>> جمهور - مذاکره در دوحه، هراس در کابل؛ قیمت صلح چند است؟
 
۰

مذاکره در دوحه، هراس در کابل؛ قیمت صلح چند است؟

دوشنبه ۲۴ سنبله ۱۳۹۹ ساعت ۲۰:۵۱
درست همزمان با آغاز مذاکرات مستقیم میان نمایندگان دولت افغانستان و هیأت طالبان در دوحه، نگرانی طیف ها و اقشار گوناگون جامعه افغانستان درباره پیامدها و هزینه های احتمالی صلح با آن گروه نیز تشدید و تقویت شده است.
مذاکره در دوحه، هراس در کابل؛ قیمت صلح چند است؟
درست همزمان با آغاز مذاکرات مستقیم میان نمایندگان دولت افغانستان و هیأت طالبان در دوحه، نگرانی طیف ها و اقشار گوناگون جامعه افغانستان درباره پیامدها و هزینه های احتمالی صلح با آن گروه نیز تشدید و تقویت شده است.
 
از سازمان های حامی رسانه و آزادی بیان تا قربانیان جنگ، هواداران نظام جمهوری، فعالان زن و... مرتب درباره پیامدهای صلح با طالبان برای این امور، هشدار می دهند و دولت افغانستان را از «معامله» بر این ارزش ها برحذر می دارند.
 
پرسش این است که انگیزه های این نگرانی و هراس گسترده چیست و چرا کلید خوردن رسمی فرایند صلح با طالبان هنوز نتوانسته برخلاف طبیعت صلح، امید برانگیزد و موجب خوش بینی نسبت به آینده شود؟
 
در این باره دلایل و عوامل مختلفی را می توان مد نظر قرار داد؛ اما مهم ترین آنها ضعف اراده و فقدان قدرت مقاومت در دولت افغانستان برای صیانت و دفاع از اصول و ارزش های مورد نظر خود است.
 
همانگونه که در اظهار نظر یک فعال رسانه ای در کابل مطرح شد، مردم نسبت به دولت بی اعتماد اند و این باور قویا وجود دارد که دولت هیچ خط سرخی در مذاکره و سازش با طالبان ندارد.
 
این باور از کجا می آید و چرا دولت نتوانسته آن را تغییر دهد؟
 
واقعیت این است که تعیین خطوط سرخ فراوان و بعد گذر از یکایک آنها به بی اعتمادی عمومی نسبت به صلابت و قدرت دولت، دامن زده و اعتبار آن را مخدوش کرده است.
 
کابل تاکنون بارها نسبت به صلح با طالبان، خط سرخ تعیین کرده است؛ از آزادی زندانیان خطرناک و غیر خطرناک تا تأکید و توجه به حقوق قربانیان جنگ، محاکمه و مجازات جنایتکاران، استقرار آتش بس و پایان خشونت و... اما در عمل از همه این خطوط به اصطلاح سرخ، عدول و عبور کرده است.
 
بر این اساس، بیم آن می رود که در ادامه مذاکرات دوحه نیز این رویه ادامه پیدا کند و در نهایت، دولت آخرین خاکریزهای خود در مواجهه با طالبان را نیز واگذار کند و طالبان برنده نهایی این بازی نامتوازن شوند.
 
با این حال، این واقعیت را نیز نمی توان نادیده گرفت که بقای دولتمردان کنونی در قدرت، منوط به حفظ اصول و ارزش هایی است که این دولت بر آنها استقرار یافته است. به سخن دیگر، قانون اساسی، جمهوریت، آزادی های اساسی و مدنی، حقوق زنان، رسانه ها و اقلیت های قومی و مذهبی، از مواردی است که شاکله این دولت را می سازد و در صورت فروپاشی این اصول و ارزش ها، دولت مستقر نیز مبنا و معنای خود را از دست می دهد و دیگر اصلی که بر آن استوار بماند، باقی نخواهد ماند.
 
بنابراین، وقتی خطوط سرخ، مرتب شکسته می شوند و دولتمردان و رهبران، از مواضع اصولی خود در زمینه صلح با طالبان، عدول می کنند، به یک معنا تیشه به ریشه خود می زنند، نظام را تضعیف می کنند و آینده سیاسی خودشان را وارد این قمار سنگین و پرهزینه برای مصالحه می سازند.
 
این عقلانی نیست و باید به دنبال عوامل و اهرم های فشار دیگری گشت که موجب این چرخش های ناامیدکننده می شوند.
 
یکی از عوامل و شاید تنها عامل مهم، فشار مضاعف قدرت های خارجی دارای نفوذ عمیق بر دولت افغانستان باشد. به عنوان نمونه، امریکا که طرف اصلی «صلح» با طالبان است دیگر اراده ای برای ایستادن در کنار دولتی که خود بنیاد گذاشته بود، ندارد. حقوق زنان دیگر ارزشی قابل دفاع برای امریکایی ها به حساب نمی آید و همانگونه که همسر امریکایی زلمی خلیلزاد، ماه ها پیش از این نوشته بود امریکا نمی تواند با به خطر انداختن جان سربازان و هزینه کردن از حساب مالیات دهندگان امریکایی برای حقوق زنان افغان، مبارزه کند و این مسئولیتی است که زنان افغان خود به تنهایی باید بر دوش بکشند تا پیروز شوند یا شکست بخورند.
 
در حوزه امنیت و مبارزه با تروریزم نیز امریکا با اصرار بر اینکه طالبان باید ارتباط خود را با القاعده قطع کنند، انتظار دارد این مسئولیت به آن گروه واگذار شود. طنز تلخی به نظر می آید؛ اما این یکی از مفاد مهم توافق امریکا و طالبان است. به این ترتیب، پیمان های استراتژيک و امنیتی کابل – واشنگتن، خود به خود بی اعتبار و منسوخ می شوند.
 
مجموع این مسایل در کنار حضور چهره های بحث برانگیز در ترکیب هیات مذاکره کننده طالبان که اغلب متهم به ارتکاب شنیع ترین جنایات جنگی در شمالی، مزار شریف، مناطق مرکزی و... هستند، و نیز عزم آن گروه برای تحمیل نظم و اداره مورد نظر خود، موجب نگرانی های گسترده گشته و مانع از شکل گیری امید نسبت به چشم انداز صلح شده است.
 
علی موسوی - جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین