جنگ آینده، جنگ امریکا و روسیه است؟

امریکا، روسیه را به "قدرت‌نمایی هسته‌ای" و این که عزم کرده نظم جهانی را به هم بزند، متهم کرده است.
اشتون کارتر؛ وزیر دفاع امریکا، گفت که از تیرگی روابط کشورش با روسیه متاسف است؛ اما امریکا باید نیروی بازدارندگی اش را در شرق افزایش دهد.
کارتر که در آلمان و در مقر فرماندهی امریکا در اروپا سخن می‌گفت، در مورد روسیه گفت که در زمان عقب می‌رود.
با این حال، کارتر گفت: جنگ که سهل است، امریکا به دنبال جنگ سرد هم با روسیه نیست.

روسیه پیشتر به دنمارک هشدار داده بود اگر به دیوار دفاع موشکی ناتو اجازه استقرار در خاکش را بدهد، ناوهایش هدف حمله هسته ای قرار می‌گیرند. پیشتر کشورهای لهستان و ناروی هم تهدیدهای مشابهی دریافت کرده اند.

اشتون کارتر گفته که امریکا نمی‌خواهد با روسیه دشمنی کند؛ اما تاکید کرده که:"ما از همپیمانان مان دفاع می‌کنیم."
او گفته که امریکا در ۲۵ سال گذشته نیازی به افزایش قدرت ناتو در جبهه شرقی نمی‌دیده؛ اما حالا وضع فرق کرده است.

این تحولات، افزون بر آنچه اکنون در سوریه جریان دارد نشان می دهد که جهان به زودی شاهد رویارویی و تصفیه حساب روسیه و امریکا خواهد بود. نام این رویارویی هرچه باشد، هدف از آن، بدون شک تقسیم قطب هاست؛ موضوعی که گمانه زنی ها نسبت به بروز جنگی بزرگ میان امریکا و روسیه را افزایش داده است.

بحران و بن بستی که اکنون غرب و اعراب در سوریه به آن گرفتار آمده اند، نتیجه زورآزمایی آشکار روسیه و هم پیمانان مقتدر این کشور در منطقه و جهان است.

روسیه پس از نزدیک به دوسال از آغاز بحران برساخته غرب در سوریه،‌ قادر شده است به عنوان یک مانع قدرتمند و جدی، اهداف سلطه جویانه غرب در این کشور را با شکست و بن بست مواجه سازد.

این در حالی است که به تعبیر پوتین، ۱۵ سال پیش، امریکا هرگز حاضر نبود با کشوری مانند روسیه که تاوان سنگین فروپاشی ابرقدرت شوروی را بر دوش می کشید در باره سرنوشت کشوری مانند سوریه به مذاکره بنشیند؛ اما امروزه مجبور است این کار را انجام دهد و این نشانگر آن است که قدرت امریکا در جهان با شدت و سرعت عجیبی رو به افول نهاده است.

اگرچه امریکا همواره سعی کرده است که منافع استراتژیک روسیه در منطقه را به بهانه های گوناگون هدف قرار دهد، کاری که در عراق و لیبیا انجام داد و همین کار را اکنون در شرق اروپا انجام می دهد؛ اما سیر تحولات سیاسی در منطقه نشان می دهد که این روند هرگز به نفع امریکا نیست.

مساله این نیست که آنچه به نفع امریکا نباشد، لزوما از سوی روسیه طراحی یا هدایت می شود؛ اما واقع قضیه این است که تحولات سیاسی در منطقه به شکل گیری رشته رویدادهایی منجر شده که طبیعتا نمی تواند منافع امریکا را تامین کند.
مثلا در مورد لیبی و اوکراین، امریکا سعی کرد به محض دست یافتن به بهانه‌ ای، منافع روسیه را درهم بکوبد. همین سناریو را در مورد سوریه نیز می خواست به اجرا درآورد؛ اما روسیه، این بار با جدیت وارد عمل شد.

با این وصف، شرق و غرب جهان اکنون بیش از هر زمان دیگری رویاروی همدیگر قرار گرفته اند و روسیه به رهبری ولادیمیر پوتین، دیگر از تنش با غرب هراسی ندارد؛ زیرا تصور می کند که غربی ها بی هیچ ملاحظه ای، سنتی ترین قلمروهای سلطه روسیه را آماج اهداف توسعه طلبانه خود قرار می دهند و مهره های همسو با روسیه را با توسل به زور، از قدرت خلع می کنند.

در این میان، تحرکات و تهدیدهای روسیه در دریای بالتیک و شرق اروپا نشانگر آن است که اوکراین و دیگر جمهوری های اروپای شرقی از بقایای مهم سلطه و نفوذ شوروی سابق است و روسیه امروز به رهبری ولادیمیر پوتین در اصل تلاش می کند تا قدرت مضمحل شده شوروی پیشین را به روسیه بازگرداند و تحقق این آرزو، خواسته یا ناخواسته به رویارویی محورهای شرق و غرب جهان منجر شده و روسیه را در برابر امریکا و ناتو قرار می دهد.

پیش از این نیز روسیه تجربه رویارویی با غرب به ویژه امریکا را داشته که در برخی از آنها توفیقاتی نیز کسب کرده است. دو نمونه آخر این رویارویی، بحران سوریه و ماجرای ادوارد اسنودن بود که در هردو مورد، برد با روسیه بوده و دولت به رهبری پوتین به اندازه ای قدرتمندانه عمل کرده است که توانسته غرب را با رویکرد خود در این مورد همراه کند و یا دست کم، امریکا را مجبور کند که از بخشی از قدرت خود در این دو زمینه، به نفع روسیه دست بکشد.

در نخستین روزهای برکناری رییس جمهوری اوکراین از سوی نمایندگان غربگرای پارلمان اوکراین، باراک اوباما بلافاصله اعلام کرد که اوکراین، عرصه جنگ سرد روسیه و غرب نیست و روسیه نباید تصور کند که در این بازی، بازنده شده است.
سخنان تازه وزیر دفاع امریکا نیز بر همین اساس استوار است.

غربی ها به این ترتیب، نگرانی های عمیق خود از احتمال اقدامات تلافی جویانه روسیه در اروپای شرقی را ابراز می دارند و در عین حال، تلاش می کنند به سرعت اداره ای را ایجاد کنند که به زودی بر اوضاع مسلط شوند تا روسیه و هوادارانش نتوانند کاری انجام دهند؛ اما روند رویدادها نشان می دهد که اوضاع به همین سادگی نمی تواند به کام غرب و ناتو قرار بگیرد
محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور