نشست دوحه؛ پاسخ تحقیرآمیز طالبان به تلاش حکومت

منابع طالبان در دوحه گفته‌اند که با حضور سلام رحیمی؛ وزیر دولت در امور صلح در ترکیب هیاتی‌ از کابل برای دیدار با آنها به پایتخت قطر، "مخالفت کرده‌اند".
 
یک هیات متشکل از چهره‌های سیاسی، فعالان مدنی و روزنامه‌نگاران افغان برای سومین دور گفتگوهای 'بین الافغانی' امروز از کابل عازم دوحه پایتخت قطر شده است. قرار است در روزهای یکشنبه و دوشنبه گفتگوها میان این هیات و نمایندگان طالبان به میزبانی قطر و بنیاد برگهوف آلمان برگزار شود.
 
منابع طالبان گفته‌اند که پیشنهاد شده بوده که آقای رحیمی نیز در این نشست شرکت کند؛ اما یکی از شرایط گروه طالبان برای گفتگوهای بین‌الافغانی این بوده که هیچ مقام بلندرتبه دولت افغانستان در آن شرکت نکند.
 
سلام رحیمی در روزهای اخیر از سوی اشرف غنی به عنوان وزیر دولت در امور صلح منصوب شد.
 
صدیق صدیقی؛ سخنگوی ارگ پیشتر گفته بود که شرکت‌کنندگان "در حد اختیار و صلاحیت فردی" خود در نشست قطر شرکت خواهند کرد.
 
پیش از پرداختن به اقدام تحقیرآمیز طالبان در مخالفت با حضور سلام رحیمی در نشست دوحه، لازم است به این نکته اشاره شود که حکومت کابل، امید زیادی به این نشست داشت. دست کم دو دلیل مهم برای این امید، می‌ توان برشمرد: یکی اینکه این بار، روسیه میزبان نشست بین الافغانی نبود. این نشست به طور مشترک از سوی آلمان و قطر میزبانی می شود و برگزاری آن برعهده یک نهاد آلمانی موسوم به برگهوف است. این به معنای آن است که نشست بین الافغانی دوحه، مورد تأیید امریکا است و کابل هم به تبع واشنگتن، از آن استقبال کرده است.
 
دلیل دوم استقبال و امید کابل نسبت به نشست دوحه، رسیدن روند صلح امریکا و طالبان به مراحل استراتژيک پایانی است.
 
اشرف غنی اخیرا در سفر تبلیغاتی اش به قندهار در جنوب افغانستان، اذعان کرد که دو ماه آینده، زمانی سرنوشت ساز برای صلح است. امریکایی ها و طالبان هم با تعبیرهایی مشابه از فرارسیدن آخرین مراحل روند صلح، سخن گفته اند.
 
امریکایی ها به طور مشخص، بر اهمیت تعیین کننده نشست بین الافغانی دوحه تأکید کرده اند؛ هرچند طالبان آن را «مشورتی» و محملی برای بیان مواضع شخصی افراد شرکت کننده در آن، عنوان کرده و گفته اند که قرار نیست در آن، تصمیم بزرگی گرفته شود.
 
با این حساب، نشست قطر، یک فرصت استثنایی ارزشمند برای کابل بود که با آرایش تازه ای که اشرف غنی در تیم سیاسی خود در زمینه صلح داده است، بتواند با استفاده از آن، در موضع سختگیرانه طالبان مبنی بر عدم مذاکره با «اداره کابل» به عنوان «حکومت» رخنه کند و مسیر رایزنی های مستقیم و مستقل با آن گروه را هموار سازد.
 
این تیر اما نه تنها بار دیگر به سنگ خورد که با تحقیر خفت بار دولت کابل و شخص سلام رحیمی همراه شد.
 
طالبان در حالی که پیشتر رسما اعلام کرده بودند که همه افراد شرکت کننده در نشست دوحه، از شخص خود نمایندگی می کنند و هیچکس نمی تواند به نیابت از حکومت در آن حضور یابد و به همین دلیل، شماری از اعضای شورای عالی صلح، ارگان های محلی و حتی معاون شورای امنیت ملی در آن حضور یافته اند؛ اما علیرغم این تأکید، با حضور سلام رحیمی، صریحا مخالفت کرده و اجازه نداده اند او به همراه هیأت کابل، راهی دوحه شود.
 
این موضع طالبان، یکبار دیگر به تلاش های مذبوحانه کابل برای باز کردن باب گفتگو با آن گروه، پاسخی ناامیدکننده و تحقیرآمیز داد؛ پاسخی که بی سابقه نیست و پیشتر نیز به تیم مذاکره کننده کابل در مذاکرات امارات، داده شده بود.
 
ابعاد تحقیرآمیز بودن این پاسخ طالبان اما تنها به موقف سیاسی دولت کابل در روند مذاکرات صلح و نشست های بین الافغانی، محدود نمی شود؛ بلکه فراتر از آن، این اقدام، شخص سلام رحیمی را نیز تحقیر می‌ کند؛ زیرا نشان می دهد که او تنها به دلیل آنکه مأمور اشرف غنی است وجاهت و اعتبار دارد و شخصیت حقیقی او، کم‌ارزتر از آن است که بتواند به عنوان یک چهره شناخته شده مستقل، در نشست های مرتبط با مسایل ملی افغانستان شرکت کند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور