۰

نشست ترکیه؛ جنگ راه حل نیست

چهارشنبه ۲۸ ثور ۱۴۰۱ ساعت ۲۳:۲۴
نشست ترکیه می توانست یک نقطه عطف برای عبور از بحران و دستیابی به یک راه حل سیاسی باشد؛ به ویژه در شرایطی که به نظر می رسد طالبان نیز خود را برای برگزاری یک جرگه بزرگ ملی با مشارکت همه طرف های سیاسی آماده می کنند.
نشست ترکیه؛ جنگ راه حل نیست
جمعی از رهبران سیاسی و قومی ضد طالبان در نشستی در آنکارا؛ پایتخت ترکیه، روی ایجاد جریانی به نام «شورای عالی مقاومت برای نجات افغانستان» خوانده‌اند، توافق کرده‌اند.
 
این نشست به ابتکار قانونی در خانه دوستم و با مدیریت سیاف برگزار شده‌است.
 
براساس تصمیمات این نشست، همه نیروهای مخالف طالبان باید زیر یک چتر جمع شوند، نام این چتر «شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان» انتخاب شد. مخالفت، مبارزه و مقاومت علیه طالبان یک هدف و امر سراسری میهنی است؛ بنابرین نباید آن را به یک قوم، یک محل و یا ولایت خلاصه کرد. ما نمی‌توانیم طالبان را کاملا محو کنیم و نادیده بگیریم. باید «هیأت» ما با طالبان، با جامعه جهانی، با دولت‌های منطقه گفتگو کند.
تاکید بیش‌تر بر امر و راه ‌حل سیاسی است؛ اما مبارزه مسلحانه نباید نادیده گرفته شود. بال نظامی ضرور است؛ چون طالبان بدون فشار نظامی، به صلح حاضر نمی‌شوند.
 
همچنین شرکت‌کنندگان در نشست ترکیه گفته‌اند که در نشست احتمالی حکومت طالبان، شرکت نخواهند کرد.
 
اگرچه در نشست ترکیه بر دریافت یک راه حل سیاسی فراگیر و صلح آمیز با مشارکت عادلانه همه طرف ها و تشکیل یک نظام سیاسی وسیع البنیاد هم تاکید شده؛ اما در عین حال، تصریح گردیده که چاره ای جز مبارزه نظامی با طالبان نیست و یک نیروی نظامی برای وادار کردن طالبان به صلح نیز نیاز است.
 
این در حالی است که تجربه چند ده ساله نشان می دهد که مبارزه نظامی برای حل مسایل ملی، هرگز راه حل نبوده و به نتایج پایداری که به نفع همه مردم افغانستان باشد نیانجامیده است. این قاعده البته صرفا محدود به جنگ های داخلی پس از فروپاشی رژيم کمونیستی نمی شود؛ بلکه می تواند به ۲۰ سال گذشته و امروز نیز تسری پیدا کند و مصداق های فراوانی برای آن وجود دارد.
 
یک نمونه بارز آن، تحرکاتی است که در حال حاضر در برخی ولایت های شمالی جریان دارد؛ تحرکاتی که بدون دستیابی به اهداف مشخص، صرفا زندگی را برای هزاران غیرنظامی بی دفاع به جهنم تبدیل کرده، نقض گسترده و سیستماتیک حقوق بشر را تشدید کرده، به انتقام جویی های جنون آمیز قومی، منجر شده و مهم تر از همه اینکه رسیدن به یک توافق جامع و پایدار سیاسی با حضور و مشارکت عادلانه همه طرف های سیاسی و قومی را به مراتب دشوارتر و دور از دسترس تر کرده است.
 
به این ترتیب، نشست ترکیه می توانست یک نقطه عطف برای عبور از بحران و دستیابی به یک راه حل سیاسی باشد؛ به ویژه در شرایطی که به نظر می رسد طالبان نیز خود را برای برگزاری یک جرگه بزرگ ملی با مشارکت همه طرف های سیاسی آماده می کنند.
 
با این حال، آنگونه که از مفاد و محتوای تصمیمات اتخاذشده در ترکیه برمی آید، این نشست بدون ارائه یک رهیافت کوتاه مدت و زودبازده سیاسی برای بهبود وضعیت مردم افغانستان، بر مبارزه نظامی تاکید کرده و این به معنای آن است که از نظر اغلب رهبران شرکت کننده در آن، جنگ اصلی ترین و کوتاه ترین راه رسیدن به هدف است؛ تجربه ای ناکام و شکست خورده که تنها می تواند وضعیت مردم را وخیم تر کند و به تنش و تخاصم قومی و ایدئولوژيک در داخل کشور دامن بزند و مبنایی برای کشتارها و خشونت ها و جنایت های بیشتر قرار بگیرد.
 
با این حال، نکته های امیدبخشی نیز در فیصله های نشست ترکیه دیده می شود؛ از جمله اینکه طالبان به مثابه یک واقعیت، قابل حذف نیست؛ بنابراین راهی برای تعامل با آن باید پیدا شود.
 
بربنیاد همین ایده می توان از فرصت پیش آمده استفاده کرد و در شرایطی که طالبان هم خود را برای راه اندازی یک جرگه ملی/ قومی آماده می کنند، رهبران و کنشگران سیاسی مخالف و منتقد آنان نیز باید طرح خود برای بهبود این نشست، گسترش دایره صلاحیت ها و مسئولیت های آن و نیز تاثیرگذاری تصمیماتش بر آینده سیاسی و امنیتی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی کشور ارائه کنند.
 
به عنوان نمونه می توان پیشنهاد کرد که جرگه مورد نظر در یک کشور بی طرف، زیر نظارت و با مدیریت سازمان ملل و در چارچوب دستور کار مشخص و لازم الاجرا با حضور رهبران و چهره های بزرگ سیاسی و قومی و فرهنگی و مدنی کشور برگزار شود تا همانند کنفرانس بن، متضمن آغاز یک فصل سیاسی تازه برای افغانستان و دریافت راه حلی صلح آمیز و پایدار برای مسایل ملی باشد.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین