توافق استعماری دوحه؛ آنچه نمی‌دانیم!

یک روزنامه چاپ امارات گزارش داده که متحدان ناتو در مورد جزئیات توافق‌نامه دوحه که منجر به خروج نیروهای ناتو از افغانستان شد، آگاهی کامل نداشتند.
 
نشنل نیوز، روزنامه اماراتی، روز جمعه، ۲۹ میزان در گزارشی نوشت که متحدان ناتو تا هنگام امضای توافق‌نامه دوحه در مورد جزئیات آن آگاهی کامل نداشتند.
 
یک دیپلمات آلمانی به نشنل نیوز گفته که توافق‌نامه دوحه فقط یک روز پیش از این‌که اعلام شود، به آن‌ها نشان داده شده بود.
 
این دیپلمات افزوده که دیپلماتان آلمانی متن توافق‌نامه را رونویسی کردند؛ زیرا مقام‌های دولت دونالد ترامپ حتی به آنان اجازه نسخه‌برداری از این توافق‌نامه را ندادند.
 
به گفته او، متحدان امریکا امیدوار بودند که امریکا مشروط به عمل‌ کردن طالبان به تعهدات‌شان، از افغانستان خارج شود.
 
این در حالی است که چندی‌ پیش نیز ساندی‌ تایمز گزارش داده بود که امریکا تا قبل از سقوط کابل، بریتانیا را در جریان جزئیات توافق‌نامه دوحه قرار نداده بود.
 
از همان آغاز هم مشخص بود که امریکا متحدانش را در برابر یک عمل انجام شده قرار داده و توافق استعماری دوحه، همانگونه که بدون حضور، نقش آفرینی و حتی اطلاع دولت دست نشانده کابل، منعقد، امضا و اجرا شد، به اطلاع متحدان و شرکای به اصطلاح استراتژيک امریکا هم نرسیده است.
 
به این ترتیب، امریکا در این زمینه، نه تنها منافع، دغدغه ها و نگرانی های عمده متحدانش را نادیده گرفت؛ بلکه حتی به شراکت راهبردی با آنها نیز احترام نگذاشت و به طور یکجانبه تنها براساس منافع  و اولویت های خودخواهانه خودش تصمیم گرفت و عمل کرد.
 
اقدام واشنگتن در تحمیل پیامدهای توافق استعماری دوحه بر متحدان خود به اندازه ای زشت و زننده و وقیح بود که حتی خون ها، پول ها و سایر سرمایه گذاری های عظیم قدرت های متحد امریکا در جنگ ۲۰ ساله افغانستان نیز مد نظر قرار نگرفت و عمدا از سوی رهبران امریکایی نادیده گرفته و پایمال شد.
 
اگرچه دیپلمات های آلمانی مجبور شده اند تنها رونوشتی از توافقنامه استعماری دوحه را در اختیار داشته باشند و حتی اجازه نداشتند تا از آن نسخه برداری کنند؛ اما هرگز مشخص نیست که آنچه آلمانی ها از آن رونویسی کرده اند همان بخش هایی بوده که از نظر امریکا و طالبان باید به اطلاع دیگران هم می رسید یا مشمول بخش های فوق محرمانه و عمیقا پرسش برانگیز این توافقنامه هم می شده؛ بخش هایی که بنا به روایتی هرگز نباید افشا شود و همین بخش هاست که در تحولات بعدی منجر به واگذاری ولایت های افغانستان به طالبان، فروپاشی دولت، فرار اشرف غنی، پروژه انتقال، خروج کامل نیروهای خارجی، تسلط بی درد سر طالبان و چه بسا رویدادهایی که از این پس قرار است رخ دهد، مستقیما تعیین کننده و تاثیرگذار بوده است.
 
گزارش ساندی تایمز حتی از محتوای گزارش نشنل نیوز فراتر می رود و افشا می کند که انگلیس به عنوان نزدیک ترین شریک استراتژيک امریکا در جنگ افغانستان که بعد از امریکا بیشترین هزینه را پرداخته بود نیز در جریان جزئیات توافق دوحه قرار نداشته و تنها پس از سقوط کابل، از آن باخبر شده است؛ آن هم مشخص نیست که بخش های فوق سری این توافق در اختیار لندن قرار گرفته یا خیر.
 
بنابراین، آنچه بیش از یکسال پیش در افغانستان رخ داد، پیامدهای بعدی آن و تحولات آینده، تماما ناشی از توافق استعماری دوحه است؛ توافقی که به جز طالبان و امریکا، تقریبا هیچکس به متن و محتوای کامل آن دسترسی ندارد و نمی داند که در پشت پرده چه گذشته، امریکا و طالبان بر چه چیزی توافق کرده اند و حاصل و خروجی و برایند این ازدواج نامشروع، چه بلایا و فجایعی برای امروز و آینده افغانستان، منطقه و جهان در پی خواهد داشت.
 
با این حال، یکسال وضعیت فاجعه بار افغانستان و ادامه بازی موش و گربه امریکا با طالبان نشان می دهد که این توافقنامه استعماری، هرگز بربنیاد منافع مشروع، نیازهای انسانی و حقوق بشری مردم افغانستان، تدوین نشده و طراحان، امضاکنندگان و مجریان آن در هر دو سوی این معامله ننگین، مسئول تمام پیامدهای فاجعه آمیز آن هم در بیش از یکسال گذشته و هم در ماه ها و سال های آینده خواهند بود.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور