تصمیم‌های ترامپ؛ هاله هراس بر افغانستان و امریکا

لیندزی گراهام؛ سناتور حزب جمهوری‌خواه امریکا با ابراز نگرانی از تصمیم ترامپ برای خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، آن را برای منافع و امنیت امریکا زیان‌بار خوانده و خواستار نشست فوری سنای امریکا شده است.
 
آقای گراهام گفت در این نشست باید جیمز متیس، وزیر دفاع امریکا نیز حضور داشته باشد. آقای متیس به دلیل اختلاف دیدگاه با دونالد ترامپ استعفا داده است.
 
آقای گراهام با اشاره به حضور داعش در افغانستان گفته: "فکر نمی‌کنم که کسی جرات کند و بگوید که این گروه در افغانستان شکست خورده است."
 
او معتقد است که داعش در افغانستان "قدرتمندتر" شده و "برای من آشکار است که آنان برای حمله به داخل امریکا برنامه دارند."
 
این سناتور امریکایی گفته که کاهش قدرت نظامی امریکا در افغانستان این کشور را "متلاشی" خواهد کرد و حفظ منافع امریکا با "قربانی‌های بیشتر روبرو خواهد شد."
 
نانسی پلوسی؛ عضو ارشد حزب دموکرات هم گفته که از استعفای وزیر دفاع امریکا تکان خورده است.
 
واکنش های ابرازشده به تصمیم ترامپ درباره خروج نیروهای امریکایی از سوریه و افغانستان نشان می دهد که امریکایی ها به شدت نگران تبعات سنگین و ویرانگر این تصمیم ها روی قدرت و هژمونی ایالات متحده در درازمدت هستند.
 
با توجه به این واکنش ها، کاملا مشخص است که امریکا هرگز برای امنیت و آرامش و پیشرفت افغانستان در این کشور حضور نداشته است؛ همانگونه که حضور نیروهای امریکایی در سوریه اگرچه زیر نام مبارزه با داعش صورت گرفت؛ اما هرگز به این منظور نبود؛ زیرا داعش را در سوریه، ارتش سوریه به کمک متحدان قدرتمند خود روسیه، ایران، حزب الله لبنان و... شکست داد نه امریکا. امریکا و متحدانش درست به دلیل نگرانی از شکست کامل داعش و دیگر گروهای تروریستی در سوریه، مانع از آغاز عملیات نظامی سوریه و متحدانش در ولایت ادلب شدند.
 
با اینهمه، امریکایی ها نگران اند که تصمیم های ترامپ، قدرت امریکا را در جهان، تضعیف خواهد کرد و از آنسو، به رقبا و دشمنان آن کشور مانند روسیه، چین، ایران و بلوک کشورهای همسو با آنها میدان خواهد داد تا جای خالی امریکا را در سرزمین های هدف، به سادگی پر کنند و به این ترتیب، موازنه یکجانبه قدرت جهانی که بعد از جنگ جهانی دوم و پایان جنگ سرد، به نفع ایالات متحده امریکا و طیف کشورهای همسو و تحت سلطه آن، تغییر کرده بود، یکبار دیگر، به سود جانب مقابل، جا به جا شود و در نتیجه، امریکا جای خود را به روسیه و قطب کشورهای هم پیمان آن بدهد.
 
این نگرانی، هاله ای از هول و هراس را بر افکار و ذهنیات استراتژيست ها، قانون گذاران و فعالان سیاسی امریکا مستولی کرده است و نکته قابل تأمل این است که حتی جنرال ها و درجه داران نظامی امریکا نیز با تصمیم های اخیر ترامپ، موافق نیستند که یکی از نمونه های آن، استعفای جنرال جیمز متیس؛ وزیر دفاع آن کشور است که از دید صاحب نظران، آخرین نماد «عقلانیت» در دولت مبتنی بر جنون و احساس گرایی افراطی به رهبری ترامپ محسوب می شد.
 
از سوی دیگر، در افغانستان نیز دولت وابسته به غرب و به ویژه امریکا به شدت نگران سرنوشت آینده خود است. دولتمردان افغانستان که تاکنون احساس می کردند حمایت های امریکا از افغانستان، ابدی و جاودانه و پایان ناپذیر و غیرقابل تشکیک است، با تصمیم آنی و غافلگیرکننده ترامپ، در شوک و شگفتی فرورفتند و از فردای هولناک افغانستان پساامریکا به شدت نگران اند.
 
دولت های مورد حمایت امریکا در کابل در طول ۱۸ سال گذشته، حتی یک گام در مسیر خودکفایی و بی نیازی به کمک های مالی، سیاسی و نظامی غرب برنداشتند؛ زیرا فکر می کردند که افغانستان ایالت پنجاه و دوم امریکاست و واشنگتن هرگز «اشتباه» دو دهه پیش را که طی آن، افغانستان را پس از پایان اشغال شوروی «تنها» گذاشت، تکرار نخواهد کرد؛ غافل از اینکه در سیاست مدرن، دوستی و دشمنی دایمی و پایدار وجود ندارد و این منافع است که تعیین می کند قدرت ها تا چه زمانی و به چه اندازه ای در کنار شرکا و هم پیمانان شان بمانند یا نمانند.
 
طیف سومی که از تصمیم های اخیر ترامپ، غافلگیر شد، دوستان و متحدان امریکا به ویژه اروپایی ها در «جنگ با تروریزم» از سوریه تا افغانستان هستند. آنها از اینکه امریکا متحدانش را تنها گذاشته و حتی بدون مشورت با آنها تصمیم به خروج نیروهایش از افغانستان و سوریه گرفته، عمیقا سرخورده و ناراضی اند. نگرانی بزرگتر آنها اما این است که آیا با این رویکرد همچنان می توانند روی ایالات متحده به عنوان یک شریک پایدار و قابل اعتماد، حساب کنند یا نه. این باور در شرایط کنونی، عمیقا مورد تردید قرار گرفته است و به همین دلیل، برخی دیپلمات های اروپایی به طور ضمنی گفته اند که آنها از این پس، به زمینه های ماندن یا رفتن از سوریه و افغانستان، بدون اعتنا به همراهی یا جدایی امریکا، فکر می کنند.
 
محمدرضا امینی - جمهور