اتمر: روی 8 مورد اقتصادی با ترکمنستان به توافق رسیدیم

حنیف اتمر وزیر امور خارجه می‌گوید که در مذاکره و گفتگو با جانب ترکمنستان روی 8 مورد اقتصادی به توافق دست یافته است.

به گزارش خبرگزاری جمهور؛ آقای اتمر، امروز یک‌شنبه (16 جوزا) در پایان نشست اقتصادی هرات میان افغانستان و ترکمنستان گفت که یک هیات عالی رتبه از دو طرف در مورد همکاری دوجانبه و چند جانبه که شامل مسایل مهم دو کشور و منطقه خصوص آسیای میانه و جنوبی می‌شود، روی 8 مورد مهم اقتصادی به توافقاتی دست یافتند.

آقای اتمر افزود که راه اندازی کار عملی پروژه تاپی در خاک افغانستان که تازه در خاک ترکمنستان به اکمال رسیده و قرار است عملاً در خاک افغانستان آغاز شود، یکی از توافقات بود.

به گفته او، "اما حرف مهم این است که ما تا تکمیل کامل این پروژه منتظر نمی‌مانیم و به هرات و مردمی که در مسیر خط تاپی قرار دارند گاز رسانی خواهیم کرد؛ زیرا توافق شد که کار روی خاک افغانستان آغاز شود و در داخل مورد استفاده قرار گیرد تا زمانی که کاملاً تکمیل می شود."

او خاطر نشان کرد که مساله دوم پروژه تاپ یا انتقال برق از ترکمنستان به افغانستان و پاکستان است. روی این پروژه نیز پیشرفت در گفتگوها وجود دارد و قرار است کار عملی این پروژه در خاک افغانستان برای انتقال برق نیز بزودی آغاز شود، و زمانیکه زیربنای این پروژه تکمیل شد، از هرات تا فراه، نیمروز و قندهار به مردم برق رسانی صورت خواهد گرفت.

وزیر خارجه یادآور شد که مساله دیگر خط ریل است. "ما با دوستان ترکمنستانی خود به توافق رسیدیم که اول زیر بنای خط ریل را در تورغندی ارتقا ببخشیم به سطحی که مستقیماً روی تجارت مفید بین دو کشور و اتصال افغانستان به خط لاجورد کمک کند و در گام بعدی خط ریل از تورغندی به هرات برسانیم تا هرات به شمال و غرب به زودی وصل شود."

آقای اتمر، مورد چهارم گفتگوها با طرف ترکمنستانی را موضوع مرمر هرات و سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی افغانستان خواند که به ترکمنستان صادر شود. او یاد آور شد که در این عرصه پیشرفت خوب میان وزیر صنعت و طرف ترکمنستانی صورت گرفته است.

به گفته او، مورد پنجم آموزش جوانان در ترکمنستان است و توافق شد تا یک فاکولته/دانشکده خاص گاز و نفت در هرات ساخته شود و نیز مقدار بورسیه‌ها برای تحصیل جوانان بیشتر شود. مخصوصاٌ در رشته های کاربردی اولویت داده شود.

اتمر همچنن خاطر نشان رکد که در رابطه به خط لاجورد نیز با طرف ترکمنستانی گفتگو شد تا برای صادرات ارزان و گسترش تجارت از این مسیر استفاده خوب صورت گیرد.

در نهایت آقای اتمر خاطر نشان کرد که دو طرف روی مساله صلح و امنیت نیز به صورت تفصیلی گفتگو کردند. نقش ترکمنستان منحیث همسایه خوب افغانستان از اهمیت خاصی برخوردار است و صحبت ما روی آتش بس فوری و رسیدن به یک توافق سیاسی و مخصوص امنیت پروژه های اقتصادی گفتگو و توافقات خوبی صورت گرفته است.

وزیر امور خارجه در مورد موانع عمده این پروژه‌ها نیز گفت که "هرکدام این پروژه ها یکی از موانع عمده اش مساله امنیت است و این درست زمانی است که نه تنها با همکاران بین المللی صحبت کنیم بلکه یک بار دیگر بالای طالبان صدا کنیم که نباید کشور را از این پروژه‌های مهم ملی محروم سازند. اگر علاقه مندی در رهبران طالبان بخاطر صلح و ترقی کشور وجود داشته باشد باید عملاً ثابت بسازند که مخالف این پروژه‌ها نیستند."

با این وجود، هارون چخانسوری وزیر معادن و پترولیم کشور می‌گوید که تمام مسایل حقوقی و مالی پروژه تاپی تکمیل شده و تیمهایی از دو طرف موظف شدند تا زمینه آغاز کار عملی این پروژه را در مدت دو تا سه ماه آینده فراهم سازند.

به گفته او، بر بنیاد توافق انجام شده، قرار است یک مرکز استفاده از گاز با هزینه 530 میلیون دالر در هرات به بهره برداری سپرده شود و این مرکز مسوولیت توزیع گاز را به مردم مسیر خط تاپی برعهده خواهد داشت.

او در قسمت صدور سنگ مرمر هرات نیز گفت که در این مورد سکتور خصوصی دخیل می‌شوند تا سنگ با کمیت و کیفت عالی را به ترکمنستان صادر کنند.

با این وجود، والی هرات در این نشست گفت که برای اولین بار جانب ترکمنستانی قدرت تخنیکی را در جانب افغانستان دید و با یک قوت، اطمینان و دست پر به ترکمنستان برگشتند.

به گفته او، توافقات با ترکمنستان به دنیا نشان می‌دهد که جانب دولت علاوه بر جنگ و صلح، به آبادانی افغانستان نیز فکر می‌کنند.

گفتنی است که قرارداد پروژه تاپی حدود چهار سال پیش میان سران افغانستان، ترکمنستان، پاکستان و هند امضا شد و گفته می‌شود کار عملی این پروژه در داخل خاک ترکمنستان به اکمال رسیده است.

عبدالله امینی- خبرگزاری جمهور