سقوط ارزش افغانی؛ امید متقی به قلب بزرگ امریکا
دوشنبه ۲۲ قوس ۱۴۰۰ ساعت ۲۲:۱۵
جهادگرانی که ادعا می‌کنند بر بنیاد خوانش منحصر به فرد خود از اسلام می توانند امور را کنترل کنند و بدون نیاز به قدرت های زورمند جهانی، کشور را به ثبات و رفاه و صلح برسانند پس از تسلط بر سرنوشت کشور اکنون با حقارت، دست گدایی به سمت «کافران» دراز می کنند و انتظار دارند که «قلب بزرگ» امریکا بر آنها رحم آورد و آنان را از این گردونه دشوارگذار به سلامت عبور دهد.
او خطاب به امریکا گفته است: "شما یک ملت عالی و بزرگ هستید و باید صبر کافی و قلب بزرگی داشته باشید" تا بر اساس قوانین بین‌المللی درباره افغانستان سیاست‌گذاری کنید و به اختلافات پایان داده شود.
بنا بر گزارش‌ها نرخ مبادله در سرای شهزاده، مرکز آزاد تبادل ارز در کابل، امروز تا "۱۲۸ افغانی" در برابر یک دالر رسید.
شورای وزیران طالبان از عبدالسلام حنفی؛ معاون اقتصادی نخست وزیر خواست تا با هماهنگی تمامی نهادهای اقتصادی، اقدامات عاجل را برای تضمین ثبات افغانی و در برابر قاچاق، توزیع پول تقلبی و سایر عواملی که بر ارزش افغانی تأثیر نامطلوب می‌گذارد، انجام دهد.
سقوط سریع ارزش پول ملی یک بحران اقتصادی تمام عیار را رقم زده و طالبان را در برابر آزمونی دشوار و حیاتی قرار داده است.
کارشناسان می‌گویند موضع امیرخان متقی در مصاحبه با آسوشیتدپرس که به وضوح در برابر امریکا التماس می کند و خواستار آزادی پول‌های بلوکه‌شده افغانستان از سوی ایالات متحده است، حاکی از آن است که سران طالبان با عمق بحران مواجه شده و می دانند که آنچه اکنون در کشور جریان دارد حاصل جنگ تمام‌عیار اقتصادی است که توسط امریکا رهبری می شود.
این در حالی است که آقای متقی و همفکران او تا دیروز خود را فاتح نبرد بزرگ نظامی با امریکا می دانستند و تصور می‌کردند که با بیرون راندن امریکا از کشور می‌توانند اداره امور را به طور کامل در دست بگیرند و افغانستان را به رفاه و آسایش برسانند.
حدود چهار ماه پس از آن تحول اما طالبان تاکنون حتی نتوانسته اند آرزوها، خواسته ها و نیازهای اولیه مردم افغانستان را محقق سازند. آنها در بحبوحه بحران بنیان برانداز اقتصادی اکنون چاره‌ای ندارند جز اینکه بار دیگر دست گدایی به سوی امریکا دراز کنند؛ همان کاری که دولتمردان دست نشانده امریکا در افغانستان در ۲۰ سال گذشته نیز انجام می دادند؛ اما طالبان آنان را به عنوان مزدور متحد کافران، مهدورالدم می دانستند و با آنان می جنگیدند.
اینجا تناقض های بزرگی سر برمی آورد. جهادگرانی که ادعا می‌کنند بر بنیاد خوانش منحصر به فرد خود از اسلام می توانند امور را کنترل کنند و بدون نیاز به قدرت های زورمند جهانی، کشور را به ثبات و رفاه و صلح برسانند پس از تسلط بر سرنوشت کشور اکنون با حقارت، دست گدایی به سمت «کافران» دراز می کنند و انتظار دارند که «قلب بزرگ» امریکا بر آنها رحم آورد و آنان را از این گردونه دشوارگذار به سلامت عبور دهد.
