بهای سنگینی که عربستان در یمن می پردازد

وقتی عربستان در حمل سال ۱۳۹۴ از زمین و هوا وارد یمن شد؛ فکرش را هم نمی کرد که این کشور ظرف کمتر از دو سال چنان در قربانگاه یمن گرفتار شود که بدترین شرایط ممکن را تا این زمان تجربه کند.
نظامیان این کشور ابتدا با عملیات "طوفان قاطع" وارد یمن شدند و سپس یک ماه بعد اسم این عملیات نظامی گسترده را "احیای امید" گذاشتند.
عربستان با دلگرمی اتحادیه عرب که پشتیبانی خود از حمله یمن و در ادامه تشکیل یک نیروی نظامی مشترک را مطرح کرده بود به یمن رفت. اتحادیه ای که ظاهرا دوست دارد تشکیلاتی چون پیمان آتلانتیک شمالی را در خاورمیانه ایجاد کند؛ اما اعراب شمه و همبستگی لازم را برای این کار تا به حال از خود نشان نداده اند.
حمله به یمن ریسک بزرگ عربستان بود و نتیجه اش را هم در حال تحمل کردن است. در کنار عربستان، امارات متحده عربی و قطر هم قرار دارند؛ به شمول بحرین، پاکستان، کویت، سودان، اردن، مصر و مراکش که بیشتر جزو متحدین کم اهمیت این کشور به شمار می روند.
قطر و امارات از مدعیان رهبری خاورمیانه اند. این کشورهای کوچک حوزه خلیج فارس که ثروت بزرگ خاورمیانه را در اختیار دارند و در نزدیکی به امریکا نیز پیشتازند؛ در درون خود چندان از ژست کاریزمای عربستان در منطقه و جهان اسلام خرسند نیستند. اما در جنگ یمن در کنار این کشور قرار گرفتند تا فرصت ریسک سنگین در این کارزار را از خود گرفته و با حضور عربستان آن را محک بزنند.
قطر از رقبای سرسخت عربستان است. در هر نقطه ای که عربستان پا گذاشته؛ به نحوی قطر هم سری به آنجا زده است. یا دیرتر از رقیب یا زودتر. از حوزه فعالیت طالبان در افغانستان و مناطق قبایلی پاکستان گرفته تا حمایت از القاعده و داعش و گروههای مخالف دولت اسد از جمله احرارالشام و جبهه نصرت و امثالهم؛ هر دو کشور به یک اندازه سهم داشته اند. اما نه سهم مشترک که در موازات هم.
جنگ یمن اما با ابتکار عربستان و یقینا با علاقمندی قطر و امارات آغاز شد. اما این بار "دوحه" اجازه داد عربستان رهبری این جبهه را به عهده بگیرد. در این صورت هم پول چندانی از جیب نمی داد و هم در صورت شکست؛ انگشت انتقاد به سمت کسی دیگر دراز بود.
"عبدالربه منصور هادی" رییس جمهور فراری یمن چندان آدم قابل اهمیتی برای عربستان نبود؛ گرچه این فرد از وابستگان سیاسی ریاض به شمار می رفت؛ اما حمایت از وی به این همه دردسر نمی ارزید. عربستان اکنون به این اشتباه خود پی برده است. زیرا فکر نمی کرد که برای بقای "هادی" باید تا به این اندازه تاوان بدهد. هر حمله عربستان به یمن که در هفته بیش از ده بار انجام می شود؛ میلیون ها دالر خرج بر می دارد و حال آنکه رژیم دلخواه او نیز هنوز کمترین توفیق را در پس گرفتن این کشور از حوثی ها داشته است.
حالا جنگ یمن برای عربستان به شدت حیثیتی شده است. از یک سو نهادهای حقوق بشری خواستار توقف حملات هوایی و موشکی عربستان به یمن شده اند و برای بریتانیا به خاطر فروش سلاح های کشتار جمعی به این کشور پرونده درست کرده اند و از سوی دیگر جنگ یمن بیش از حد کش پیدا کرد.
چندی پیش سخنگوی ایتلاف عربی اعتراف کرد که قصد "پیروزی" در یمن را ندارند و این جنگ فقط حمایت از "منصور هادی" رییس جمهور "قانونی" این کشور است.
رییس جمهوری که به زور دوباره به یمن برگردانده شد و مجبور گردید به جای استراحت های دوران پیری در سواحل جده و معاشرت با زیبارویان هتل های پنج ستاره، به قعر آتش یمن برود و منتظر تحول سیاسی به مدد عربستان و متحدینش باشد.
عربستان خوب می داند که پیروز میدان در جنگ یمن نیست و "حوثی ها" جدی تر از آنی بودند که او آنها را "پابرهنگان شورشی مزدور" خوانده بود.
این گروه "پابرهنه" از بزرگترین تشکیلات دولتی و نظامی یمن دست به کودتا زدند و برای حفظ آنچه تاکنون به دست آورده اند نیز طرفداران زیادی دارند. شاید نتوان به این امید بست که حوثی ها روزی حاکم بلامنازع یمن شوند؛ اما عربستان و متحدینش هم قادر نخواهند بود آنها را از صحنه قدرت حذف کنند.
جنگ یمن باتلاقی بود که عربستان اکنون در آن گیر کرده است. دشمن او در این کشور کسانی اند که قرار نیست مانند "هادی" به دیگر کشورهای مدافع خود فرار کنند. چون از قدرت قاطع خود در یمن آگاهند.
عربستان تاکنون نزدیک به ۵۰۰ میلیارد دالر در یمن خرج کرده و بیشتر از ۷ هزار سرباز خود را نیز در این کشور از دست داده است. این کشور تاوان سنگینی را برای حفظ رییس جمهور فراری یمن داده و احتمالا خواهد داد. تاوانی که با یک سبک و سنگین کردن ساده هم می شود به بی ارزش بودن این ریسک پی برد.

الیاس کاتب – خبرگزاری جمهور