استفاده ابزاری پاکستان از اهرم شورای امنیت علیه طالبان

 

نمایندگی پاکستان در سازمان ملل روز چهارشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که انتصاب پاکستان به این سمت، نقش روبه‌رشد اسلام‌آباد در تلاش‌های دیپلماتیک و مبارزه با تروریسم در سطح جهانی را تقویت می‌کند.  

 

وزارت خارجه پاکستان همچنین اعلام کرد که این کشور به‌عنوان معاون کمیته مبارزه با تروریزم که نظارت بر اجرای قطعنامه ۱۳۷۳ مصوب ۲۰۰۱ را بر عهده دارد، تعیین شده است.  

 

این شاید از طنزهای روزگار باشد که پاکستان، به‌عنوان یک رژیم حامی تروریزم و از بنیان‌گذاران گروه طالبان که به‌طور همه‌جانبه از این گروه حمایت می‌کرد و در اعمال و رفتارهای تروریستی آن به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم دست داشت، اکنون مسئول کمیته نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت علیه رژیم طالبان می‌شود.  

 

شاید در ظاهر امر به نظر برسد که با توجه به تنش‌ها و خصومت‌هایی که میان طالبان و پاکستان طی سه سال گذشته بروز کرده، ریاست نمایندگی دائم پاکستان در شورای امنیت بر کمیته نظارت بر تحریم‌های این شورا موجه و معقول باشد، اما واقعیت این است که هم از نظر حقوقی و هم از نظر اخلاقی، پاکستان در قبال ایجاد، تقویت، و توسعه گروه‌های تروریستی مانند طالبان در افغانستان و منطقه مسئول است و هرگز نباید ریاست کمیته نظارت بر تحریم‌های چنین گروه‌هایی را به عهده داشته باشد.  

 

به عبارت دیگر، پاکستان نه‌تنها شایستگی نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت بر گروه‌های تروریستی مانند طالبان را ندارد، بلکه خود اسلام‌آباد باید هدف تحریم‌های شورای امنیت قرار بگیرد و در قبال نقشی که در حمایت از تروریزم و مسئولیت مستقیم و غیرمستقیم در برابر قربانیان حملات و اقدامات تروریستی در افغانستان و منطقه داشته، مورد تحریم، مواخذه و مجازات قرار بگیرد.  

 

با این حال، ریاست پاکستان بر کمیته نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد این فرصت را در اختیار اسلام‌آباد قرار می‌دهد تا با استفاده از این موقعیت، رژیم طالبان در افغانستان را تحت فشار قرار دهد و سیاست‌ها و پروژه‌های استعماری و هژمونیک خود را بر این رژیم تحمیل کند.  

 

به عبارت دیگر، در شرایط کنونی که پاکستانی‌ها به‌شدت در تلاش هستند تا روابط خود با طالبان را ترمیم کنند و سیاست خارجی این رژیم، به‌ویژه در زمینه رابطه با هند را مدیریت‌ کنند، ریاست پاکستان بر کمیته نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت یک ابزار کارآمد در اختیار دولتمردان اسلام‌آباد محسوب می‌شود تا با بازی با کارت شورای امنیت، بر مواضع رهبران طالبان تأثیر بگذارند و هدف اساسی خود مبنی بر تخریب روابط روبه‌بازسازی طالبان با هند را محقق سازند.  

 

به‌عنوان نمونه، پاکستان می‌تواند با تأثیرگذاری بر محتوای گزارش‌هایی که به‌طور مرتب از سوی کمیته نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت درباره عملکرد طالبان، ارتباط این گروه با گروه‌های تروریستی دیگر، و وضعیت امنیتی حاکم بر افغانستان تهیه و منتشر می‌شود، نقش محوری خود را به‌عنوان تصمیم‌گیرنده نهایی درباره ماهیت این گزارش‌ها تثبیت کند و از این طریق از طالبان امتیاز بگیرد.  

 

پاکستان همچنین می‌تواند از طریق رهبری کمیته نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت بر فهرست افراد و رهبران تحت تحریم طالبان اعمال نفوذ کند و با توجه به سطح روابط خود با رژیم حاکم بر کابل، در این زمینه تصمیمات منفی یا مثبت اتخاذ کند.  

 

به این ترتیب، ریاست نماینده دائم پاکستان در سازمان ملل بر کمیته نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت یک ابزار سیاسی قدرتمند را در اختیار اسلام‌آباد قرار می‌دهد تا روابط پرفرازونشیب کنونی خود با طالبان را در مسیر مطلوب خویش هدایت کرده و مهم‌تر از همه، اجازه ندهد که طالبان به سمت استقلال در روابط خارجی خود گام بردارند و با کاهش وابستگی سنتی به اسلام‌آباد، به سایر بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه هند، در حوزه روابط خارجی، دادوستدهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی نزدیک شوند.  

 

با توجه به این ارزیابی‌ها، ریاست پاکستان بر کمیته نظارت بر تحریم‌های شورای امنیت علیه طالبان، این کمیته را بیش‌ازپیش از هدف اولیه آن دور می‌کند و بدتر از همه، آن را در خدمت اهداف و سیاست‌های سلطه‌جویانه و هژمونیک یک رژیم بدنام و حامی تروریزم قرار می‌دهد تا هرگونه که خواست و منافع و مطامع آن اقتضا کرد، از این فرصت بی‌بدیل سوءاستفاده کند.  

 

عبدالمتین فرهمند – جمهور