هند در تلاش برای تمدید معافیت تحریم‌های امریکا بر بندر چابهار ایران

 

روزنامه هندی اکونومیک تایمز نوشته است: منابع آگاه به این رسانه گفته‌اند که دهلی‌نو در میانه مذاکراتی قرار دارد که احتمال تداوم معافیت از تحریم‌های ایالات متحده را تقویت می‌کند. آن‌ها سپس تأکید کرده‌اند که این مسئله توسط واشنگتن در حال بررسی است.

 

راندیر جیسوال، سخنگوی وزارت امور خارجه هندوستان، در ابتدا به خبرنگاران گفته است: "ما در حال حاضر در حال بررسی پیامدهای این لغو (معافیت) برای هندوستان هستیم."

 

این بندر به عنوان حلقه اتصال میان هندوستان و کشورها و مناطقی مانند افغانستان، شرق روسیه و آسیای مرکزی، نقش حیاتی ایفا می‌کند. اوایل این ماه، گزارش‌ها همچنین حاکی از آن بود که مدیران دولتی در هیئت مدیره شرکت جهانی بنادر هندوستان تنها کمی قبل از اجرایی شدن تحریم‌ها در ۲۹ سپتامبر، به صورت دسته‌جمعی استعفا داده‌اند.

 

یک منبع ناشناس که در آن زمان با اکونومیک تایمز گفت‌وگو کرده بود، گفته است: "به دلیل تحریم‌ها، شرکت جهانی بنادر هندوستان یا هر فرد وابسته به آن نیز تحت تحریم قرار می‌گرفت. بنابراین، مدیران شرکت جهانی بنادر هندوستان چاره‌ای جز استعفا نداشتند، زیرا افراد نیز تحریم شده و باعث شرمندگی بزرگی می‌شدند. بنابراین، تمام اعضای دولتی در هیئت مدیره شرکت جهانی بنادر استعفا دادند. برای اجتناب از تقابل مستقیم با ایالات متحده، تمام ارجاعات حذف و وبگاه این شرکت نیز مسدود شده است."

 

در نهایت، دفتر کنترل دارایی‌های خارجی خزانه‌داری ایالات متحده (اوفک) نامه‌ای برای هندوستان صادر کرده که تا ۲۸ اکتوبر اعتبار دارد. این نامه بر نگرانی‌ها درباره چگونگی انجام "تعطیلی و توقف تمام فعالیت‌ها در بندر چابهار، از جمله ترمینال شهید بهشتی و هرگونه تأسیسات مرتبط دیگر" توسط شرکت جهانی بنادر هند تأکید کرده است.

 

پیچیدگی‌های فعالیت‌ها در این بندر در ایران که هند در آن سرمایه‌گذاری کرده است، به ویژه بر سر امضای یک توافق‌نامه ۱۰ ساله میان شرکت جهانی بنادر هندوستان و سازمان بنادر و دریانوردی دولت ایران مشهود است. 

 

این قرارداد جزئیات مربوط به بهره‌برداری از پایانه شهید بهشتی در این بندر و سرمایه‌گذاری هند در تجهیزات مربوطه را تشریح می‌کند. بر خلاف تحریم‌های در حال شکل‌گیری ایالات متحده، این قرارداد به طور مشخص تحریم‌ها را به عنوان یک رویداد "غیرمترقبه" به رسمیت نمی‌شناسد، امری که می‌تواند هر دو کشور را به خروج از معامله سوق دهد.

 

در همین راستا، منبع آگاه یادشده گفته است که فسخ این توافق‌نامه باعث فعال شدن بند جریمه خواهد شد، حتی اگر "وقوع حادثه غیرمترقبه به دلیل تحریم‌ها" از پیش تحت مفاد این قرارداد ممکن نباشد.

 

رسانه هندوستانی نوشته است: منبع آگاه دیگری لغو معافیت را وسیله‌ای برای اعمال فشار بر هندوستان دانست، به ویژه از این رو که در مرحله اول، این دولت اول دونالد ترامپ بود که به شرکت‌های هندی معافیتی اعطا کرد تا برنامه‌های توسعه خود در چابهار را به رغم اعمال تحریم‌های ایران ادامه دهند.

 

این منبع آگاه افزوده است: "تا زمانی که ایالات متحده در افغانستان بود، آن‌ها علاقه زیادی به چابهار داشتند، اما حالا که افغانستان را ترک کرده‌اند، هیچ علاقه‌ای به چابهار ندارند."

 

دولت ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ در ریاست‌جمهوری جو بایدن رئیس‌جمهور پیشین این کشور، هم‌زمان با به قدرت رسیدن طالبان، خروج کامل نظامیان امریکایی از افغانستان را اعلام کرد.

 

لغو معافیت از تحریم‌ها برای هند در پروژه بندر چابهار یک روز پس از آن اجرایی شد که سازمان ملل متحد بازگشت تحریم‌ها و قطع‌نامه‌های بین‌المللی ذیل "سازوکار ماشه" علیه ایران را اعلام کرد.

 

وزارت امور خارجه ایالات متحده در ۱۶ سپتامبر گفته است که این تصمیم با "سیاست فشار حداکثری رئیس‌جمهور ترامپ برای منزوی کردن رژیم ایران" همسو است. 

 

این وزارتخانه افزوده است که استثنای نادر در سال ۲۰۱۸ در آن زمان بر کمک به بازسازی و توسعه اقتصادی افغانستان متمرکز بود، اما اوضاع از آن زمان با توجه به کنترل طالبان بر این کشور از سال ۲۰۲۱ تغییر کرده است.

 

خبرگزاری جمهور- امور بین‌الملل