فیض احمد در تاریخ 12 سرطان به هرات برگشت اما از آن زمان تا کنون نتوانسته خانه ای پیدا کند؛ او حالا در پشت بام خانه یکی از اقوامش همراه با همسر و یک فرزندش در زیر خیمه زندگی میکند.

بعد از عبور از هفت خان رستم اسلام قلعه و گیر و دارهایش به خاطر ثبت سوانح مهاجرین، حالا موتری پیدا شده که رایگان حامد و خانواده اش را به هرات منتقل کند.

موتری از کاروان های موترهای هراتی که خیرخواهانه و با یک فراخوان به اسلام قلعه رفته بودند تا مهاجرین را به هرات برسانند.

حامد با همسر، سه فرزند و مادرش سوار این موتر هستند؛ خوشحال است که شلوغی های اسلام قلعه را پشت سر گذاشته و حالا میتواند به هرات، زادگاهش برگردد و آغازی نو داشته باشد.

اما این سرخوشی با صحبت هایی که در حین سفر با راننده دارد به ناگاه پایان میبابد.

راننده به او میگفت: «متاسفانه از وقتی که مهاجرین به افغانستان برگشتند کرایه خانه ها خیلی بالا رفته؛ اصلا به هرات خانه پیدا نمیشود و باید به اطراف شهر و حتی بیرون شهر رفت تا خانه ای پیدا کرد.»

این صحبتها برای حامد دوباره دلهره ایجاد کرد؛ با هرچیزی میشود کنار آمد اما با بی سرپناهی نه؛ فکر نمیکرد روزی در کشور خودش با مشکل خانه و سرپناه روبرو شود.

از روز ورود به شهر هرات یک هفته گذشته است و حامد هنوز هم نتوانسته معمولی ترین خانه را پیدا کند؛ با مهمانی گردی در خانه‌های اقوام دارد زمان میخرد تا خانه ای پیدا کند.

حامد به خبرگزاری جمهور میگوید: «دیگر جایی در هرات نمانده که نگشته باشم؛ یک خانه معمولی در هرات بین 10 تا 15 هزار افغانی کرایه ماهانه اش است؛ به پول ایران میشود ماهی بین 15 تا 20 میلیون تومان. در هیچ وقتی ندیده بودم که در هرات این رقم کرایه خانه ها بالا برود.»

حامد میگوید در کنار این که سرپناه ندارد، نتوانسته برای خود کاری فراهم کند و این وضعیت آرام آرام پس اندازی که دارد را هم تمام میکند.

این روایت یکی از مهاجرین بازگشته از ایران است؛ رسول، همسرنوشت با حامد است.

او در ایران خانه ای گراوی داشت اما حالا در کشور و زادگاه خودش هرات، نمیتواند خانه ای برای اجاره پیدا کند.

رسول به خبرگزاری جمهور میگوید: «حدودا یک ماه است دنبال خانه میگردم اما پیدا نمیشود؛ حالا باید برای خانه هم رشوت بدهیم؛ از هر صد بانگاه نهایتا پنج بانگاه خانه برای کرایه دارد که آن هم زیاد مناسب نیست؛ یکی از مهاجرین به من گفت که به بانگاه های معاملات اگر پول بیشتری بدهی برایت زودتر خانه پیدا میکنند.»

همین ادعا را شمار دیگری از مهاجرین در هرات دارند؛ فیض احمد در تاریخ 12 سرطان به هرات برگشت اما از آن زمان تا کنون نتوانسته خانه ای پیدا کند؛ او حالا در پشت بام خانه یکی از اقوامش همراه با همسر و یک فرزندش در زیر خیمه زندگی میکند.

فیض احمد میگوید: «در هرات به چند دلیل نمیتوانیم سرپناه پیدا کنیم؛ کرایه ها بالا رفته و اگر هم با کرایه مناسب خانه پیدا شود، یا کوچک است و یا هم به شدت ویران و خراب است؛ من از روی مجبوری روی پشت بام خانه یکی از دوستان خود خیمه زدم و سایه بانی ساختم تا خانه پیدا کنم.»

مسئله مسکن و خانه در کلان شهرهای افغانستان با ورود گسترده مهاجرین به یک بحران تبدیل شده است.

بنگاه های معاملات املاک که در روزگاری نه چندان دور از بیکاری و بی مشتری بودن نارضایتی داشتند حالا وقت سر خاراندن ندارند.

فریداحمد عطایی، از بنگاه داران معاملات در هرات به خبرگزاری جمهور میگوید: «قیمت هایی که در این روزها ما از صاحبان خانه ها میشنویم خیلی برایمان عجیب است؛ یک خانه که تا پارسال کسی ماهانه پنج هزار افغانی کرایه نمیکرد حالا 15 هزار افغانی کرایه داده میشود؛ این قیمت منطقی نیست و ما میدانیم که به مردم و مخصوصا مهاجرین ظلم میشود؛ وقتی برایشان میگوییم قیمت کرایه این خانه اینقدر نیست میگویند مشکلی ندارد و خالی نگه میدارم تا به همین قیمت برایش مشتری پیدا شود.»

ورود طالبان برای کنترل قیمت املاک هم بی فایده بوده است؛ همین یک ماه قبل بود که ریاست عدلیه طالبان هرات هشدار جدی به بانگاه های معاملات داد که قولنامه هایی که در آن قیمت ها غیر منطقی هستند را ثبت نکنند.

شجاع الدین رحمانی یکی از بنگاه داران در منطقه پل رنگینه هرات میگوید: «به ما امارت اسلامی گفته معاملات که کرایه بالا و گراوی سنگین دارد را انجام ندهیم اما خب دست ما نیست؛ مردم خانه های خود را کرایه نمیدهند؛ صاحب خانه ها کرایه ها را بالا بردند و ما بنگاه داران هیچ نقشی نداریم.»

در حال حاضر بالفعل ترین چالش در شهرهای بزرگ افغانستان خانه است؛ مسئله مسکن حتی از چالش اشتغال حادتر معرفی شده است.

طالبان میخواهند برای رفع این مشکل 35 شهرک برای مهاجرین در 25 ولایت افغانستان ایجاد کنند اما این شهرک ها در بیرون شهرها موقعیت دارند.    

خبرگزاری جمهور - ولایت هرات