خلیلزاد در کابل؛ توقف یا توقیف؟ توضیح یا تنبیه؟

ارگ ریاست جمهوری به دنبال اظهارات توهین آمیز دونالد ترامپ گفته است که لازم دیده شد تا زلمی خلیل‌زاد برای مدتی در کابل بماند.

در خبرنامه‌ ارگ آمده که اشرف با زلمی خلیل‌زاد در خصوص صلح افغانستان، دیدار کرده است.

در این دیدار که در ارگ انجام شد، تحولات اخیر و اظهارات رئیس جمهور امریکا در خصوص افغانستان، مورد بحث همه جانبه قرار گرفت و لازم دیده شد تا زلمی خلیلزاد برای مدتی در کابل بماند.

گفتنی است که دونالد ترامپ روز دوشنبه 31 سرطان در دیدار با عمران خان؛ نخست وزیر پاکستان در واشنگتن در خصوص استراتژی کشورش در افغانستان گفت که اگر امریکا بخواهد در جنگ با افغانستان در ظرف یک هفته پیروز خواهد شد.

آقای ترامپ در مورد نحوه دستیابی به این پیروزی افزوده بود: "نمی‌خواهم ۱۰ میلیون نفر را بکشم. افغانستان ممکن است از صفحه روزگار محو شود. نمی‌خواهم آن راه را بروم."
 
هنوز انگیزه اصلی ارگ از حفظ حضور خلیلزاد در کابل، روشن نیست. هیچ نشانه ای از تنش و رویارویی میان او و اشرف غنی در دیدار اخیر شان که از قضا پس از اظهارات توهین آمیز و زننده ترامپ روی داد نیز مشاهده نشده است.
 
از سوی دیگر، بسیار دور از انتظار به نظر می رسد که ارگ در برابر این موضع زورگویانه ترامپ، خلیلزاد را به نحوی توقیف کرده و یا او را به هدف تنبیه ترامپ و نشان دادن توانایی خود در لگام زدن به خودکامگی ها و جولان های استعماری و اشغالگرانه امریکا در افغانستان، نگه داشته باشد.
 
حتی اگر این امکان بعید و احتمال دور، درست هم باشد، در برابر موضع هتاکانه ترامپ در قبال افغانستان، کافی نیست. تصور کنیم که ترامپ رهبر یک شبکه تروریستی در حال جنگ با مردم و دولت افغانستان نیست که سخن از نابودی آن و کشتن ۱۰ میلیون نفر می زند، او به اصطلاح «متحد استراتژيک»‌ دولت کابل است و رهبری کشوری را برعهده دارد که مدعی مبارزه با تروریزم در افغانستان می باشد؛ اما آنچه او بر زبان رانده، بدتر از کاری است که تروریست هایی مانند طالبان و داعش و القاعده و... انجام می دهند. تروریست ها در نهایت، خواستار براندازی نظام و برکشیدن رژيم مورد نظر خودشان هستند. آنها هرگز نمی گویند که می توانند ۱۰ میلیون نفر را ظرف یک هفته بکشند و افغانستان را از نقشه زمین، حذف کنند.
 
بر این اساس، حتی توقیف و تنبیه خلیلزاد هم کافی نیست؛ اگرچه محال است اداره ای که در سفارت امریکا شکل گرفته و همچنان از مجرای گدایی و دریوزگی از واشنگتن، تغذیه و تأمین می شود، چنین جرأت و جسارتی داشته باشد.
 
با اینهمه، این موضع زشت و زننده و تحقیرآمیز و تهدیدکننده ترامپ، اقتضا می کند که کابل، واکنشی متناسب نشان دهد و به واشنگتن بگوید که کسی برای حضور شما در این کشور، دعوتنامه نفرستاده است. می توانید بروید و بگذارید که این سرزمین و مردم آن برای سرنوشت خود، تصمیم بگیرند.
 
این کمترین کاری است که کابل باید انجام دهد. در غیر آن، ترامپ همواره با تحقیر و توهین و تهدید نسبت به افغانستان سخن خواهد گفت؛ آن هم در حضور نخست وزیر کشوری که زادگاه و خاستگاه و پرورشگاه تروریزم در منطقه است و مادر اصلی بحران های جاری در افغانستان محسوب می شود.
 
نباید از فراموش کرد که اظهار نظر ترامپ، دولت بدنام و فاسد و نامحبوب مسلط بر کابل را در یک موقعیت طلایی قرار داده است. از یاد نمی بریم که حامد کرزی که پیشاهنگ و جاده صاف کن استعمار امریکایی بود و به یکباره به کمک امریکا از کوهستان های ارزگان به ارگ کابل رسید و ۱۳ سال در آن باقی ماند، با وجود آنکه پیمان ننگین استراتژيک را با واشنگتن امضا کرده بود، از امضای پیمان امنیتی، سر باز زد و رنگ ها و نیرنگ هایی را به کار گرفت تا در نهایت بتواند ژست ریاکارانه یک رهبر ملی و ضد استعماری را بگیرد و با اجتناب از پذیرش ننگ تاریخی امضای پیمان امنیتی، اکنون در صف اول منتقدان ترامپ قرار بگیرد و سخنان او را محکوم کند.
 
این چانس طلایی این بار در اختیار عبدالله و اشرف غنی قرار گرفته است. آنها می توانند با ایستادگی مردانه در برابر ترامپ و تحقیر خلیلزاد و خروج از تمامی روندهای نظامی و سیاسی تحت پوشش امریکایی ها و فسخ پیمان امنیتی و درخواست خروج فوری نظامیان خارجی، یکشبه از چهره های مزدور و منفوری که عقد رهبری شان را جان کری در سفارت امریکا خواند، به رهبرانی محبوب و ملی تبدیل شوند. زمان زیادی به پایان قدرت آنان باقی نمانده است. حتی اگر با زر و زور و تزویر در انتخابات پیش رو، پیروز شوند، طالبان می آیند و بساط شان را جمع می کنند؛ پس بهتر است از فرصتی که اظهارات وقیح ترامپ ایجاد کرده، استفاده کنند و خود و آینده سیاسی‌شان را از ننگ حمایت استعمار نو نجات دهند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور