در ادامهی سرکوب سیستماتیک و هدفمند طالبان علیه اقلیتهای مذهبی، فضلاحمد پاییز، مسئول بنیاد آقاخان در شهرستان زیباک بدخشان و از چهرههای سرشناس جامعه اسماعیلی، شبهنگام و با برنامهریزی دقیق، توسط افراد مسلح وابسته به این گروه ترور شد.
آقای پاییز که سالها در راستای توسعه فرهنگی، اجتماعی و مذهبی جامعه اسماعیلیه در بدخشان تلاش میکرد، به دلیل ایستادگیاش در برابر سیاستهای سرکوبگرانه طالبان، هدف این گروه قرار گرفت. او دو روز پیش از ترور، در جلسهای با مقامهای محلی طالبان، بهشدت با تصمیم غیرقانونی آنان برای تعطیلی جماعتخانههای اسماعیلی مخالفت کرده بود.
شاهدان محلی گزارش دادهاند که حدود ساعت ۹:۳۰ شب، زمانی که روستای تیزاب در سکوت کامل فرو رفته بود، هشت مهاجم مسلح با سلاحهای امریکایی (کاربین M4 و کلاشنیکف) به خانه پاییز حمله کرده، با خونسردی تمام او را با ۱۴ گلوله به قتل رساندند. این در حالیست که طالبان ادعا دارند امنیت را در سراسر کشور تأمین کردهاند.
یک ترور هدفمند؛ یک پیام روشن
کشتن فضلاحمد پاییز، تنها یک قتل فردی نیست؛ این بخشی از یک کارزار سازمانیافتهی طالبان علیه جامعه اسماعیلیه است. فضلاحمد، نه یک چهره نظامی بود و نه یک سیاستمدار. او تحصیلکرده دانشگاه آسیای مرکزی، فعال مدنی و مسئول پروژههای فرهنگی بنیاد آقاخان بود. جرم او این بود که در مقابل تحمیل مذهب رسمی طالبان ایستادگی کرد.
طالبان، از زمان بازگشت به قدرت، حملات بیامان و بیرحمانهای را علیه جامعه اسماعیلی آغاز کردهاند. آنان نهتنها جماعتخانهها را تعطیل کردهاند، بلکه تلاش دارند مراکز مذهبی این جامعه را به مدارس دینی سلفی تبدیل کنند. امامان اسماعیلی را کنار زده و ملاهای طالب مورد تأیید خود را جایگزین کردهاند. این پروژهی تغییر هویت مذهبی، نه یک اقدام فرهنگی، بلکه یک نسلزدایی مذهبی است.
کارزار تغییر مذهب؛ یا تسلیم یا نابودی
طبق اسناد و شهادت منابع محلی، طالبان دهها تن از پیروان اسماعیلیه را با تهدید و ارعاب مجبور به تغییر مذهب کردهاند. فرماندهان طالبان مانند ملا جمعهخان فاتح با افتخار از تغییر نوجوانان اسماعیلی به «مذهب حنفی» در رسانههای اجتماعی رونمایی میکنند. این در حالیست که بسیاری از این نوجوانان با تهدید مستقیم به مرگ یا بازداشت، بهناچار تن به این تغییر دادهاند.
فضلاحمد پاییز اما از همان ابتدا با این روند بهصراحت مخالفت میکرد. او کلید جماعتخانهها را به طالبان تحویل نداد و اعلام کرد تا زمانی که دستور رسمی از دفتر مرکزی بنیاد آقاخان صادر نشود، حاضر به عقبنشینی نیست. همین پافشاری، حکم اعدام او را در نظام تروریستی طالبان امضا کرد.
طالبان، مسئول مستقیم قتل است
براساس گفتههای نزدیکان پاییز، هیچ گروهی جز طالبان توانایی، سلاح و جرأت چنین عملیاتی را در زیباک ندارند. در منطقهای که زیر چکمههای طالبان خرد شده و سلاح در انحصار آنان است، قتل هدفمند یک فعال مدنی نمیتواند کار دیگری باشد جز اجرای یک فرمان صادرشده از بالا.
گزارشها حاکیست که مولوی امانالدین منصور، از چهرههای بانفوذ و تاجیکتبار طالبان، دستور جلوگیری از فعالیتهای مذهبی اسماعیلیان در زیباک را صادر کرده بود.
سکوت نهادهای بینالمللی؛ شریک جرم طالبان؟
با وجود افزایش گزارشهای مستند درباره فشار، تهدید و اجبار مذهبی علیه جامعه اسماعیلیه، نه بنیاد آقاخان و نه هیچنهاد حقوق بشری بینالمللی، تاکنون واکنش صریح و قاطع نشان ندادهاند. این سکوت، نهتنها بیتفاوتی به خون فضلاحمد پاییز است، بلکه چراغ سبزی به طالبان برای ادامهی جنایاتشان محسوب میشود.
ترس در دل جامعه اسماعیلی
پس از قتل فضلاحمد، ترس و وحشت بر جامعه اسماعیلیه سایه افکنده است. بسیاری از فعالان فرهنگی به مخفیگاهها پناه بردهاند. منابع محلی میگویند خانوادههای اسماعیلی بهطور شبانه روستاهایشان را ترک میکنند تا از سرنوشت تلخ مشابه نجات یابند.
در حالیکه جهان سرگرم بازیهای دیپلماتیک با طالبان است، مردم بیدفاع در بدخشان یکییکی قربانی میشوند. طالبان، با زبان گلوله و با ادعای اجرای «شریعت»، بهطور خزنده در حال پاکسازی مذهبی هستند. این نسلکشی فرهنگی، باید با صدای بلند افشا شود. جامعه جهانی اگر همچنان نظارهگر بماند، شریک این جنایت تاریخی خواهد بود.
خبرگزاری جمهور- بدخشان