‌اوباما در آسیا

باراک اوباما دیدارهای خود از کشورهای شرق آسیا را از جاپان آغاز کرده و قرار است از کوریای جنوبی، فیلیپین و مالزی هم دیدن کند.
روز چهارشنبه، رئیس جمهوری امریکا، وارد توکیو شد و مذاکره خود را با شینزو آبه؛ نخست وزیر جاپان آغاز کرد.
دیدار اخیر حدود یکصد و پنجاه تن از اعضای پارلمان جاپان از معبد یادبود کشته‌شدگان جاپانی جنگ دوم جهانی در توکیو، خشم کشورهای همسایه این کشور، از جمله کره جنوبی را برانگیخته که اینگونه اقدامات را به عنوان ستایش از "گذشته استعماری جاپان" محکوم کرده‌اند.
در همانحال، بین جاپان و چین بر سر حاکمیت سه جزیره کوچک که دولت جاپان مالکیت آنها را در اختیار گرفته، اختلاف نظر وجود دارند.
عامل دیگری که در هفته ‌های اخیر روابط بین‌المللی را تحت تاثیر قرار داده، اقدامات روسیه در اوکراین است که اگرچه در اروپا جریان دارد، اما می‌تواند به نشانه ای از سیاست خارجی تهاجمی روسیه تعبیر شود. اگرچه برای روسیه رابطه با جاپان، به عنوان یک قدرت اقتصادی برتر، بسیار با ارزش است؛ اما بین دو کشور بر سر مالکیت چند جزیره اختلاف ارضی قدیمی وجود دارد و تشدید این اختلاف بعید نیست.
مقام های دستگاه سیاست خارجی امریکا این سفر را در راستای افزایش توجه ایالات متحده به شرق تفسیر کرده اند؛ اما ناظران مسایل جهانی می گویند که این سفر با توجه به جو بحرانی و شرایط حساس کنونی در منطقه به ویژه در آسیای شرقی، شرق اروپا و خاور میانه، پیام های مهمی به همراه خواهد داشت.
بر اساس جدول تعیین شده در این سفر، اوباما قرار نیست از چین هم دیدن کند. این در حالی است که او از جاپان دیدار کرده و قرار است به فیلیپین و کوریای جنوبی هم برود؛ بنابراین تحلیلگران می گویند که این سفر پیام آشکاری برای چین دارد و نشان می دهد که ایالات متحده در صورت تشدید تنش های جاری میان چین و همسایگانش مانند جاپان، کوریای جنوبی و فیلیپین در کنار این کشورها خواهد ایستاد و در برابر توسعه طلبی چین ایستادگی خواهد کرد.
چین و جاپان بر سر مالکیت جزایر سه گانه اختلاف دارند و امریکا تاکنون در این خصوص جانب جاپان را گرفته است.
در مقابل چین نیز طی روزهای اخیر،‌ دوکشتی باری جاپان را توقیف کرده است.
همزمان چین با فیلیپین نیز بر سر تصاحب سواحل مرجانی، اختلاف دارد و فیلیپین احتمالا به کمک ایالات متحده در این زمینه چشم دوخته است.
روسیه و جاپان نیز اختلافات ارضی دارند و طی روزهای اخیر که بحران اوکراین نیز اوج گرفته، مواضع ضد روسی جاپانی ها هم تشدید شده است.
ناظران می گویند که جاپان از آنجایی که به پشتیبانی امریکا متکی است، در اقداماتی پیشگیرانه، در برابر سیاست خارجی تهاجمی ولادیمیر پوتین موضع گرفته و از شرکت نماینده اش در اجلاس گروه ۸ کشور صنعتی جهان که قرار بود در سوچی روسیه برگزار شود خودداری کرد و اخیرا نیز نسبت به پرواز جت های جنگنده روسی در نزدیکی مرزهایش هشدار داد.
این نشان می دهد که جاپان از تحولات اوکراین و تغییر نگاه روسیه به منطقه و قوت گرفتن احتمال تشدید توسعه طلبی روسی، نگران است و بدون شک این نگرانی را با حامی اصلی اش امریکا در میان خواهد گذاشت.
در مقابل امریکا هم با این سفر باراک اوباما از یکسو به روسیه و از سوی دیگر به چین، پیام می دهد که به دقت مواظب «متحدان» یا کشورهای تحت سلطه اش در منطقه است و خود را برای هر شرایطی طبق مقتضیات زمان و بسته به آرایش های سیاسی و امنیتی رقبایش در منطقه، آماده خواهد کرد.
کوریای شمالی هم از دیگر مواردی است که در سفر جاری باراک اوباما بار دیگر به کانون خبرهای سیاسی امنیتی منطقه بازگشته است.
مقام های کوریای جنوبی اخیرا خبر دادند که همسایه شمالی همزمان با سفر اوباما به منطقه، خود را برای چهارمین آزمایش اتمی آماده می کند و این امر، از دید تحلیلگران، اهمیت سفر اوباما به آسیا را بالا می برد و آن را عملا به بخشی از استراتژی واکنشی او در قبال تحرکات روسیه، چین و کشورهای تحت نفوذ این دو قدرت منطقه ای و در جهت تاکید بر همبستگی و تحکیم وحدت استراتژیک با کشورهای تحت سلطه اش مانند جاپان، کوریای جنوبی، فیلیپین و... تبدیل می کند.
محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور