خیابان‌آزاری، چرا؟!

خیابان‌آزاری، یکی از پدیده‌های نابهنجار فرهنگی و اجتماعی است. در بسیاری از جوامع، زنان قربانیان اصلی خیابان‌آزاری است. خیابان‌آزاری نیز نوعی خشونت علیه زنان است.

خیابان‌آزاری چیست؟
زمانی‌که خانمی به هر دلیلی از منزل بیرون می‌شود، با نگاه های عجیب و غریبی از سوی شمارزیادی از مردان مواجه می‌شود. تنها نگاه‌های تحقیرکننده نیست؛ خانم‌ها، با چشمک زدن‌ها، شنیدن حرف‌های رکیک و نابجا، تعقیب و در برخی اوقات هم با دست‌اندازی از سوی تعدادی از مردان مواجه می‌شوند.
در این اواخر در کابل و در برخی از شهرهای کلان کشور، خیابان‌آزاری و آزار و اذیت زنان و دختران بوسیله موترهای شخصی نیز مروج گردیده است. به این معنی که برخی از رانندگان، موتر خود را در کنار زنان و دختران جوان متوقف می‌سازند و برای جلب توجه زنان و دختران حرف‌هایی می‌زنند و یا هم با آرندکردن، اشاره‌دادن توسط چراغ‌های موتر و نیز با سرعت زیاد در پی آزار آنان می‌برآیند.
در واقع، آزار واذیت خیابانی نیز نوعی از خشونت است که بر جنس زن تحمیل می‌شود. در بسیاری از کشورهای جهان سومی و عقب‌مانده، خیابان‌آزاری یکی از دردسرهای بزرگ زنان بویژه دختران جوان و نوجوان است.

خیابان‌آزاری در افغانستان
به نظر می‌رسد که خیابان‌آزاری در افغانستان، سابقه‌ای چندانی ندارد و این رفتار ضد اسلامی و اخلاقی، یک پدیده جدید و وارداتی به این کشور است. خیابان‌آزاری در افغانستان به مثابه یک کشور اسلامی، اساس نداشته و ندارد. خیابان‌آزاری در واقع تعرض به ناموس و عصمت است، این درحالی است که مردم افغانستان همواره به حفظ ناموس و ناموس‌داری در جهان شهره بوده است. چه شده است که حالا به طور آشکار به ناموس مردم در این کشور اسلامی بی‌حرمتی می‌شود و هیچ توجه مهمی به این مسئله از سوی دولت و مردم صورت نمی‌گیرد؟
از برخی موسفیدان و کلان‌سالان بارها شنیده‌ام که در گذشته، همین چهل و پنجاه سال پیش در افغانستان بخصوص در شهر کابل، اگر پسری یا مردی، دختری را درخیابان، کوچه و یا روی سرک اذیت می‌کرد از سوی مردان و بچه‌های همان منطقه و محل با واکنش شدید روبرو می‌شد، طوری که آن مرد یا پسر آزاردهنده را لت و کوب می‌کردند و دیگر در آن اهالی هم دیده نمی شد. اکنون از آن جوانان و مردان باغیرت که تعرض به دختر همسایه و هموطن خود را تعرض به خواهر خود می‌دانستند اثر چندانی دیده نمی شود.
من خودم بارها مشاهده کردم که وقتی پسری در خیابان به دختری اهانت و تعرض می‌کند، دیگر مردان و جوانان که در آن محل حضور دارند، به جای این که مانع از این اقدام زشت شوند، نگاه ‌می‌کنند و می‌خندند. بر مبنای ارزش‌های اسلامی و اخلاقی آن مردانی که شاهد این چنین صحنه‌هایی می‌شوند و کاری نمی‌کنند در واقع در گناه شریک‌اند و مسئول پنداشته می‌شوند.
در اینجا به نقل رویدادی می‌پردازم که خودم شاهد آن بودم. چند روز قبل همراه با اعضای فامیلم توسط موتر از جاده‌ای در منطقه حصه سوم خیرخانه می‌گذشتیم، نسبت راه‌بندان، لحظه‌ا‌ی متوقف شدیم، چشمم به دو دختر جوانی افتاد که ازکنار خیابان می گذشتند. آن دو دختر با پوشش اسلامی و سر ووضع مناسب بودند، اما نگاه‌ها بسیاری از عابران مرد چنان به آنان دوخته شده بودند که گویی حوریانی برهنه از آسمان به زمین آمده‌اند. نگاه‌های پیر و جوان و نوجوان همه به سوی آن دو دختر بودند. برخی اندکی نزدیک‌تر به آنان می‌شدند و به اصطلاح پرزه‌‌ میگفتند، از سوی دیگر موتری برای بردن‌شان آرند میزد، از آن طرف دیگر پسری صدا می‌کرد، بیا با ما بروید.

بی‌توجهی بس است!
باید با این پدیده زشت برخورد شود. خیابان‌آزاری یک معضل فرهنگی- اجتماعی است. باید با روش‌های فرهنگی با آن مبارزه کرد.
خیابان‌آزاری تعرض به کرامت و حیثیت زن است. این عمل ناپسند اعتماد به نفس زنان و دختران جوان را به شدت کاهش می‌دهد، از تحرک و پویایی آنان در جامعه می‌کاهد و بر روح و روان زنان و دختران آسیب جدی وارد می‌سازند.
حکومت باید منحیث نهاد درجه یک مسوول با جدیت به این معضل بپرازد و برای حل آن چاره‌جویی کند.
نهادهای به اصطلاح مدافع حقوق زنان در مبارزه با این پدیده هیچ کاری حتی تبلیغاتی و نمادین هم نکرده‌اند. این نهادها وظیفه دارند در این راستا اقدامات مناسب فرهنگی و اجتماعی انجام دهند.
عالمان دین باید از طریق منبر مردم را با زیان‌ها و پی‌آمدهای این عمل غیراسلامی آگاه بسازند. از سوی دیگر تمام مردان و زنانی که شاهد صحنه‌های خیابان‌آزاری هستند نباید بی‌تفاوت باشند و از کنار این مسایل به آسانی بگذرند. نمی‌شود تمام این مشکلات را به حکومت نسبت داد و از حکومت انتظار معجزه را داشت. باید خود مردم هم از خود تحرک نشان بدهند و در برابر مشکلات اجتماعی و فرهنگی جامعه بپا خیزند.
نکته‌ی دیگری هم که در این زمینه قابل گفتن است، سخنی است که متوجه زنان و دختران می‌باشد. زنان و دختران نباید کاری بکنند و حرکتی از خود نشان دهند که زمینه را برای نقض حقوق و کرامت آنان از سوی شماری از مردان فراهم بسازد.
روزینا خطیبی- روزنامه‌نگار
ارسالی به خبرگزاری جمهور