طالبان، برادر کی، دشمن چه کسی؟

جنرال عبدالرشید دوستم؛ معاون اول ریاست جمهوری گفته است که طالبان دشمن مردم افغانستان است و هرگز این گروه را برادر خطاب نمی کند.
آقای دوستم افزود: اشخاصی در داخل حکومت زمینه حضور هراس افکنان را در شمال کشور فراهم ساخته اند و به زودی این افراد به مردم معرفی خواهند شد.
به گفته وی، اگر این افراد که در داخل حکومت هستند به نفع هراس افکنان فعالیت نکنند، هراس افکنان نمی توانند در کشور فعالیت کنند .
وی از گفتگو با رهبران طالبان در فاریاب نیز خبر داد و تصریح کرد:"ما داخل حکومت بودن را رد نمی کنیم، این وظیفه استخبارات است که این افراد را شناسایی و افشا کند".
آقای دوستم دو روز به طالبان در فاریاب مهلت داده تا جنگ افزارهای شان را به زمین بگذارند، در غیر آن نابود خواهند شد.
آقای دوستم افزود: طالبان مردم بی گناه را می کشند و مرتکب جنایات جنگی شده اند، از همین رو آنان را هرگز برادر نمی خوانم و آنان را دشمن مردم افغانستان می دانم.
با این حساب، وجود یک شکاف جدی در درون حاکمیت در مورد طالبان، دیگر چیزی نیست که به کمک ژست های عوامفریبانه سیاسی و رسانه ای بتوان آن را پنهان کرد.
دوستم که تا پیش از این، متحد نزدیک اشرف غنی بود و اشرف غنی -بنا به یک برداشت- پیروزی خود در انتخابات ریاست جمهوری را مدیون آرای دست نخورده و بسته بندی شده جامعه ازبک تحت فرمان دوستم بود، دست کم در مورد صلح و سازش و برادر خطاب کردن طالبان نمی خواهد با اشرف غنی همراه باشد و این از وجود یک تضاد جدی در مواضع سطوح بالای حکومت در خصوص جنگ و صلح با طالبان خبر می دهد.
آقای دوستم، اخیرا با شماری دیگر از فرماندهان مهم ضد طالبان متحد شده و پیش بینی می شود اتحاد آنها منجر به ایجاد یک جبهه نظامی نیرومند ضد تروریزم در شمال کشور شود؛ چیزی که به نظر می رسد هرگز مطلوب اشرف غنی و مؤتلفان خارجی او به ویژه امریکا نیست.
برخی گزارش های تايید نشده حاکی است که دوستم مأموریت ضد تروریزم خود در فاریاب را علیرغم میل باطنی اشرف غنی آغاز کرده و این امر، فاصله او با غنی را بیشتر کرده است.
اما تصور نمی شود آقای دوستم که اکنون معاون بلامنازع اشرف غنی است، در مورد وضعیتی که تروریست ها در مناطق سنتی تحت سلطه و نفوذ او در شمال ایجاد کرده اند، برای حفظ سمت خود به عنوان بازوی راست اشرف غنی، حاضر به قماری خونین و پرهزینه بر سرنوشت سیاسی و امنیتی مردمش باشد.
در سوی دیگر ماجرا اشرف غنی و تیم او قرار دارند که کماکان به نتایج بازی شطرنجی چشم دوخته اند که با حضور امریکا، پاکستان و چین راه اندازی شده و طالبان نیز ظاهرا در آن مشارکت دارند.
اشرف غنی دست کم تا روشن شدن نتایج این بازی نمی تواند به مبارزه با تروریزم به سبکی که دوستم آغاز کرده است، روی کند؛ به همین دلیل، مساله طالبان، چنانچه پیش از این هم انتظار می رفت، به عاملی نیرومند برای جدایی دوستم و غنی از همدیگر و فروپاشی ائتلاف سیاسی- انتخاباتی آنان بدل شده است.
آنچه قابل پیش بینی به نظر می رسد این است که اشرف غنی با توجه به رقابت شدید و فشرده ای که در درون حکومت با ریاست اجرایی دارد، نمی خواهد دوستم را از دست بدهد و به همین دلیل، او میان کنترل کژتابی های ضد طالبانی دوستم و هراس از پیوستن او به اردوگاه رقیب، در یک ناگزیری شدید و مخمصه ای پر درد سر گرفتار شده است.
ائتلاف دوستم- عطا- محقق نیز بر نگرانی های ارگ افزوده و به این معادله چند مجهولی، وجوه تازه ای اضافه کرده است.
پیشبینی می شود در نشست آتی میان طالبان و نمایندگان اشرف غنی که گفته می شود در چین برگزار خواهد شد، طالبان نیز با استناد به رویکرد سخت افزاری دوستم و همپیمانانش بر ضد طالبان در شمال، نمایندگان اشرف غنی را تحت فشار قرار دهند و این امر، چشم انداز دستیابی به سازش، دست کم در آینده ای نزدیک را با ابهام مواجه می کند.
با این حساب، برخلاف تصور غالب، کسی که با آغاز مأموریت تازه ضد تروریزم جنرال دوستم در شمال، تحت فشار است، اشرف غنی است نه دوستم.
دوستم با دشمن خواندن طالبان، خط خود را از اشرف غنی و همچنین طالبان جدا کرده است و اکنون توپ در زمین اشرف غنی است که با توجه به همپیمانی خود با دوستم در ارگ ریاست جمهوری و همچنین رقابت های فشرده و شدید با تیم دیگر تشکیل دهنده حکومت از یکسو و روند مذاکرات صلح با طالبان از جانب دیگر، تکلیف برادری خود با ملاعمر و هزینه ای که برای این منظور خواهد پرداخت را مشخص کند.
سیدعلی حسینی- خبرگزاری جمهور