سایه گذشته بر آینده سیاسی مجاهدین

عبدالله عبدالله؛ رییس اجرایی گفته است که در حال حاضر چالش ها نسبت به دوران جهاد، ده برابر شده است و به گفته او فقط تعهد واقعی به ارزش های دینی و ملی می تواند به این چالش ها پایان دهد.
آقای عبدالله می گوید، حکومت برای برون رفت از بحران کنونی باید اعتماد مردم را به دست آورد.
او به مناسبت بیست و سومین سالگرد پیروزی مجاهدین، در ارگ ریاست جمهوری صحبت می کرد.
در این مراسم، عبدرب الرسول سیاف؛ از رهبران جهادی نیز گفت:"پيشنهاد من اين است که ملت را بايد با خود ايستاده کنید. اين ملت، ملتی مجاهد است. دولت و نظام به تنهايى به دور از ملت در برابر چالش هاى موجود ايستادگی کرده نمی تواند. اين ملت را به هر ترتيبى که مي توانيد با خود ايستاده کنيد و همين ايستاده شدن ملت، ضامن پيروزى است و روزهاى آينده نشان خواهد داد که کی کشور را نگه می دارد."
این رهبر جهادی، همزمان از حکومت انتقاد کرد و گفت از مجاهدین فقط در زمان جنگ استفاده ابزاری می شود.
او گفت که قدر جهاد و مجاهد را باید دانست و مجاهدستيزى یعنی دین ستیزی.
با این حساب به باور ناظران به نظر می رسد چیزی در این میان وجود دارد که مجاهدین را نگران و ناراحت می کند. آنها نسبت به آینده سیاسی خود نگرانی دارند و شماری از رهبران جهادی از اینکه در حکومت به صورت مستقیم، سهمی ندارند آن را خطری برای آینده سیاسی مجاهدین قلمداد می کنند و تصور می کنند آنچه به تعبیر آنها در نتیجه مجاهدت های آنان فراهم آمده، اکنون به وسیله چند عنصر تکنوکرات از غرب برگشته مصادره و تصاحب است.
موضوع مهم دیگری که سران مجاهدین را نگران می کند، ظهور گروه های فشار نیرومند زیر نام جامعه مدنی است که آشکارا نسبت به گذشته سیاسی و نظامی مجاهدین، با زبانی صریح، مسموم و گزنده اقدام به مخالفت و نقدی بی رحمانه و ویرانگر می کنند که نمونه بارز آن را افزایش بی رویه دیوارنوشت های ضد جهادی و پیوندزدن روزهای ۷ و ۸ ثور به همدیگر همزمان با فرارسیدن بیست و سومین سال پیروزی مجاهدین بر دولت کمونیستی بود.
عبدرب الرسول سیاف؛ از رهبران مهم جهادی که به نظر می رسد بیش از هر رهبر جهادی دیگر، نگران نقش و سرنوشت آینده مجاهدین است، در مراسمی که اخیرا با چهار روز تاخیر به صورت محدود در ارگ ریاست جمهوری برگزار شد، نتوانست نسبت به این کنش ها بی توجه بماند و از کنار آن بگذرد.
او در نقد و نفی این حرکت ها، ضمن برشمردن کارکردها و دستاوردهای مجاهدین و تاکید بر اینکه دولت کنونی حاصل مجاهدت ها و مبارزات و همکاری های مجاهدین است، مجاهدستیزی را همسنگ دین ستیزی تعبیر کرد و به شدت نسبت به آن هشدار داد.
به عقیده تحلیلگران، دلیل و عامل اصلی این اظهار نظرها و موضع گیری های صریح و هشدارآمیز و بی پرده شماری از رهبران جهادی، نگرانی آنها نسبت به آینده سیاسی شان است.
در این میان، شماری از کارشناسان می گویند که رهبران جهادی برای آنکه بتوانند آینده ای سیاسی برای خود متصور باشند، ناگزیر اند سایه گذشته را از آینده سیاسی شان بزدایند و به نوعی نگاه نقادانه به گذشته بپردازند.
این فرصت شاید برای نسل دومی های فرماندهان جهادی، بیشتر از رهبران نسل اول مجاهدین، میسر باشد.
نسل دومی ها به دو دلیل بسیار مهم قادر اند به این رویکرد متوسل شوند: یکی عدم دخالت مستقیم و جدی در درگیری های داخلی و شرکت در اشتباهات بعضا فاجعه بار پس از پیروزی جهاد و دوم، جوان بودن و قدرت درک و آشنایی با زبان نسل امروز افغانستان و برقراری آسان ارتباط با جامعه افغانستان و جهان.
نگاه نقادانه به کارنامه مجاهدین، البته برخلاف نظر آقای سیاف لزوما به معنای دین ستیزی نیست؛ بلکه این نگاه اتفاقا در راستای تفکیک انقیاد به جهاد و انتقاد از مجاهد است.
انقیاد به جهاد به مثابه یک فرع اصیل و غیر قابل عدول از فروع دین اسلام نباید مانع از انتقاد سازنده و اصلاح گرانه از کارنامه مجاهدین گردد؛ این چیزی است که با طرز دید آقای سیاف مبنی بر مجاهدستیزی مساوی است با دین ستیزی، قابل جمع نیست. البته این نکته را نیز باید توضیح داد که انتقاد از مجاهدین، به هیچ عنوان به معنای ستیز با آنها نیست و آنهایی که با مجاهدین سر ستیز دارند حساب شان از منتقدان رهبران جهادی کاملا جداست.
کوتاه سخن اینکه رهبران مجاهدین اگر در پی حفظ دستاوردهای مجاهدت ها و مبارزات شان از معرض سرقت تکنوکرات ها و گروه های فشار همسو با آنان هستند می بایست سایه گذشته را از آینده سیاسی شان، زایل کنند و پیش نیاز این مهم، تمرین رهبری و دولت سازی در عرصه نبرد نرم، افزون بر آبدیده بودن در میدان نبرد گرم است که یکی از راه های آن گردن گذاردن بر نقدی سازنده و اصلاح گر است.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور