دولت افغانستان توان محو خشخاش را ندارد/ شمار معتادان تا چند سال آینده دو برابر خواهد شد

برخی مقام‌های پیشین حکومت افغانستان می‌گویند که دولت توان محو کشت و قاچاق مواد مخدر را ندارد و مافیای داخلی و بین‌المللی در گسترش کشت خشخاش در افغانستان هماهنگ عمل می‌کنند.

به گزارش خبرگزاری جمهور؛ وزیر صحت عامه کشور، روز گذشته برنامه 17 ساله دولت در مبارزه با کشت و قاچاق مواد مخدر را ناکام خوانده و از ضعف و عدم موثریت برنامه تداوی معتادان و افزایش شمار این افراد در کشور ابراز نگرانی کرد.

وزیر صحت پیشنهاد کرد، در شرایطی که  دولت افغانستان قادر نیست جلو کشت و فروش غیرقانونی مواد مخدر را بگیرد، باید آن‌را قانونی اعلام کرده و برای محو آن برنامه بریزد.

قانونی شدن کشت و فروش مواد مخدر طرحی است که اخیرا در عالی‌ترین سطح اجرایی دولت افغانستان مطرح شده است؛ هرچند که طرح یاد شده به گفته‌‌ی وزیر صحت تاکنون مورد قبول سران حکومت قرار نگرفته بلکه مخالفت‌های جدی با آن صورت گرفته است.

علی‌الرغم این، میرزا محمد یارمند معین پیشین وزارت مبارزه با مواد مخدر نیز قانونی شدن کشت و فروش مواد مخدر را راهکاری خواند که ممکن است به کاهش دلبستگی دهاقین به کشت خشخاش منجر شود.

حکومت تاکنون از مجرای سکتور زراعت تلاش کرده کشت‌های بدیل از جمله زعفران، آلویرا و ایجاد سبزخانه‌ها را برای دهاقینی که به کشت مواد مخدر مشغول هستند معرفی کرده و باعث کاهش زرع این مواد شود اما معرفی کشت‌های بدیل نتوانسته تاثیر چشم‌گیری در کاهش میزان زرع مواد مخدر در کشور برجای بگذارد.

برخی آگاهان به این باور اند که مافیای مواد مخدر در ایجاد مشکل فرا روی برنامه ترویج کشت بدیل دست درازی می‌کنند؛ کاهش قیمت زعفران هنگام برداشت این محصول، واردات غیر قانونی و صدورمحصولات کشورهای همسایه به نام افغانستان به بازار بین‌المللی مشکلاتی است که برنامه کشت بدیل را با مشکل روبرو کرده است.

آقای یارمند اما ضعف حکومت و کمبود تشکیلات نهادهای که برای محو خشخاش کار می‌کنند را یکی دیگر از عوامل افزایش کشت و تولید مواد مخدر خواند؛ او تاکید کرد که اگر جامعه بین‌المللی و کشورهای همسایه برای محو خشخاش با دولت افغانستان هماهنگ نشوند نابودی این پدیده ناممکن خواهد بود.

همچنان دولت وزیری سخنگوی پیشین وزارت دفاع ملی گسترش مواد مخدر را با ناامنی مرتبط دانسته افزود، در صورتی‌که جنگ متوقف شود برنامه دولت برای محو خشخاش نیز نتیجه بخش خواهد بود.

افزایش ساحات زیر کشت خشخاش در 17 سال گذشته

کشت مواد مخدر هرچند قبل از سقوط رژیم طالبان در افغانستان وجود داشت، 71 هزار هکتار زمین در سال 1996همزمان با قدرت گرفتن طالبان در کشور خشخاش کشت می‌شد و این رقم در زمان سقوط این گروه به 8 هزار هکتار زمین کاهش یافت.

 اما ساحات زیر کشت این مواد در17 سال اخیر به گونه چشم‌گیری افزایش یافته طوری‌که افغانستان در سال 2018 میلادی 80 درصد کل مواد مخدر مورد نیاز جهان را تولید کرد.

