حمله بگرام؛ طالبان بازهم قدرت‌‌نمایی کردند

ارگ ریاست‌ جمهوری می‌گوید که حمله امروز در نزدیکی پایگاه هوایی بگرام که بیش از ۵۰ زخمی برجای گذاشت، کار گروه طالبان ‌است.
 
دواخان مینه‌پال؛ معاون سخنگوی ریاست‌ جمهوری گفته‌است: «حمله بر پایگاه هوایی بگرام از سوی گروه طالبان انجام شده و این کار طالبان نشان می‌دهد که این گروه هنوزهم بر ادامه خشونت تاکید دارد.»
 
 طالبان هم مسؤولیت این حمله را پذیرفته و مدعی شده اند که جنگجویان آن گروه توانسته وارد پایگاه هوایی خارجی ها شوند.
 
این در حالی است که روند گفتگوهای صلح میان امریکا و گروه طالبان از چندروز به این‌سو در قطر جریان دارد.
 
صدیق صدیقی؛ سخنگوی ریاست‌ جمهوری هم گفته‌است که با ادامه خشونت طالبان، نیروهای امنیتی و دفاعی کشور از نظام و شهروندان دفاع خواهند کرد.
 
سخنگوی ریاست جمهوری در توییترش نوشته‌است: «همان‌‌گونه که حکومت افغانستان بارها تاکید کرده‌است، برقراری صلح، آتش‌بس و پایان خشونت‌ها، خواست‌های همیشگی دولت و ملت افغانستان بوده‌است.»
 
حمله طالبان یکبار دیگر، کلیشه های رایج درباره روند تازه صلح طالبان و امریکا را شکست و ناظران را در شگفتی فروبرد. این حمله در حالی انجام شد که روند صلح دوطرف در قطر پس از نزدیک به چهار ماه توقف، به تازگی آغاز شده است. نکته قابل تأمل این است که دلیل توقف روند پیشین نیز حمله مرگبار طالبان در کابل بود که جان یک سرباز امریکایی و ۱۱ نفر دیگر را گرفت.
 
طالبان پس از توقف رایزنی های صلح از سوی ترامپ، بارها خواستار آغاز دوباره این روند شدند. بنابراین، حمله امروز بگرام چه معنایی می تواند داشته باشد؟
 
برای پاسخ به این پرسش، چند برداشت می‌تواند قابل طرح باشد:
 
۱. نخستین مسأله شاید این باشد که بخشی از بدنه نظامی طالبان، با آنچه در قطر از سوی طیف سیاسی آن گروه جریان دارد، همسو و همصدا نیست. به همین دلیل، آنها تلاش می کنند با راه اندازی این نوع حمله ها بر موفقیت مذاکرات صلح، تأثیر بگذارند و ترامپ را ترغیب کنند تا بار دیگر این روند را متوقف کند.
 
این گمانه از آنجا تقویت می شود که دولت افغانستان نیز بارها خواستار استقرار یک آتش بس یکماهه از سوی طالبان، پیش از هرگونه توافق صلح شده است تا در چارچوب این طرح، مشخص شود که کانون رهبری سیاسی طالبان تا چه میزان بر بدنه نظامی و سخت افزاری آن گروه، اشراف و احاطه دارد و توان مدیریت جنگجویانش را دارا می باشد.
 
این نکته بسیار مهمی است و احراز آن هنوز در هاله ای از تردید و ابهام است.
 
۲. برداشت دوم اما این است که شاید روند قطر، وارد یک مرحله پیچیده و حساس شده و طالبان احساس کرده اند که برای تحمیل و تثبیت قدرت خود بر امریکا، نیازمند یک نمایش قدرت فوق العاده هستند تا بتوانند در آستانه امضای توافقنامه، به امتیازات ارزشمندی دست پیدا کنند.
 
دلیلی که برای درستی این استنباط می توان ارائه کرد این است که طالبان این بار در یک حمله بزرگ و پیچیده، بگرام یعنی نماد قدرت نظامی ایالات متحده در افغانستان را هدف گرفته اند. اگرچه گفته می شود که در این حمله به نظامیان خارجی، آسیبی نرسیده؛ اما نفس انجام این حمله و ادامه درگیری تا ساعت های طولانی، به لحاظ سیاسی یک قدرت نمایی متهورانه محسوب می شود و توان نظامی امریکا در افغانستان را عمیقا به چالش می کشد.
 
۳. یکی دیگر از پیام های این حمله، متوجه ارگ ریاست جمهوری و دولت افغانستان است. دولت پیش از این به طور مکرر، خواستار کاهش خشونت و آغاز مذاکرات بین الافغانی شده است؛ درخواست هایی که از سوی طالبان رد شده و آنها پیش از دستیابی به صلح، هرگونه امکان برقراری آتش بس را مردود دانسته اند. از سوی دیگر، قربانیان حمله بگرام، اغلب مردم عادی و اماکن مربوط به مردم افغانستان است و به نیروهای خارجی، صدمه ای نرسیده است. این نشان می دهد که حتی اگر طالبان با امریکا به توافقی دست یابند، خشونت و جنگ آن گروه علیه مردم و دولت افغانستان، ادامه خواهد یافت.
 
در این میان، تلاش ارگ برای نسبت دادن این حمله به طالبان، حتی پیش از آنکه سخنگویان آن گروه، رسما مسؤولیت آن را قبول کنند، اقدامی سیاسی برای تضعیف مذاکرات قطر بود. ارگ خواست با این اقدام، تأکید کند که طالبان، در روند صلح، صادق نیستند و اعتقادی به کاهش خشونت و توقف جنگ ندارند.
 
علی موسوی - جمهور