۰

از ناتو به ترکیه؛ چشم‌انداز مبهم امنیت افغانستان

پنجشنبه ۲۷ جوزا ۱۴۰۰ ساعت ۲۰:۲۴
ترکیه برای آینده امنیت افغانستان برنامه دارد؛ اما اگر این برنامه موفق شود، اردوغان نیاز دارد تا عمران خان را هم شریک کند. رژیم به رهبری عمران خان، حامی بی پرده طالبان است و آینده افغانستان بدون طالبان، به ویژه پس از خروج ناتو، غیر ممکن است.
از ناتو به ترکیه؛ چشم‌انداز مبهم امنیت افغانستان
وزارت خارجه می‌گوید که از اظهارات رجب طیب اردوغان؛ رئیس‌ جمهوری ترکیه در مورد تامین امنیت میدان‌ هوایی کابل برداشت نادرست شده است. اردوغان گفته‌ بود در صورتی که کشورش مسئولیت تامین امنیت میدان هوایی کابل را به عهده بگیرد، پاکستان و مجارستان را نیز در این مأموریت دخیل خواهد کرد.
 
گران هیواد؛ سخنگوی وزارت خارجه اما گفته‌است: «حرف‌های رئیس‌ جمهوری ترکیه در مورد حضور نیروهای کشوری دیگر در مورد تأمین امنیت میدان هوایی، اساسا غلط تفسیر شده‌است.»
 
به گفته سخنگوی وزارت خارجه، ترکیه همواره بر حل مشکلات افغانستان از راه مسالمت آمیز تاکید کرده و هدف از صحبت رئیس‌ جمهوری ترکیه هم جلب حمایت کشورهای منطقه به خصوص پاکستان در زمینه صلح افغانستان بوده است.
 
این در حالی است که پیشتر هم اردوغان گفته بود که ترکیه تنها کشور مناسب برای مدیریت وضع موجود در افغانستان پس از خروج نیروهای خارجی است.
 
چرا ترکیه به تنها بازیگر امنیت افغانستان پس از خروج ناتو تبدیل می شود؟ ترکیه از یکسو کشوری به اصطلاح مسلمان است و از جانب دیگر، عضو پیمان نظامی ناتو می باشد.
این دو فاکتور ظاهرا رهبران ناتو را مجاب می کند تا به ترکیه برای نقش آفرینی در آینده امنیتی افغانستان صلاحیت تام بدهند تا به نیابت از این سازمان، حافظ اهداف و منافع استراتژيک آن پس از خروج نظامیان غربی از افغانستان باشد.
 
این یک فرصت طلایی برای اردوغان است؛ رییس جمهوری اقتدارگرا که سودای رهبری جهان اسلام را در سر می پروراند و پیوسته سرگرم گسترش حوزه هژمونی و نفوذ خود در کشورهای اسلامی است.
 
تازه ترین نشانه از این نقش آفرینی بلندپروازانه، حضور و مشارکت مستقیم ترکیه در جنگ جمهوری آذربایجان و ارمنستان در منطقه مورد مناقشه قره باغ بود که در نتیجه آن، نیروهای آذری به پیروزهای چشمگیری دست یافتند و دو روز پیش هم رهبران دو کشور، پیمان شراکت استراتژيک و نظامی امضا کردند که گفته می شود بخشی از آن مربوط به مجوز احداث پایگاه های نظامی ترکیه در خاک جمهوری آذربایجان می باشد.
 
در خصوص افغانستان، روابط مستحکم آنکارا با دوحه به مثابه رژيم های حامی اخوان المسلمین، یک بلوک ایدئولوژیک نسبتا نیرومند را در معادلات منطقه ای مربوط به دنیای اسلام شکل داده است.
 
قطر روابط پیچیده و تنگاتنگی با طالبان دارد. تنها دفتر سیاسی طالبان در دوحه مستقر است و ملاهای طالبان از حمایت قوی شاهزاده های ثروتمند قطری برخوردار اند و بعید نیست که بخشی از  مصارف ماشین جنگی پرهزینه طالبان را نیز ثروت های سرسام آور اعراب قطری تامین کند.
 
به این ترتیب، بدیهی است که ترکیه برای آینده امنیت افغانستان برنامه دارد؛ اما اگر این برنامه موفق شود، اردوغان نیاز دارد تا عمران خان را هم شریک کند. رژیم به رهبری عمران خان، حامی بی پرده طالبان است و آینده افغانستان بدون طالبان، به ویژه پس از خروج ناتو، غیر ممکن است.
 
نکته دیگری که این پیوند را تعمیق و تحکیم می بخشد، ارتباطات پیچیده و پشت پرده دولت ترکیه با افراط گرایان و جریان های های تروریستی تکفیری است. اردوغان متهم است که در سوریه به طور قوی و پایدار از تروریزم تکفیری به منظور براندازی دولت دمشق، حمایت کرده و سهمی عظیم و قابل توجه در نابودی زیرساخت های حیاتی و جنگ فاجعه بار آن کشور داشته است.
 
افزون بر این، ترکیه به مثابه شاهراه امن و مصون ترافیک تروریزم بین المللی به منظور انتقال تکفیری های فراملیتی از سراسر جهان به سوریه، نقشی غیر قابل انکار ایفا کرد.
 
در این میان، بدیهی است که به دلیل ارتباطات شبکه ای گروه های مختلف تروریستی و تکفیری، روابط آنکارا با طالبان نیز به خودی خود بهبود می یابد.
 
در سال های گذشته، گزارش هایی درباره سفر شماری از رهبران طالبان به ترکیه گزارش شده است؛ ضمن آنکه در یک تبانی نانوشته، سربازان ترکیه که در چارچوب ناتو در افغانستان حضور داشته اند، هیچگاه به طور مستقیم با طالبان درگیر نشده و جنگجویان آن گروه نیز اقدامی علیه این نیروها انجام نداده اند.
 
با توجه به این مسایل، نقش آفرینی راهبردی ترکیه در آینده افغانستان، یک بازی برد- برد برای ترکیه و ناتو است و اگر اردوغان پاکستان را نیز در این بازی شرکت دهد، در آن صورت طالبان هم با این امر مشکلی نخواهند داشت.
 
در این میان اما مردم و دولت افغانستان، مثل همیشه هیچ سهمی در تصمیم گیری درباره آینده امنیت کشورشان ندارند و احتمالا تلاش های مذبوحانه و اغلب نمایشی و سفارشی وزارت امور خارجه، آخرین توان کابل برای واکنش نسبت به این بازی خطرناک خواهد بود.
 
به این ترتیب، باید منتظر ماند و دید که اردوغان متهم به حمایت از تروریزم در ادامه نمایش های نئوعثمانیستی اش چه برنامه ای برای افغانستان دارد و آیا افغانستان هم می رود تا برای تحقق امپریالیزم پان ترکی اردوغان به سوریه دوم تبدیل شود یا خیر.
 
علی موسوی - جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین