وزیر خارجه طالبان روز پنج‌شنبه در نشست با دیپلمات‌های خارجی در کابل، از تاجیکستان و ازبکستان خواست که هواپیماهای افغانستان را بازگردانند. امیرخان متقی با اشاره به زلزله اخیر در کنر گفت که این هواپیماها نقش مؤثری در عملیات جست‌وجو و نجات ایفا کرده‌اند.
پیش‌تر برخی منابع رسانه‌ای گفته بودند که ازبکستان تصمیم گرفته است هواپیماها و هلیکوپترهای ارتش پیشین افغانستان را به طالبان تحویل دهد.
طالبان سال‌هاست که در تلاش برای بازگرداندن هلیکوپترها و جنگنده‌های نظامی ارتش پیشین افغانستان از ازبکستان و تاجیکستان هستند. آن‌ها در این زمینه به ابزارهای مختلفی از تهدید تا گفت‌وگوهای دیپلماتیک و لابی‌گری‌های سیاسی متوسل شده‌اند، اما ظاهراً هیچ‌کدام از این روش‌ها به نتیجه مطلوب طالبان منجر نشده است.
با این حال، آن‌ها هرگز دست از تلاش برنمی‌دارند. درخواست اخیر امیرخان متقی در دیدار با دیپلمات‌های خارجی مقیم کابل نشان می‌دهد که زلزله، تازه‌ترین ابزار برای دستیابی به این هدف است.
با وقوع زلزله در ولایت‌های کنر و ننگرهار که جان هزاران نفر را گرفت و زندگی روستاییان فقیر ساکن این مناطق را زیر و رو کرد، طالبان برای نمایش کارآمدی خود از هلیکوپترهای نظامی به‌منظور کمک‌رسانی به مناطق دوردست استفاده کردند. از غذا و لباس و خیمه تا دارو و داکتر و کفن، همه با هلیکوپترهای نظامی طالبان به مناطق زلزله‌زده منتقل شدند.
از همان آغاز کاملاً مشخص بود که طالبان مصمم هستند از این رویداد فاجعه‌بار به‌منظور تبلیغ مشروعیت و کارآمدی خود استفاده کنند، و بهره‌برداری نمایشی از هلیکوپترهای نظامی بخشی از این کارزار بود.
البته ریزش کوه و لغزش زمین که منجر به انسداد بسیاری از مسیرهای صعب‌العبور روستایی در دره‌های پرپیچ‌وخم کنر شد نیز به کارزار تبلیغاتی طالبان کمک کرد تا نقش هلیکوپترهای نظامی در فرایند امدادرسانی را برجسته و پررنگ نشان دهند.
اما این پایان کار نبود. سخنان امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، در دیدار با دیپلمات‌های خارجی در کابل تأیید می‌کند که این گروه همچنان به بهره‌برداری تبلیغاتی و تحقق اهداف خود با استفاده از ابزار زلزله مرگبار کنر ادامه می‌دهد.
این در حالی است که هلیکوپترهای نظامی، جز در موارد نادر و شرایط شدیداً بحرانی، برای امدادرسانی در فجایع طبیعی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. کاربرد آن‌ها بیشتر در عملیات‌های جنگی، انتقال جنگجو، تجهیزات و مهمات، و تأمین پشتیبانی جبهات جنگ است.
دولت‌ها برای امدادرسانی هوایی در فجایع طبیعی و حوادث مرگبار از هلیکوپترهای مخصوص امداد و نجات وابسته به جمعیت هلال احمر یا سازمان اورژانس و شفاخانه‌های تخصصی استفاده می‌کنند؛ مواردی که به نظر نمی‌رسد طالبان در طول چهار سال گذشته برای تأمین آن کاری انجام داده باشند یا اصولاً در دستور کار حکومت این گروه قرار داشته باشد.
علاوه بر این، امیرخان متقی در حالی خواستار بازگرداندن هلیکوپترهای نظامی ارتش پیشین به‌منظور استفاده از آن‌ها در فجایع طبیعی و امدادرسانی به زلزله‌زدگان می‌شود که هرگز انتظار نمی‌رود طالبان متعهد به استفاده غیرنظامی از هلیکوپترهای نظامی و عدم کاربرد آن‌ها در سرکوب مخالفان و مردم افغانستان شوند و به این تعهد پایبند بمانند.
بنابراین، آنچه از سوی امیرخان متقی مطرح شده، به‌طور آشکار این واقعیت را تأیید می‌کند که طالبان همچنان به سوءاستفاده از یک بحران طبیعی برای تحقق اهداف غیرطبیعی خود ادامه می‌دهند؛ و این بسیار بی‌رحمانه، بزدلانه و غیرانسانی است.
البته تلاش مذبوحانه طالبان برای بازگرداندن هلیکوپترها و جنگنده‌های ارتش پیشین افغانستان از ازبکستان و تاجیکستان به بهانه کمک به زلزله‌زدگان، تنها نمونه سوءاستفاده این گروه از این فاجعه طبیعی نیست. طالبان پیش از این نیز تلاش کرده‌اند تا با ترغیب کشورها برای کمک به زلزله‌زدگان کنر، منابع اقتصادی مورد نیاز خود را تأمین کنند و از کمک‌های دریافتی و بودجه اختصاصی کشورها و سازمان‌های بین‌المللی به نام زلزله‌زدگان، به نفع خود و متحدان تروریست‌شان بهره‌برداری نمایند.
این در حالی است که هنوز هم روستاهای دورافتاده‌ای در مناطق زلزله‌زده کنر هستند که تاکنون هیچ کمکی دریافت نکرده‌اند، هیچ‌کس به سراغ آن‌ها نرفته است و هیچ گزارشی از وضعیت بازماندگان آن در دست نیست.
از سوی دیگر، با توجه به محدودیت‌های ضد انسانی و زن‌ستیزانه طالبان، بسیاری از زنان و دختران آسیب‌دیده در نتیجه زلزله از دریافت کمک‌های صحی و خدمات بهداشتی محروم مانده‌اند؛ و این امر چه‌بسا موجب مرگ‌ومیر و آسیب‌های مادام‌العمر به زلزله‌زدگان زن شده است.
با این همه، آنچه برای طالبان اهمیت دارد، تحکیم قدرت نظامی و تأمین منابع مالی و اقتصادی این گروه است؛ و در این زمینه حتی از وضعیت رقت‌انگیز زلزله‌زدگان نیز سوءاستفاده می‌کنند.
نرگس اعتماد – جمهور
