وقتی ده ها جوان افغانستانی در آب های اندونیزیا غرق می شوند، وقتی پس از ماه ها زندگی رقت بار صدها افغان مهاجر در اردوگاه های بی امکانات استرالیا آنها سرانجام به کشور فقیر و بد آب و هوای گینه بیسائو تبعید می شوند،‌ وقتی مهاجرین در ایران مشکلات بی شمار دارند، وقتی گروهی در پاکستان به دام گروه های تروریست و دهشت افکن می افتند چه کسی باید پاسخگو باشد؟

مقام های وزارت خارجه، مهاجرین افغان در ایران و پاکستان را چالش اصلی در برابر افغانستان خوانده، می گویند تا زمانی که برای این معضل راه حلی اساسی یافت نشود، صلح به افغانستان نمی آید.
آقای عاطفمل که در رابطه با مشکلات مهاجرین در کشورهای همسایه، منطقه و جهان به جلسه روز سه شنبه مجلس سنا فراخوانده شده بود، مهاجرین افغان در ایران و پاکستان را ریشه اصلی مشکلات افغانستان عنوان کرده و گفته است: "معضل مهاجرین افغان در ایران و پاکستان به اندازه ای مهم است که تا زمانی که دولت افغانستان قادر به حل این مشکل نگردد، صلح در کشور نخواهد آمد".
آقای عاطفمل خاطرنشان کرد که در سیاست خارجی، عمل به مثل وجود دارد؛ اما افغانستان در این مساله هیچ وسیله ای در دست ندارد و کشورهای ایران و پاکستان از مهاجرین به حیث اهرم فشار کار می گیرند.
به گفته او، حکومت افغانستان در بیش از یک دهه گذشته نتوانسته زمینه بازگشت مهاجرین، اسکان آنان و زمینه کار را در کشور فراهم کند و به همین دلیل معضل مهاجرین حل ناشده باقی مانده است.
به گفته این مقام ها؛ هم اکنون، بیش از ۵ میلیون تبعه افغانستان مهاجرند که بیشتر آنان در ایران و پاکستان به سر می برند.
در این شکی نیست که مهاجرت و مهاجرین یکی از بزرگترین بحران های اجتماعی افغانستان طی ۴ دهه پسین بوده است. این بحران اکنون به اندازه ای گسترده و فراگیر شده است که افغانستان را به یکی از بزرگترین کشورهای مهاجرفرست دنیا تبدیل کرده است. با این حساب، در ادامه همه زمینه های منفی که افغانستان از قضا سرآمد و سرسلسله آنها محسوب می شود مهاجرت نیز یکی از همان زمینه هاست.
انتظار می رفت با روی کار آمدن اداره رییس جمهور کرزی، تغییر قانون اساسی و برای اولین بار در تاریخ افغانستان ایجاد یک وزارتخانه اختصاصی برای مهاجرین، این معضل برای همیشه برچیده شود؛ اما با توجه به اظهارات تازه معاون وزیر امور خارجه، اکنون مهاجرین نه تنها یک معضل اجتماعی اند؛ بلکه تهدید و چالشی جدی برای صلح و امنیت نیز به حساب می آیند؛ اما به نظر می رسد نگاه وزارت امور خارجه به این معضل با آنچه در زندگی واقعی مهاجرین افغانستان در دو کشور پاکستان و ایران می گذرد تفاوت فاحشی دارد.
وزارت خارجه به گونه ای در قبال مهاجرین موضعگیری می کند که تصور می شود مهاجرینی که سال هاست در دو کشور همسایه زندگی می کنند، بخشی از نیروی جنگی «دشمن» در برابر صلح و امنیت افغانستان هستند.
وزارت امور خارجه و هر مقام مسئول دیگر به جای فرافکنی ناکارآمدی ها، فساد و نداشتن راهبردهای منظم در قبال حل معضلات مهاجرین و تامین حقوق آنها، بهتر است در قبال این مسایل بگونه مسئولانه پاسخگو باشند و به پرسش های پرشمار مهاجرین در این دو کشور و در همه کشورهای جهان توضیح دهند که دقیقا چه کسانی مسئول نابسامانی های اجتماعی بزرگی مانند مهاجرت های دیرسال و همیشگی افغان ها در کشورهای جهان هستند؟
وقتی ده ها جوان افغانستانی در آب های اندونیزیا غرق می شوند، وقتی پس از ماه ها زندگی رقت بار صدها افغان مهاجر در اردوگاه های بی امکانات استرالیا آنها سرانجام به کشور فقیر و بد آب و هوای گینه بیسائو تبعید می شوند،‌ وقتی مهاجرین در ایران مشکلات بی شمار دارند، وقتی گروهی در پاکستان به دام گروه های تروریست و دهشت افکن می افتند چه کسی باید پاسخگو باشد؟
وزارت خارجه به جای آنکه به مهاجرین به عنوان سربازان دشمن و چالشی فراراه صلح و امنیت نگاه کند، بهتر است از کارکردهای خود برای حل معضل مهاجرت و تامین و اعاده حقوق مهاجرین براساس کنوانسیون های بین المللی در کشورهای میزبان به مردم افغانستان گزارش دهد.
چه کسی مسئول این نابسامانی هاست و وزارت خارجه چه کاری برای حل و رفع این نابسامانی ها ارائه و اجرا کرده است؟
چرا پس از ۱۳ سال و تاراج میلیاردها دالر هنوز معضل مهاجرت نه تنها حل نشده؛ بلکه گسترده تر نیز شده است؟ آیا وزارت خارجه در این زمینه به مسئولیت خود عمل کرده است؟
وزارت خارجه باید به یاد بیاورد که وقتی کشورهای میزبان تصمیم به اخراج اجباری مهاجرین می گیرند، تنها کاری که این وزارت انجام می دهد توسل به دیپلماسی التماس برای تمدید مدت اقامت آنهاست؟ به رغم این مساله، یاد کردن از مهاجرین به عنوان چالش امنیتی آیا منصفانه است؟
دولت نباید فراموش کند که مهاجرین تمامی سختی ها، تلخی ها، مرارت ها، محدودیت ها و ممنوعیت های تحقیرآمیز مهاجرت در کشورهای بیگانه را به جان خریده اند تا زنده بمانند؛ زیرا سیاست های دولت و وزارت امور خارجه در قبال جنگ و صلح، زمینه زندگی و کار در داخل کشور را از آنها سلب کرده است.
چند درصد از امتیازاتی که دولت به برادران ناراضی داده است به مهاجرین داده شده است؟
سیدعلی حسینی- خبرگزاری جمهور