چشم‌انداز صلح در سایه دیپلماسی جدید کابل

نشست‌های حکومت افغانستان به منظور ایجاد اجماع جهانی در پیوند به روند صلح با طالبان ادامه دارد.
 
وزارت خارجه می‌گوید که یکی از این نشست‌ها عصر روز پنجشنبه در کابل آغاز می‌شود.
 
گران هیواد؛ سخنگوی این وزارت گفت که در این نشست نمایندگان و مقام‌های ۲۰ کشور جهان اشتراک و درباره روند صلح بحث می‌کنند.
 
او گفت: "در پیوند به صلح افغانستان، کاهش خشونت‌ها، رهایی زندانیان، آغاز مذاکرات مستقیم میان حکومت افغانستان و طالبان، برقراری آتش‌بس و این که نتایج مذاکرات بین الافغانی چگونه بدست آید، بحث صورت می‌گیرد."
 
در هفته جاری این سومین نشست است که به میزبانی حکومت افغانستان برگزار می‌شود.
 
روز دوشنبه گذشته نیز نشستی با اشتراک نمایندگان کشورهای منطقه از طریق ویدیوکنفرانس برگزار شد.

همچنین روز سه شنبه گذشته، نشست سه جانبه افغانستان، پاکستان و چین در مورد صلح افغانستان در سطح معینان وزارت‌های خارجه سه کشور برگزار شد.
 
این نشست ها نشان می دهد که کابل در حال عملیاتی کردن یک دیپلماسی جدید در ابعاد داخلی، منطقه ای و بین المللی با محوریت صلح افغانستان است.
 
در بعد داخلی، این دیپلماسی از طریق ایجاد زیرساخت های تشکیلاتی ادارات مرتبط با صلح، سفرهای ولایتی رییس جمهوری، ایستادگی در برابر فهرست تحمیلی طالبان و امتناع از آزادی ۶۰۰ زندانی خطرناک آن گروه و... پی گیری می شود.
 
در زمینه ایجاد تشکیلات اداری صلح، آغاز به کار ریاست شورای عالی مصالحه، ترکیب تیم مذاکره کننده، وزارت دولت در امور صلح و... از اقدامات مهمی است که صورت گرفته یا در شرف انجام است.
 
از سوی دیگر، یکی از محورهای اصلی و مهم سفرهای ولایتی رییس جمهوری هم صلح است. آقای غنی با این سفرها و در نتیجه ارتباط مستقیم و بلاواسطه با توده مردم افغانستان، سعی می کند ابعاد مختلف راهبرد صلح دولت خود را تشریح کند. او همچنین با اعطای حق تصمیم گیری درباره صلح به مردم به مثابه یک امتیاز دموکراتیک، سعی می کند افکار عمومی را متوجه اهمیت مشروعیت صلحی کند که قرار است منعقد شود و در عین حال، خاطرنشان کند صلحی که به تأیید مردم نرسد، تحمیلی و استعماری و استبدادی است و هیچ ارزش و اعتباری ندارد. این امر در عین حال، فاصله بین دولت و مردم را از میان برمی دارد و به رییس جمهوری امکان می دهد که یک پشتوانه اجتماعی قدرتمند از استراتژی خود در حوزه صلح را پدید آورد.
 
یکی دیگر از رهاوردهای مثبت و ثمربخش این سفرها فراهم کردن یک پشتوانه قدرتمند و پایدار ملی از طریق بسیج مردم در حمایت تمام قامت از نیروهای امنیتی و دستاوردهای ۱۹ سال گذشته است.
 
این امر به دولت امکان می دهد تا در عرصه صلح با طالبان با تکیه بر قدرت بلامنازع مردم، از ارزش های بنیادین نظام کنونی صیانت کند و اجازه عبور و عدول از خطوط سرخ نظام، قانون اساسی، منافع ملی و... را ندهد.
 
مقاومت دستگاه های امنیتی و قضایی کشور در برابر فهرست تحمیلی امریکا و طالبان از زندانیانی که قرار بود آزاد شوند هم یکی دیگر از تدابیر داخلی برای صلح است. این مقاومت، سرانجام نتیجه داد و مانع از آزادی ۶۰۰ زندانی خطرناک طالبان است و آن گروه در نهایت، مجبور شد آنها را با فهرست تازه ای جایگزین کند.
 
در زمینه منطقه ای هم ابتکار عمل کابل در برگزاری و میزبانی نشست های سیاسی برای صلح، این امکان را به دولت می دهد تا مالکیت خود بر این روند را تثبیت کند و از رهگذر این مالکیت، تنها به صلحی مشروعیت بدهد که به نفع افغانستان است، حافظ ارزش ها و دستاوردهای نظام در ۲۰ سال گذشته می باشد و به طور یکجانبه، مطامع طرف های دیگر را برآورده نمی کند.
 
این امر به ویژه از این جهت اهمیت دارد که برخی کشورهای همسایه و منطقه، بدون اعتنا به حضور و وجود دولت کابل به عنوان نماینده مشروع و قانونی مردم افغانستان، در صدد مشروعیت بخشیدن به طالبان هستند و از راه برقراری ارتباطات سیاسی، اقتصادی، استخباراتی و احتمالا نظامی با آن گروه، سعی دارند جایگاه خود به عنوان شرکای طالبان در آینده را مستحکم سازند. کابل اما با راه اندازی یک دیپلماسی فعال و عملگرا می تواند به کشورهای همسایه و منطقه این پیام نیرومند را ارسال کند که صلح تنها زمانی امکان‌پذیر است که بر اساس راهبرد دولت مشروع افغانستان به پیش برود.
 
همین اهداف را می توان در ابعاد فرامنطقه ای و بین المللی نیز دنبال کرد. شرکای امریکا در ناتو و اتحادیه اروپا در پی معامله صلح واشنگتن با طالبان عملا در برابر یک عمل انجام‌شده قرار گرفتند و هنوز نمی دانند که چه آینده و چشم‌اندازی در برابر مأموریت جنگی آنان در افغانستان قرار دارد و افغانستان پس از خروج نظامیان خارجی چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد. دایره این تردید و نگرانی حتی به مسایل امنیت ملی قدرت های غربی، خطر تروریزم بین المللی، جایگزینی قدرت های رقیب اروپا و غرب در افغانستان و... هم مربوط می شود.
 
بنابراین کابل می تواند با برگزاری نشست های پیاپی با محوریت صلح، جهان را نسبت به پیامدهای صلح با طالبان، خطرات احتمالی آن در صورت بی توجهی به مواضع دولت و مردم افغانستان و... آگاه کند و با هم‌اندیشی در خصوص مسایل مشترک، یک جبهه واحد را بر محور دغدغه های خود در این زمینه تشکیل دهد.
 
علی موسوی - جمهور