این در حالی است که مردم افغانستان انتظار دارند طالبان برنامه اقتصادی خود را ارائه کنند. آنها باید نشان دهند که توان مدیریت امور کشور را دارند و در مواجهه با بحران های بزرگ ملی، مسئولانه رفتار می کنند و از ظرفیت و قابلیت لازم برای پاسخگویی به نیازهای اولیه مردم برخوردار هستند.
در این میان بدیهی است که تعطیل کردن بزرگ‌ترین بازار مبادلات ارز در کشور، تهدید بانک های خصوصی به منظور جلوگیری از اعلام ورشکستگی و فروپاشی آنها در نتیجه فقدان نقدینگی و ناتوانی از پاسخ به مطالبات و انتظارات مشتریان، برخورد امنیتی و سرکوبگرانه با تاجران و کنشگران بزرگ تجاری و اقتصادی، و توسل به حربه های ویرانگری مانند چاپ پول بی پشتوانه به هدف تامین و جبران کاهش شدید نقدینگی، مواردی نیست که مردم از حاکمان کنونی به منظور مهار موج تازه بحران اقتصادی انتظار دارند.
کارشناسان اقتصادی نیز هشدار می‌دهند که اگر طالبان به سرعت جلو سقوط بی سابقه ارزش پولی ملی را نگیرند و برنامه اقتصادی خود برای بازگرداندن ثبات و آرامش به بازار را ارائه و اجرا نکنند وضعیت کنونی به سرعت منجر به بروز بی‌ثباتی های گسترده ملی خواهد شد و حکومت طالبان را با خطر روبرو خواهد کرد.
در این میان افزون در لزوم اتخاذ تدابیر سریع و زودبازده برای کنترل موج بحران و فروپاشی، همانگونه که امیر خان متقی در مصاحبه تازه خود نیز اعلام کرده، طالبان باید تغییرات واقعی را نشان دهند. آنها باید ثابت کنند که اشتباهات گذشته خود را تکرار نمی‌کنند، از فاشیزم و قوم گرایی و انحصارطلبی و سرکوب و استبداد و تمامیت خواهی و تحمیل سیطره بلامنازع یک قوم بر سرنوشت همه اقوام افغانستان دست برمی‌دارند و راه های تعامل واقعی با ملت افغانستان، جامعه جهانی، کشورهای منطقه و همسایگان را هموار می سازند.
فروپاشی بزرگ اقتصادی و سقوط بی‌سابقه ارزش پول ملی، نتیجه ۴ ماه سیاست دوگانه و فاقد تعهد ملی رهبران طالبان است. این وضعیت نشان می‌دهد که آنها قادر به حکومت یکجانبه بر مردم افغانستان نیستند. بنابراین، ساختار قدرت به سرعت باید تغییر کند. زنان و دختران باید به حیات اجتماعی و سیاسی بازگردند، اقتصاد کشور باید ملی شود، سایه سلطه کشورهای حامی تروریزم از سرنوشت افغانستان برداشته شود و مهم تر از همه اینکه یک دولت تازه که مورد اعتماد جامعه جهانی و برخوردار از پشتوانه همه مردم افغانستان باشد به سرعت کنترل وضعیت را در دست می‌گیرد تا شرایط عادی شود.
به این ترتیب، التماس تحقیرآمیز سران طالبان از امریکا برای آزادی پول های بلوکه شده و از میان برداشتن تحریم‌های جهانی علیه رهبران آن گروه به تنهایی کارساز نیست و نمی‌تواند راه به جایی ببرد. طالبان برای مهار موج تازه بحران و فروپاشی باید تدابیر و تمهیدات و تعهدات واقعی را به اجرا بگذارند. این تنها راه باقی‌مانده در برابر آنان برای ادامه حیات سیاسی و حاکمیت خود بر افغانستان است.
عبدالمتین فرهمند - جمهور
کد مطلب: 145656
