امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، اظهارات دونالد ترامپ درباره حضور چین در پایگاه هوایی بگرام را «ادعای بزرگ اما بیپایه» خواند. او ابراز تعجب کرد که چرا ترامپ «با وجود وسایل پیشرفتهی معلوماتی در جهان، اینگونه حرفهای بزرگ میزند اما اطلاعات کمی دارد.»
متقی گفت که طالبان خواهان تعامل با امریکا و کشورهای دیگر جهان هستند، اما حضور نظامی هیچ کشوری را در افغانستان نمیپذیرند.
وزیر خارجه طالبان گفت: «رئیسجمهور ترامپ باید این حقیقت را با گوشِ جان بشنود و سایر کشورها نیز باید بدانند که ما اهل تعامل هستیم؛ اما تعاملی سیاسی و دیپلماتیک و تعاملی اقتصادی، نه تعامل بر پایهی حضور نظامی.»
وزیر خارجه طالبان در اظهارات خود، صحت ادعاهای مکرر دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، مبنی بر حضور نظامی چین در پایگاه هوایی بگرام را زیر سوال برده و با لحنی تمسخرآمیز این نکته را مطرح کرده است که رئیسجمهور امریکا چگونه علیرغم دسترسی به وسایل پیشرفته جاسوسی و تجسسی، مدعی است گروههای نظامی چین در بگرام حضور دارند؟! اما آنچه اهمیت دارد، این بخش از واکنش وزیر خارجهی طالبان به ادعاهای ترامپ نیست؛ نکتهی مهمتر، لحن هشدارآمیز و تند او در پاسخ به این ادعا است.
امیرخان متقی با وجود تأکید بر اینکه طالبان همچنان خواستار عادیسازی رابطه با واشنگتن هستند، در پاسخ به ادعای ترامپ مبنی بر حضور نظامی چین در بگرام، از ادبیاتی بیسابقه تند استفاده کرد؛ موضوعی که نشان میدهد طالبان دیگر از تلاش های مذبوحانه برای جلب اعتماد رهبران واشنگتن ناامید شدهاند و بیاعتنایی تیم ترامپ به عادیسازی رابطه با طالبان، با وجود تقلای مذبوحانه لابی سرشناس آنها، خلیلزاد، بیفایده بوده است.
آگاهان میگویند اظهارات آقای متقی، بهطور تلویحی، هشداری برای خود امریکا نیز محسوب میشود که هرگونه توطئهچینی برای بازگشت نظامیان امریکایی به بگرام، محکوم به شکست خواهد بود. طالبان همچنان آماده هستند تا در صورت هرگونه تجاوز نظامی مستقیم ایالات متحده، به سنگرهای خود بازگردند و در برابر رویاپردازیهای امپریالیستی امریکای به رهبری ترامپ، اعلام «جهاد» کنند.
به عقیده تحلیلگران، یکی از انگیزههای ترامپ برای بزرگنمایی خطر بازگشت چین به بگرام، حسرت او نسبت به از دست دادن این پایگاه راهبردی و چهبسا ارزیابی این ایده باشد که آیا امریکا میتواند بار دیگر به بگرام بازگردد و سیطره نظامی خود بر این پایگاه استراتژیک را احیا کند.
اگرچه امریکا تاکنون به سخنان هشدارآمیز وزیر خارجهی طالبان واکنش رسمی نشان نداده، اما به باور آگاهان، طرح مسئله بگرام از سوی رسانههای غربی نشان میدهد که ادعاهای ترامپ با یک پیوست رسانهای هدفمند و سیستماتیک همراه شده است که هدف از آن، القای این عقیده است که برنامهی چینیها برای تصاحب پایگاه راهبردی بگرام جدی است و امریکا باید برای جلوگیری از این رویداد کاری انجام دهد.
بعید نیست که با توجه به لحن تندِ اظهارات وزیر خارجه طالبان دربارهی ادعاهای رئیسجمهور امریکا، این برداشت واقعیت داشته باشد و طالبان، خطر بازگشت امریکا به بگرام را از نزدیک احساس کرده باشند.
نکتهی دیگری که این برداشت را تقویت میکند، رویکرد ترامپ نسبت به تصاحب سرزمینهای تازه، تسلط بر گلوگاههای استراتژیک، و میل بیپایان او به آنچه خود بهروشنی «بزرگتر کردن خاک امریکا» میخواند، است.
ترامپ در نخستین روزهای بازگشت دوباره به قدرت، بارها تصریح کرد که مصمم به الحاق و انضمام کانادا به امریکاست؛ زیرا به باور او، خاک امریکا سالهاست که توسعه نیافته و چهبسا کوچکتر شده است!
او همچنین از برنامهی خود برای اشغال مجدد کانال حیاتی پاناما پرده برداشت و در این زمینه، احتمال استفاده از زور را نیز رد نکرد.
خرید قلمرو خودمختار گرینلند، که در حال حاضر در اختیار دنمارک قرار دارد، نیز بخشی دیگر از برنامههای توسعهطلبانه ترامپ محسوب میشود. برای دستیابی به این هدف، هم خودش و هم معاونش، جی.دی. ونس، به این جزیره قطب شمال سفر کردهاند.
به نظر میرسد ابراز حسرت و پشیمانی مکرر دونالد ترامپ در از دست دادن پایگاه استراتژیک بگرام در نتیجه سیاست خروج آشفته و پرهرجومرج نظامیان امریکایی به دستور بایدن و به احتمال زیاد، طرح ادعای تسلط نظامی چین بر بگرام، تلاشی برای توجیه اقدام احتمالی آینده امریکا برای بازگشت به بگرام باشد.
محمدرضا امینی - جمهور