کنگره حقانی‌ها در خوست، نشانه‌های جدید جنگ قدرت

این نشست از روز یک‌شنبه 23 دلو آغاز شده و تا روز سه‌شنبه 25 دلو نیز ادامه داشت.

 

گفته می‌شود که در این نشست که زیر تدابیر شدید امنیتی برگزار شده، تمامی اعضای برجسته و فرماندهان شبکه حقانی، شرکت دارند.

 

سراج الدین حقانی؛ رییس این شبکه در روز نخست این گردهمایی صحبت کرد.

 

او در این اظهارات خود، ملاهبت‌الله؛ رهبر طالبان را به انحصار قدرت و تحمیل دیدگاه‌ها بر زیردستانش متهم کرد.

 

پس از آن، مولوی عبدالسلام حنفی؛ معاون ریاست الوزرای طالبان نیز با انتقاد از رهبر این گروه گفت: "تنها وظیفه مفتی این نیست که همه چیز را ممنوع کند؛ وقتی مفتی چیزی را منع می‌کند، باید راه‌ بدیل هم ارائه دهد".

 

اما ذبیح الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان گفته که "برمبنای اخلاق اسلامی، انتقاد باید به‌گونه محرم و محفوظ با امیر، وزیر یا مسئول مطرح شود."

 

خوست یکی از پایگاه های سنتی قدرت شبکه حقانی محسوب می شود؛ بنابراین، انتخاب این ولایت برای برپایی کنگره حزبی این شبکه، کاملا معنادار و پیام مند است و احتمالا هدف از آن، نمایش نفوذ، قدرت، پایگاه سیاسی و توانایی این شبکه برای ایجاد تغییرات بزرگ در برابر اقتدارگرایی، انحصارطلبی و تلاش برای تحمیل دیدگاه های حلقه قندهار محسوب می شود.

 

اینکه سراج الدین حقانی؛ رهبر شبکه حقانی و سرپرست وزارت داخله دولت طالبان، در نشست خوست، تلویحا از ملا هبت الله انتقاد و او را به انحصارگرایی متهم کرد، برداشت بالا را تایید می کند و نشان می دهد که جنگ قدرت در عالی ترین سطح میان طالبان و شبکه حقانی یا دست کم حلقه تحت رهبری ملا هبت الله و جناح مخالف و منتقد او در جریان است.

 

 

نکته مهم دیگری که اظهارات بی سابقه رهبر شبکه حقانی، فاش می کند این است که جنگ قدرت دیگر در لایه های پنهان دولت طالبان جریان ندارد؛ بلکه پس از ماه ها تنش و تقابل و تلاش برای تضعیف و تصفیه دیگری، این جنگ اکنون وارد مرحله حادتری شده و از زیر به سطح آمده است.

 

همان گونه که در بالا نیز اشاره شد هم نفس برگزاری کنگره حقانی ها در پایگاه قدرت سیاسی و اجتماعی آن شبکه در خوست و هم سخنان شالوده شکنانه سراج الدین حقانی و انتقاد ضمنی او از رهبر طالبان، تایید می کند که دوطرف دیگر راهی برای سازش در پیش ندارند و جنگ قدرت میان آنها وارد مراحل خطرناک، حیاتی و تعیین کننده اش شده است.

 

افزون بر این، دیدگاه های مطرح شده از سوی سراج الدین حقانی در خوست، توسط یک سخنرانی انتقادی دیگر توسط عبدالسلام حنفی؛ عضو ازبک تبار دولت طالبان در کابل نیز تقویت شده است و این نشانگر آن است که بخشی از رهبران طالبان برای به چالش کشیدن رهبری انحصارطلبانه و اقتدارگرایانه ملا هبت آماده می شوند.

 

به این ترتیب، به باور آگاهان، در صورتی که این دیدگاه ها ادامه پیدا کند، توصیه ذبیح الله مجاهد درباره لزوم انتقاد پنهانی از کارکردهای «امیر» نادیده گرفته شود و چهره های قدرتمندی مانند سراج الدین حقانی، رهبری این جنبش انتقادی را به عهده بگیرند، رهبری طالبان در بالاترین سطح، دستخوش زلزله های ویرانگر سیاسی خواهد شد، مشروعیت و قداست ساختگی ملا هبت الله درهم خواهد شکست و رویارویی برای غلبه یکی از جناح های رقیب بر دیگری به منظور تسلط بر ارکان کلیدی دولت وارد مراحل خطرناک تری خواهد شد.

 

بنابراین، در ادامه این رویدادها باید منتظر تدابیر و اقدامات حلقه قندهار به منظور خنثی کردن بازخوردهای اظهارات جریان رقیب باشیم. با توجه به رویکردهای بسیار خشن، افراطی و بی رحمانه ای که رهبر طالبان و حلقه اطراف او به آن شهرت دارند، پیش بینی می شود که واکنش آنها در برابر این موضع گیری ها، خشونت بار باشد؛ چیزی که بی تردید، وضعیت را حادتر می کند و زمینه برای رویارویی مستقیم این جناح ها در سطح کلان و در عرصه عمومی، مساعد خواهد شد. کنگره حزبی شبکه حقانی در خوست نیز شاید به همین منظور برگزار شد تا به طرفداران این شبکه، ذهنیت لازم برای آمادگی شرکت در رویارویی های آینده را القا کند.

 

عبدالمتین فرهمند - جمهور