در دهه گذشته عراق نقش مهمی در امنیت انرژی چین در بخش نفت داشته است. در این بین شرکت‌های چینی نیز با سرمایه‌گذاری در میادین نفت و گاز عراق، نقش مهمی در افزایش ظرفیت تولید نفت عراق ایفا کرده‌اند.
پس از سقوط صدام، شرکت ملی نفت چین اولین شرکت خارجی بود که در سال ۲۰۰۸ برای افزایش ظرفیت تولید نفت با دولت عراق قراردادی امضا کرد.
البته همکاری دو کشور، فقط محدود به بخش انرژی نیست. دولت عراق در دهه گذشته یکی از خریداران تسلیحات چینی نیز بود. عراق هواپیماهای بدون سرنشین چینایی را برای مبارزه با داعش به کار گرفت. دولت عراق همچنین از قانون امنیت ملی هانگ‌کانگ در سازمان ملل و سیاست دولت چین در قبال اقلیت مسلمانان اویغور، دفاع کرد.
حجم تجارت عراق با چین در سال گذشته ۵۳ ملیارد دالر بود. به گزارش سفارت چین در عراق، میزان تجارت در سال ۲۰۲۲ در قیاس با سال قبل تر ۴۳.۱ درصد افزایش داشته است.
و حالا سطح این همکاری به حدی رسیده که چین تصمیم دارد در چارچوب استراتیژی وسیع‌تر تضعیف دالر و تقویت یوآن، معاملات نفتی‌اش با عراق را نیز با یوآن انجام دهد.
چین برای کاهش تدریجی تسلط دالر بر اقتصاد جهانی در تلاش است تا در تجارت خارجی با سایر کشورها از یوآن بهره گیرد. پکن همچنین در تلاش است تا در تجارت با کشورهایی که تامین کننده بخشی از انرژی مورد نیاز این کشور هستند یا در مسیر پروژه راه ابریشم جدید چین قرار دارند، به جای دالر از یوآن چین استفاده کند.
در ماه فبروری گذشته بانک مرکزی عراق اعلام کرد که با هدف بهبود دسترسی به ارز خارجی، قصد دارد برای اولین بار اجازه دهد تا تجارت از چین به طور مستقیم به یوآن تسویه شود.
هفته گذشته نیز بورس نفت و گاز طبیعی شانگهای اعلام کرد که شرکت ملی نفت فلات قاره چین و شرکت توتال انرژی فرانسه، اولین معاملات چین در زمینه گاز طبیعی مایع را که به یوآن تسویه می شود، تکمیل کرده‌اند.
عراق درصدد افزایش نقش شرکت‌های چینایی در زیر ساخت‌های انرژی این کشور نیز هست. و در این راستا بغداد شرایط لازم را براق حضور بیشتر شرکت‌های چینی فراهم کرده است. به گفته سفیر چین در عراق، بغداد در عقد قراردادها، بزرگترین کشور برای طرف چینایی و نیز دومین شریک نفتی و تجاری چین است.
سرمایه گذاری چین در کشورهایی که در مسیر «جاده ابریشم جدید» قرار دارند، باعث شده تا عراق نقش مهمی در سیاست منطقه‌ای چین داشته باشد.
چین در دو دهه گذشته ملیاردها یوآن در پروژه‌های مختلف عراق، از جمله بخش انرژی‌های سبز و نیروگاهی و ساخت جاده ها و مکاتب سرمایه گذاری کرده است.
در دسمبر گذشته دولتمردان عراق و چین در ریاض دیدار کردند. محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق در دیدارش با رئیس جمهور چین، بر تمایل بغداد به شراکت با چین در چارچوب پروژه راه ابریشم جدید و نوسازی زیرساخت های عراق تأکید کرده بود.
یکی از طرح های استراتیژیک عراق که سهم بزرگی در برجسته شدن نقش عراق در پروژه راه ابریشم جدید چین خواهد داشت، طرح استراتژیک توسعه بندر فاو است.
از چند سال گذشته عراق بارها تلاش کرد تا شرایط حضور سرمایه گذاران خارجی، به ویژه چینی را در این پروژه فراهم کند. در سال ۲۰۲۰ و در زمان همه‌گیری کرونا، حسین الشبلی، وزیر حمل و نقل وقت عراق با توجه به موقعیت جغرافیایی و زیر ساخت ارتباطی عراق، مدعی شده بود که این کشور به قلب پروژه جاده بین المللی زمینی و دریایی «جاده ابریشم جدید» بین دو قاره آسیا و اروپا تبدیل خواهد شد.
به گفته الشبلی، در صورت تکمیل پروژه بندر فاو، عراق قطب جاده ابریشم می شود که چین در تلاش است از طریق آن، ارتباطش را با اروپا تسهیل کند.
به گفته الشبلی، بندر فاو به راه‌آهن ترکیه نیز وصل خواهد شد و بعد از آن، خط ارتباطی دریایی چین به پاکستان و بندر فاو و خط ارتباطی راه آهن تا اروپا تکمیل می‌شود.
دولت عراق امیدوار است که اجرای پروژه راه ابریشم چین از طریق عراق، باعث ایجاد ثبات و هم‌گرایی منطقه‌ای شود و همزمان هزاران شغل برای مردم عراق ایجاد شود.
