۱

کرونا و پایان رویای جهان بدون مرز

چهارشنبه ۱۳ حمل ۱۳۹۹ ساعت ۱۶:۱۱
کرونا علیرغم ماهیت پاندمیک آن در ابعاد جهانی، نظم جهانی‌شده پیشین را فروریخته و به نوعی ملی گرایی در محدوده مرزهای سنتی کشورها منجر شده است.
کرونا و پایان رویای جهان بدون مرز
در حالی که ویروس مرگبار کرونا هر روز مرزها را می شکند و سرزمین های بیشتری را درمی نوردد، مرزهای ملی کشورها روز به روز در حال احیا شدن است.
 
وقتی دونالد ترامپ؛ رییس جمهوری امریکا ورود افراد از اروپا به امریکا را ممنوع کرد، بسیاری از صاحب نظران، این تصمیم را بخشی از پیامدهای کرونا برای پایان ایده رویاپردازانه جهان بدون مرز ارزیابی کردند و نتیجه گرفتند که شاید ادامه این بحران مرگبار به فروپاشی بلوک ها و تولد یک ژئوپلیتیک جدید در جهان امروز منجر شود؛ جهان پساکرونا که در آن به جای سازمان ها، اتحادیه ها، کارتل و تراست ها، غول های صنعتی فراملیتی و... این دولت های ملی باشند که بربنیاد قدرت، منابع و توان تأثیرگذاری شان بر پارامترهای رایج، نقش آفرینی کنند.
 
این مهم را می توان در اظهارات موریزیو مساری؛ سفیر دایم ایتالیا در اتحادیه اروپا نیز سراغ گرفت، وقتی او گفت که «ما درخواست تجهیزات و تدارکات پزشکی کردیم و کمیسیون اروپا هم این درخواست را به کشورهای عضو فرستاد؛ اما این اقدام کارساز نبود».
 
در آلمان نیز آنگلا مرکل با نگاهی خودبسنده به جای تمرکز بر اتحادیه اروپا از آمادگی کشورش برای مقابله با کرونا سخن گفت و از کادر درمانی آلمان تشکر کرد؛ اما چیزی از هماهنگی اروپا برای مقابله با بیماری نگفت. پیتر آلتمایر؛ وزیر اقتصاد آلمان هم اعلام کرد که دولت این کشور آمادگی دارد تا به شرکت‌های آلمانی یارانه‌هایی برای کمک به جبران خسارات ناشی از شیوع این ویروس اعطا کند تا در کوتاه‌مدت نیازشان به دسترسی به نقدینگی برطرف شود.
 
در مقابل، وقتی امانوئل مکرون؛ رییس جمهوری فرانسه که در پی سیاست های امریکاگرایانه ترامپ، اکنون پیشگام تشکیل یک بلوک اروپایی مستقل از امریکا محسوب می شود، خواستار ایجاد یک برنامه بین‌المللی برای مقابله با کرونا شد و از کشورهای اروپایی خواست که یک سازوکارِ اقتصادیِ اروپایی راه بیاندازند و در جهت بهداشت و سلامت جهانی بکوشند با اقبال زیادی مواجه نشد.
 
این نشان می دهد که کرونا علیرغم ماهیت پاندمیک آن در ابعاد جهانی، نظم جهانی‌شده پیشین را فروریخته و به نوعی ملی گرایی در محدوده مرزهای سنتی کشورها منجر شده است.
 
همه روزه، رسانه های خبری از گوشه و کنار جهان، از بسته شدن مرزها به روی کشورهای درگیر کرونا خبر می دهند. در کنار اینها انتظارات مردم و ملت ها نیز از دولت های ملی برای مهار کرونا چندین برابر افزایش یافته است؛ این در حالی است که این انتظار از اتحادیه های منطقه ای، سازمان های بین المللی، شرکت های چندملیتی و ائتلاف فرامرزی به مراتب کمتر است یا اصلا نیست.
 
این وضعیت، شاید درک درست تری از هدف محوری حامیان برگزیت در بریتانیا به دست بدهد که می‌گفتند هدف غایی آنها «به دست آورن قدرت کنترل» است؛ کنترل بر چه چیزی؟ کنترل و مالکیت بر استقلال، مرزهای ملی، منافع و منابع داخلی و رهایی از لزوم کمک به کشورهای ضعیف عضو بلوک های متحد.
 
در آن زمان شاید بسیاری از ایده آلیست های جهان‌وطن، طرفداران برگزیت در بریتانیا را به خاطر برافراشتن دیوار مرزهای ملی، سرزنش می کردند. آنها همچنین رهبران هوادار برگزیت را با ترامپ مقایسه می کردند که با احداث دیواری طولانی در مرز آن کشور با مکسیکو، به رویای ایده آل دنیای بدون دیوار و بدون مرز، پایان داد و یکبار دیگر دنیا را به آنسوی دیوارهای تحدیدگر و تهدیدکننده جهانی‌شدن هدایت کرد.
 
کرونا ناخواسته به کمک راست گرایان افراطی، ملی گرایان، جنبش های ضد مهاجرت و ترامپیست تندرو آمد که معتقد اند هیچ اولویتی فراتر از منافع ملی نیست و کشورها به هر میزانی که مقتدر و ثروتمند باشند، نباید فراتر از مرزهای ملی خود، مسؤولیتی برای سعادتمندکردن سایر جوامع بشری داشته باشند، در قبال تأمین امنیت، مبارزه با فقر و تأمین توسعه و رفاه دیگران، دینی بر گردن خویش حس کنند؛ زیرا به تعبیر ترامپ، آنها نه پولیس جهان اند و نه بانک جهان.
 
برای ارزیابی آسیب های ناشی از غلبه ملی گرایی مبتنی بر اراده و قدرت مرکزی دولت های مستقر ملی در پی شیوع ویروس کرونا، هنوز نمی توان ارزیایی دقیقی به دست داد؛ اما تردیدی وجود ندارد که این رویداد، نظم جدیدی را بر زندگی همه اقشار جامعه انسانی تحمیل می کند که به هیچ عنوان، شبیه نظام پیشین نخواهد بود. آنچه در حال حاضر، رقم خورده این است که کرونا با وجود خاصیت پاندمیک و فراگیری مرزشکن‌اش، به رویای جهان بدون مرز، پایان داده، دیوارها را دوباره برافراشته و به دولت های ملی به جای اتحادیه های بزرگ، سازمان های بین المللی و شرکت های چندملیتی، قدرت و هویت بخشیده است.
 
علی موسوی - جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین