتژیهای درازمدتی بریزند و اقدامات گسترده ای انجام دهند.
یکی از بهترین و مؤثرترین کارهایی که دولتمردان این سه کشور برای نزدیکی ملتهای شان می توانند انجام دهند، راه اندازی برنامه های مشترک فرهنگی می باشد.
دولتمردان این سه کشور باید تلاش کنند که با ایجاد رادیوها و شبکه های تلویزیونی و با تهیه فیلم ها و مستندها آگاهی شهروندان شان را نسبت به ملیتهای هم زبان و هم نژادشان در سراسر منطقه افزایش بخشیده و زمینه همزیستی بهتر و خوبتر را میان شان مهیا کنند.
چندسال پیش گزارشی ازطریق رسانه ها به نشر رسید مبنی براینکه سران این سه کشور توافق کرده اند که یک شبکه تلویزیونی مشترک فارسی راه بیاندازندکه برای هر سه کشور نشرات داشته باشد.
انتشار این خبر از طریق رسانه باعث شد که امیدهایی در محافل علمی و فرهنگی هر سه کشور ایجاد شود و نخبگان آن ها آن را به فال نیک بگیرند، اما اینک که ازآن چند سال می گذرد دیده می شود که از آن شبکه ی تلویزیونی هیچ خبری نیست .
بنابراین دانسته می شود که این هم از جمله هزارن وعده و وعیدهای توخالی و درون تهی است که هر ساله سران هرسه کشور در دیدارهای رسمی که دارند اعلام می کنند، اما بعد هیچکدام آنها اجرایی نمی شوند.
عبدالغفورآرزو سفیر کبیر افغانستان مقیم تاجیکستان درگفتگو با رسانه ها، اگرچه عدم اجرایی شدن این طرح را به تفاوت نظام های سیاسی در سه کشور تاجیکستان، ایران و افغانستان نسبت می دهد و می گوید که تفاوتهای نظام سیاسی در این سه کشور باعث شده است که در بخش مدیریت برنامه ریزی برای این شبکه تلویزیونی با مشکل مواجه شویم، اما من فکرمی کنم که علت عمده چیزی دیگری باشد.
این علت از دیدگاه بنده، نه تفاوت نظامهای سیاسی در سه کشور و نه هم تفاوت رسم الخط سیریلیک تاجیکستان با رسم الخط افغانستان و ایران، بلکه دست های پشت پرده ای است که از همگرای ملیتهای فارسی زبان در هراس بوده وآن را به ضرر مطامع و مقاصد استعماری شان می پندارند.
این گفته به خصوص زمانی بیشتر محتمل تر به نظر می رسد که شنیده می شود که برخی حلقات درداخل حکومت افغانستان پیشنهاد کرده اند که موضوع تاسیس این شبکه به سازمان اکو واگذار گردد و تنها برای پارسی زبانها نه بلکه برای همه ملیتهای منطقه از تاجیک و پشتون و ترکمن گرفته تا به قزاق و... باشد .
ناگفته نباید گذاشت که نفس این ایده اگرچه کاملاً یک ایده ی خوب می باشد اما همچنان باید گفت این طرح صادقانه نبوده و بلکه به منظور انصراف افکارعمومی پارسی زبان براه انداخته شده است .