براساس گزارش دفتر جرایم سازمان ملل زمین‌های زیرکشت خشخاش در سال 2017 میلادی در افغانستان به 328 هزارهکتار افزایش یافته و 9 هزار تن مواد مخدر در جریان این سال در افغانستان تولید شده، رقمی که نسبت به سال قبل آن 87 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

در سال بعد آن هرچند تولید مواد مخدر کشور با کاهش 29 درصدی روبرو بوده است اما بنابر اظهارات مسئولان حکومت، در جریان سال 2018  نیز 80 درصد مواد مخدر مورد نیاز جهان در افغانستان تولید شده است.

درکنار این، شمار معتادان به مواد مخدر نیز در جریان این سال‌ها پیوسته روبه افزایش بوده است، شمار معتادان به مواد مخدر براساس گزارش‌های رسمی  دولت در سال 2005 میلادی 950 هزار تن گفته شده است، رقمی که در سال 2018 به 3.3 میلیون تن افزایش یافته است؛ این رقم دستکم 11 درصد جمعیت افغانستان را دربر می‌گیرد.

معین پیشین وزارت مبارزه با مواد مخدر می‌گوید، رقم معتادان در افغانستان در شرایطی که دولت ظرفیت تداوی آنان را ندارد تا 17 سال آینده دو برابر شده و به یک معضل بزرگ بدل خواهد شد؛ وی مبارزه با پدیده اعتیار را نیازمند حمایت‌های بین المللی دانسته افزود که ظرفیت‌های تداوی معتادین در کشوربه گونه چشمگیر باید توسعه یابند.

عوامل گسترش کشت خشخاش در افغانستان

قیمت نسبتا خوبی که پس ازغیرقانونی اعلام شدن خشخاش در افغانستان در بدل کشت این مواد نصیب دهاقین در مناطق عمدتا ناامن کشور می‌شد عامل محلی گسترش ساحات زیر کشت مواد مخدر در کشور محسوب می‌شود، امریکه حکومت افغانستان با ترویج محصولات بدیل تلاش کرده آن را کمرنگ بسازد.

اما آگاهان، کمبود تشکیلات اجرایی دولت افغانستان برای مبارزه با مواد مخدر را در شرایطی که به قول آنان مافیای داخلی و بین‌المللی برای افزایش تولید خشخاش در کشور پلان گذاری کرده اند را عاملی می‌خوانند که به افزایش تولید مواد مخدر در کشور منجر شده است.

میرزا محمد یارمند معین پیشین وزارت مبارزه با مواد مخدر می‌گوید که کشت مواد مخدر در افغانستان به یک پروسه منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل شده و فروش این مواد به عمده ترین بازوی حمایتی تروریزم نیز بدل شده است.

وی گفت که مافیای بین‌المللی تولید انبوه مواد مخدر را لازمه تقویت تروریزم در کشور تعریف کرده‌اند و با مافیایی محلی با امضای قراردادها برای افزایش تولید این مواد درافغانستان هماهنگ شده اند.

در همین حال هاشم اورتاق معین مبارزه با مواد مخدر وزارت داخله دراین باره گفته است که تروریزم و مواد مخدر در افغانستان دو روی یک سکه اند و تنها گروه طالبان از مجرای قاچاق این مواد سالانه بالغ بر 500 میلیون دالر امریکایی سود به دست می‌آورند.

او برخی مقام‌های بلند پایه دولت افغانستان، زورمندان و عوامل کشورهای همسایه را در کشت و قاچاق مواد مخدر در کشور دخیل دانسته و تاکید کرد که مافیای مواد مخدر عمدتا در ولایت‌های هرات، کابل و ننگرهار مستقر هستند.

اما دولت وزیری سخنگوی پیشین وزارت دفاع ملی، نا امنی را عامل عمده افزایش کشت خشخاش در کشور دانست؛ او افزود که زرع مواد مخدر در ساحاتی افزایش یافته که تحت نفوذ گروه طالبان هستند.

این مقام پیشین وزارت دفاع نیز مواد مخدر را بازوی حمایتی طالبان برای پیشبرد جنگ در کشور دانست.

عبدالجلیل سروش- خبرگزاری جمهور