بعد از نشست سران جریان های سیاسی در مونیخ، وجود یک نظام پارلمانی در افغانستان راه حلی جهت پاسخگویی به نیازمندی های مردم و حل مشکلات موجود پیش بینی شده است.
به گزارش خبرگزاری جمهور؛ بحث روی نظام پارلمانی در افغانستان از مدت ها به این سو مطرح بوده و نشست های مختلفی در بیرون از کشور در این مورد با خارجی ها گرفته می شود. اما همانطوری که دیده شده، حکومت افغانستان برگزاری این گونه نشست ها را با دیدی نه چندان قابل پذیرش می نگرد.
جانان موسی زی سخنگوی وزارت امور خارجه کشور در این مورد بیان می دارد: "دولت افغانستان ترجیح می دهد که این گونه نشست ها در داخل کشور صورت پذیرد؛ زیرا امروز امکانات برگزاری این گونه نشست ها فراهم است".
وی در مورد تغییر نظام سیاسی در کشور تصریح می دارد که در مورد نظام سیاسی و تغییر آن، این تصمیم به دست مردم افغانستان است و تنها از طریق یک مکانیزم قانونی این برنامه قابل اجرا می باشد.
اما باید دانست که نظام پارلمانی که گه گاهی از آن صحبت می شود و برخی از جریان های سیاسی خواهان تغییر نظام به این نوع می باشند؛ چگونه نظامی است و آیا در افغانستانی که سال ها نظام هایی چون سلطنتی یا جمهوری مطلقه در آن وجود داشته، می تواند پذیرای نظام پارلمانی باشد.
عزیز فصیحی استاد دانشکده حقوق در کابل در صحبتی با جمهورنیوز اظهار داشت: نظام ریاستی، نظامی است که در این سیستم سیاسی قوه مجریه دارای قدرت و صلاحیت بیشتر بوده و اکثر صلاحیت ها به دوش این قوه می باشد و حتا رییس جمهور حق منحل ساختن پارلمان آن کشور را نیز دارد.
اما در نظام پارلمانی، قوه مقننه از صلاحیت ها و قدرت بالاتری برخوردار بوده و حتی حق انتخاب وعزل شخص رییس جمهور و کابینه را دارد؛ در صورتی که در نظام ریاستی، پارلمان حق انتخاب یا عزل اعضای کابینه را ندارند.
وی در رابطه با افغانستان خاطرنشان ساخت: " در افغانستان باید تاریخ کشور را مطالعه نمود، طوری که دیده شده نظام سلطنتی و پادشاهی بیشتر وجود داشته که این گونه نظام ها با ارزش های دموکراتیکی که امروز از آن صحبت می شود، هیچ رابطه ای ندارند".
به گفته استاد فصیحی؛ اما طی سال های گذشته، ارزش های دموکراتیک وارد کشور شده و حتا یکی از اصل های دموکراسی که انتخابات می باشد، طی سال های گذشته برگزار شده است.
وی نظام موجود در کشور را مختلط بیان کرده و افزود: در نظام مختلط، آمیزه ای از نظام های ریاستی و پارلمانی وجود دارد؛ اما با توجه به شرایط فعلی کشور و هم چنین وضعیت پارلمان افغانستان، شکل گیری یک نظام پارلمانی به نفع مردم افغانستان نخواهد بود.
این استاد بر این نظر است؛ کسانی که در پارلمان افغانستان حضور دارند، بیشتر به منفعت گروه، قوم و شخص خودشان می اندیشند تا به منفعت مردم؛ پس این گونه پارلمان نمی تواند صلاحیت و قدرت داشته باشد و کشور را به سوی نابودی می کشاند.
وی گفت: اگر برای انتخاب شخص رییس جمهور شرایطی وضع شود که وی بتواند به شکل درستی کشور را اداره کند و یک انتخابات بدون تقلب و قابل قبول برگزار شود؛ می توان به نظام ریاستی امیدوار بود که در کشوری چون افغانستان پاسخ دهد.
علی امیری معاون سخنگوی جبهه ملی که در رأس نشست مونیخ قرارداشت، در رابطه با نظام پارلمانی بیان می دارد: " تمرکز یافتن قدرت در قوه مجریه که افزایش فساد را به دنبال داشته؛ ما را بر آن داشت تا در مورد نظام پارلمانی به بحث بپردازیم".
وی گفت: از طریق نظام غیر متمرکز یا پارلمانی، می توان به انتقال قدرت به مردم و رقم زدن سرنوشت مردم به دست خودشان خوش بین بود.
به عقیده وی؛ این گونه نظام با وجودی که در افغانستان وجود نداشته، در دیگر کشورها با نتایج مثبتی مواجه بوده و در صورتی که این نظام شکل بگیرد، احزاب می توانند در پارلمان حضور یابند و یک قوه موثر را تشکیل دهند.
آقای امیری در صحبت با خبرگزاری جمهور بیان داشت: " اگر امروز پارلمان ضعیف است،؛ به دلیل عدم حضور احزاب در آن می باشد. در آن زمان ما می توانیم با 2 یا 3 جناح روبرو باشیم؛ اما امروز با 250 نفر با چهره ها و منافع مختلف مواجه هستیم".
معاون سخنگوی جبهه ملی ابرازداشت: " زمان آن رسیده است که نظام سیاسی کشور تغییر یابد و این پیشنهاد برای خیر و صلاح مردم افغانستان است. پس باید یک اجماع ملی برای بحث روی این موضوع شکل بگیرد.
این در حالی است که آگاهان سیاسی نیز نسبت به نظام پارلمانی خوش بینی زیادی نشان نمی دهند و بر این باورند که این نوع نظام، کشور را به سوی تجزیه و جنگ های داخلی می کشاند.
راضیه عبداللهی ــ کابل