بسیج مجاهدین؛ آیا باید نگران بود؟

عطامحمد نور؛ والی بلخ روز گذشته در جمع سران مجاهدین در پروان گفته است که رهبران مجاهدین بسیج خواهند شد.
او تاکید کرده که پس از این، مجاهدین در تصمیم گیری ‌های بزرگ سهیم خواهند شد.
آقای نور گفته است که حکومت باید مجاهدین را در تصمیم گیری‌ های بزرگ شامل کند.
امرالله صالح؛ رییس پیشین امنیت ملی نیز حمله اخیر امریکایی ها به خانه یکی از فرمانده پیشین مجاهدین در پروان را سازمان ‌دهی شده دانسته و گفته است: به مجاهدین از یک آدرس مشخص حکومت وحدت ملی توهین می ‌شود.
آقای صالح گفت: تفاهم سیاسی برای ایجاد حکومت وحدمت ملی در پی تلاش ‌های سران مجاهدین بود؛ اما حالا دیده می ‌شود که مجاهدین از سوی بخشی از حکومت توهین و تحقیر می ‌شوند.
بر بنیاد اسنادی که در رسانه ها درز کرده، عملیات به خانه‌ جان احمد؛ نماینده جمیعت اسلامی در پروان به دستور و اطلاع رسانی عبدالبصیر سالنگی؛ والی پیشین پروان صورت گرفته است. ادعایی که آقای سالنگی آن را دسیسه می ‌داند.
صرف نظر از ریشه ها و انگیزه های حمله نیروهای امریکایی به خانه فرمانده جان احمد، آنچه مهم است رویدادهایی است که در پیرامون و حاشیه رویداد اصلی شکل گرفت و در واقع، این حاشیه ها، اهمیتی فراتر از متن، پیدا کردند.
کمترین پیامد این رویداد این بود که طیف های مختلف مجاهدین به ویژه گروه ها و گرایش های قدیمی و کنونی وابسته حزب پرقدرت و ریشه دار جمعیت اسلامی افغانستان، یکبار دیگر تمامی اختلافات، فاصله ها و دیدگاه های ناهمگن خویش را کنار گذاشتند و حول محور رویداد حمله به خانه یکی از اعضای مهم این حزب در پروان گرد هم آمدند و همه هم ظاهرا با این نظر موافق بوده اند که مجاهدین در برابر «تهدیدها»یی که در برابر آنان قرار دارد، نیاز به یک تجدید سازمان و ایجاد همکاری و هماهنگی دارند؛ چیزی که طبیعتا بسیاری ها را نگران کرده است و رقبای سیاسی مجاهدین نیز با نسبت دادن این گردهمایی ها به تدابیر و تمهیداتی که در دهه ۷۰ منجر به ده ها سال خون ریزی و خشونت در کشور شد، به این امر با دیدی منفی نگاه می کنند و آن را برای آینده ثبات و امنیت کشور، خطرآفرین می دانند.
با این حال و صرف نظر از برداشت ها و بعضا تبلیغات غرض آلودی که مطرح می شود پرسش این است که آیا گردهمایی های مجاهدین شبیه آنچه در پروان رخ داد، واقعا یک تهدید جدی بر علیه دولت و حاکمیت و نیروهای خارجی و طیف های ناهمسو با مجاهدین است یا در راستای حقوق سیاسی و مدنی آنها به مثابه طیفی که دست کم یکطرف اصلی در شکل دهی به تحولات ۱۵ سال اخیر افغانستان بوده اند قابل تعریف است، بدون آنکه از آن هراسی وجود داشته باشد یا خطری را متوجه کسی بکند؟
انکار نمی توان کرد که مجاهدین و در محور و مرکزیت آنها، حزب جمعیت اسلامی افغانستان، در ایجاد رویدادها و تحولات تاریخ ساز سیاسی در بیش از یک دهه اخیر در افغانستان، از کنفرانس بن اول تا انتخابات اخیر ریاست جمهوری و ایجاد حکومت وحدت ملی، نقشی کلیدی و سازنده بازی کرده اند و این در حالی بود که آنها در ۱۵ سال پیش از امروز، هم قدرت داشتند و هم از این حق برخوردار بودند که برای تصاحب قدرت بر وفق میل و مراد و منافع خود، داوطلبانه وارد یک بازی مهندسی شده از بیرون نشوند و در بدل فداکاری ها، مبارزات و جنگ هایی که برای آزادی، استقلال، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی این کشور در برابر هجوم نیروهای بیگانه و تروریست های وفادار به منافع خارجی کرده بودند، خود رأسا اقدام به مهندسی سازمان قدرت و تصاحب آن کنند.
اما به نظر می رسد در تحولاتی که پس از آن روی داد و سرنوشت غم انگیزی که بسیاری از سران و رهبران و فرماندهان طراز اول و درجه یک مجاهدین به ویژه حزب جمعیت اسلامی پیدا کردند، خود آنها هم بی تقصیر نبودند.
واقعیت این است که آنها پس از آنکه داوطلبانه و خیرخواهانه وارد یک بازی سیاسی با چند بازیگر شدند، نقش خود را خوب بازی نکردند. آنها منفعلانه دست روی دست گذاشتند و منتظر ماندند؛ تا دیگران برای آنها نقش و نقشه تعریف کنند و سپس اجازه دادند که از میان مهره های مختلف و گرایش های متفاوت آنان، افرادی را به مقتضای میل و منفعت خود برگزینند و به خدمت بگیرند.
اکنون آنها نتیجه این اشتباه استراتژيک را به خوبی می بینند و گردهمایی بزرگ رهبران و فرماندهان ارشد مجاهدین و سخن از بسیج آنها در پروان نیز ریشه در همین درک دیرهنگام دارد.
هدف این بسیج این است که قدرت از دست شده مجاهدین را به آنها بازگرداند و آنها را از بازیچه به بازیگرد بدل کند و از ایفای نقش انفعالی به انتخاب دیگران به نقش فعال به انتخاب خود، تغییر دهد.
نفس این حرکت نمی تواند برای کسی خطرناک باشد؛ مگر آنهایی که در راندن مجاهدین از متن به حاشیه، سود بردند و خود به جای آنها نشستند و نقش آفرینی کردند و بدیهی است که این لزوما به معنای تهدیدآمیز بودن تصمیم مجاهدین برای امنیت ملی و حاکمیت و نظام سیاسی نیست.
سیدعلی حسینی- خبرگزاری جمهور