۰

فرمت مسکو؛ جایگاه مخالفان طالبان کجاست؟

پنجشنبه ۲۶ عقرب ۱۴۰۱ ساعت ۰۱:۰۱
شاید روسیه و برخی دیگر از کشورهای شرکت کننده در این نشست نخواستند با دعوت از مخالفان طالبان و عدم دعوت از نمایندگان طالبان، روابط خود را با کابل، وارد مرحله ای تنش آلود و بحرانی کنند و عملا در جبهه مخالف طالبان قرار بگیرند.
فرمت مسکو؛ جایگاه مخالفان طالبان کجاست؟
شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان با انتشار بیانیه ای درباره نشست مسکو، دعوت نشدن طالبان به این نشست را «یک گام ارزنده» در جهت احترام به اراده و خواسته‌های مردم افغانستان دانسته و آن ‌را «نشانه واضحِ تایید بین‌المللی مبنی بر عدم مشروعیت گروه یادشده برای نمایندگی از مردم» خوانده و از برگزارکنندگان و اعضای نشست مشورتی مسکو خواسته که «در حمایت از مردم افغانستان گام‌های جدی‌تری بردارند و با استناد به ارتباط مستقیم میان حاکمیت غاصبانه گروه طالبان و گسترش تروریزم و قاچاق مواد مخدر، چگونگی و سطح تعامل‌شان را با این گروه به صورت اساسی بازنگری نمایند».
 
این شورا با اشاره به «خطرات بالقوه و بالفعل» ناشی از تسلط طالبان بر کشور هشدار داده که اگر این خطرات «جدی گرفته نشوند، صلح و امنیت منطقه‌ای و جهانی با تهدیدات بی‌سابقه‌ای روبرو خواهد شد».
 
نهاد یادشده ابراز امیدواری کرده که جهان «در جهت پایان دادن به بحران افغانستان و آوردن یک تغییر مطلوب و قابل قبول برای مردم این کشور... با آن‌ها همکاری نموده و اقدامات مؤثری را در این زمینه عملی سازند».
 
مواضع شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان درباره نشست مسکو از این جهت مهم است که این بزرگترین نهاد سیاسی متشکل از رهبران سیاسی و قومی مخالف طالبان است و بدون شک، هر تحولی که از رهگذر مخالفین طالبان در کشور ایجاد شود، یک طرف اصلی آن، شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان خواهد بود.
 
با این حال، طالبان تنها غایب نشست مشورتی مسکو نبودند؛ بلکه از جریان های مخالف آنها از جمله شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان نیز هیچ نماینده ای در این نشست دعوت نشده و حضور نداشت.
 
بنابراین، به همان میزان که رهبران مخالف طالبان از عدم دعوت از نمایندگان طالبان برای شرکت در نشست مسکو، ابراز خوشحالی می کنند، به همان میزان نیز طالبان می توانند از غیبت مخالفان شان در این نشست، استفاده تبلیغاتی کنند و مشروعیت و مؤثریت این نهادها و جریان ها را زیر سؤال ببرند.
 
درباره عدم دعوت از طالبان، مقام های روس، استدلال های خود را بیان کردند؛ اما هیچکس در زمینه چرایی عدم دعوت از رهبران مخالف طالبان، چیزی نگفت. این در حالی است که هم روسیه و هم دیگر کشورهای شرکت کننده در نشست «فرمت مسکو» بر لزوم تشکیل دولت فراگیر تاکید کردند و یکی از دلایل عدم دعوت از طالبان را بی عملی آنها در تحقق این پیش شرط خواندند.
 
طالبان اگر روزی بپذیرند که دولت فراگیر تشکیل می دهند، این دولت را با مشارکت چه کسانی شکل خواهند داد؟ آیا حضور چند چهره گمنام از اقوام دیگر در ساختار قدرت به تنهایی بر فراگیر بودن دولت، دلالت خواهد کرد؟ اگر پاسخ مثبت است، پس طالبان درست می گویند؛ زیرا همین اکنون هم چند نفر از اقوام غیرپشتون در سمت های دون پایه و فاقد صلاحیت، حضور نمادین دارند.
 
واقعیت اما این است که دولت فراگیر با مشارکت رهبران و جریان هایی صورت می گیرد که از مردم افغانستان نمایندگی می کنند، در میان آنان نفوذ و پایگاه اجتماعی و قدرت و محبوبیت دارند و مهم تر از همه اینکه در عرصه سیاست کشور، مطرح و تاثیرگذار و تحول آفرین هستند.
 
بنابراین، لازم بود در نشست مشورتی مسکو نمایندگان جریان های مخالف طالبان به ویژه شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان نیز حضور می داشتند و دغدغه ها، نگرانی ها و مواضع خود در قبال وضعیت کنونی و چشم انداز سیاسی و امنیتی آینده کشور را با نمایندگان کشورهای شرکت کننده در این نشست در میان می گذاشتند.
 
شاید روسیه و برخی دیگر از کشورهای شرکت کننده در این نشست نخواستند با دعوت از مخالفان طالبان و عدم دعوت از نمایندگان طالبان، روابط خود را با کابل، وارد مرحله ای تنش آلود و بحرانی کنند و عملا در جبهه مخالف طالبان قرار بگیرند.
 
این ارزیابی کاملا درست و منطقی است؛ اما راه حل معقول این امر آن بود که هم طالبان و هم مخالفان آنها در نشست مسکو دعوت می شدند تا مواضع و دیدگاه های خود را مطرح می کردند، خواسته ها و نگرانی های کشورهای دیگر را می شنیدند و در صورت امکان در حاشیه این نشست، گفتگوهای مستقیم «صلح» میان طالبان و مخالفان شان برگزار می شد تا اگر در همان نخستین نشست به نتیجه ای نمی انجامید، دست کم به عنوان یک آغاز برای روندی طولانی و سودمند در جهت صلح و ثبات در کشور به هدف تشکیل دولت فراگیر در نظر گرفته و پی گیری می شد.
 
محمدرضا امینی - جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین