به گزارش
خبرگزاری جمهور، رسانه بریتانیایی «آنهرد» در گزارشی با عنوان « تجارت مرگبار اسلحه در افغانستان»، به بررسی پیامدهای خروج غیرمنظم نیروهای ناتو از افغانستان در تابستان ۲۰۲۱ پرداخته است.
بر اساس برآورد وزارت دفاع امریکا (پنتاگون)، تجهیزات نظامی به جا مانده در افغانستان، شامل سلاحهای سبک، پهپادها، وسایط نقلیه زرهی و دیگر ابزارهای پیشرفته نظامی، ارزشی بالغ بر ۷ میلیارد دالر داشته است. این تجهیزات اکنون به منبعی برای تجارت غیرقانونی اسلحه تبدیل شده و بازار سیاهی را پدید آورده که دلالانی چون «شیرخان» (نام مستعار) از آن سود کلان میبرند.
شیرخان، دلال اسلحه در جنوب افغانستان، پیشتر به تجارت سلاحهای روسی به جا مانده از دوران جنگ شوروی مشغول بود. اما به گزارش «آنهرد»، پس از تسلط طالبان بر کابل، او به فروش سلاحهای امریکایی، از جمله تفنگهای M16، کلتهای برتا، عینکهای دید در شب و دستگاههای بیسیم نظامی، روی آورده است.
بخشی از این توسط خود اعضای طالبان به فروش میرسد و بخشی دیگر از سوی سربازان فراری ارتش پیشین افغانستان که قصد پاک کردن ردپای خود را دارند، عرضه میشود.
تلاشهای امریکا برای بازیابی این تجهیزات، به گفته «آنهرد»، محدود و ناکارآمد بوده است. به عنوان مثال، چند بال هلیکوپتر «بلکهاک» توسط ازبیکستان به امریکا بازگردانده شده، اما هیچ برنامه جامعی برای جمعآوری این سلاحها از سوی امریکا یا طالبان اجرا نشده است. ساختار غیرمتمرکز قدرت در میان طالبان نیز به این مشکل دامن زده است.
بر اساس گزارشها، فرماندهان محلی طالبان اجازه دارند تا ۲۰ درصد از سلاحهای به دست آمده را به عنوان «غنیمت جنگی» برای خود نگه دارند، که این امر انگیزهای برای فروش غیرقانونی این تجهیزات ایجاد کرده است.
«آنهرد» گزارش میدهد که خطر اصلی این تجارت غیرقانونی، گسترش سلاحهای امریکایی به خارج از مرزهای افغانستان است. گزارشهای سازمان ملل نشان میدهد که این سلاحها به دست گروههای مسلح در مناطق مرزی کشمیر، بلوچستان، ایران و پاکستان رسیده است.
طالبان، که به گفته این گزارشها در برابر گروههایی مانند القاعده نرمش نشان داده و به آنها اجازه فعالیت میدهد، خود درگیر نبرد با داعش است. نکته نگرانکننده این است که حتی برخی اعضای داعش با استفاده از همین سلاحهای امریکایی علیه طالبان میجنگند.
به نوشته «آنهرد»، فقر گسترده، نبود نظارت مؤثر و ادامه حضور گروههای مسلح در افغانستان، تجارت اسلحه را به یکی از پررونقترین فعالیتها در این کشور تبدیل کرده است. سلاحهای امریکایی، که به دلیل کیفیت بالا و قیمت گزاف در مقایسه با نمونههای روسی طرفداران زیادی دارند، به سرعت در بازار سیاه به فروش میرسند یا به خارج از کشور قاچاق میشوند.
شیرخان در گفتوگو با «آنهرد» اظهار داشته که بسیاری از این سلاحها یا فروخته شدهاند یا به کشورهای همسایه منتقل شدهاند؛ وضعیتی که برای دلالان سودآور، اما برای امنیت منطقه به شدت نگرانکننده است.