وای از آن روز که عالِم ما محتسب شود!

با اعلام مولوی خالد حنفی وزیر امر به معروف طالبان، رهبر طالبان با استخدام بعضی ملاهای شیعه در پست محتسب طالبان موافقت کرده است!
طالبان برای استقرار حاکمیت شان و برای استیلا بر شیعیان تاحال اقدامات مهم و سختگیرانه ای انجام داده اند. یکی از مشکلات طالبان پس از ورود به کابل این بود که در میان اهل تشیع اخصا در غرب کابل هیچ پایگاه و روزنه ای برای استقرار و نظارت دقیق نداشتند.

کارهایی که طالبان برای حل مشکل نفوذشان میان شیعیان انجام دادند اولا سعی کردند از درون خود مردم تشیع دفاتری برای نفوذ ایجاد کنند. افرادی مانند جعفر مهدوی، جوادی بلخابی، فاضل زاده ها و مجتمع خاتم الانبیاء، مولوی مهدی، شیخ مدار کریمی، شریفی بلخابی، اکبری و امثالهم افرادی بودند که برای گرفتن دفتر و نمایندگی از طالبان سر و کله شکستند و برای جلب اعتماد طالب زحمت ها کشیدند و ملاقات ها رفتند و بین مردم بیچاره غرب کابل، ادعاها کردند و دروغ ها بافتند. این دفاتر بزرگترین خدمتی که به طالبان کردند موج کاذبی ایجاد نمودند که مردم به طالبان رجوع کنند، اعتماد کنند، حمایت نمایند و سیاسیون و رهبران سابق را دشنام دهند.

در مرحله دوم، طالبان شروع کردند به گشت های شبانه و جوان آزاری. حوزه های سیزدهم و هجدهم امنیتی واقع در غرب کابل کوچه به کوچه برچی و شهرک اتفاق و ... را گشتند و بازرسی های خانه به خانه کردند. به بهانه های مختلف، جوانان پسر و دختر هزاره را بازداشت کردند و بردند. یعنی در گام دوم در حوزه ی غرب کابل میان شیعیان ایجاد رعب و وحشت کردند.

در مرحله سوم به مردم این ساحه دستور دادند که بر سر در خانه های شان دوربین های امنیتی نصب کنند تا از این طریق طالبان بتوانند بطور مستند تمام رفت و آمدها و اتفاقات را رصد نمایند.

در مرحله چهارم طالبان با استفاده از ترس مردم، و فقر برخی خانواده ها تصمیم به جذب خبرچین از میان آنان گرفتند. نگارنده با دهها نفر از مردم در این زمینه صحبت کردم و متوجه شدم که تعداد زیادی از مردم را در هر کوچه و پس کوچه وادار کرده اند که هر اتفاق ریز و درشتی که در کوچه و همسایگی شان می افتد از طریق تماس، پیام واتساپ و یا حضور در حوزه امنیتی مربوطه به طالبان گزارش بدهند. طالبان در بدل این همکاری مبلغ بسیار ناچیزی بعنوان کریدیت در اختیار افراد قرار می دهند. در همین راستا بعضی از ملاهای مبتدی و متوسط نیز از طریق تهدید و یا تطمیع شکار طالبان شده و احوال اطراف خود و جلسات شان را به طالبان گزارش می دهند. باید به این حد از تضعیف و بی پناهی شیعیان که اکنون با آن مواجه شده اند گریست. 
جای تاسفِ بیشتر است اگر گفته شود که همین نوع همکاری خبرکِشی را بعضی از مثلا بزرگان شیعه هم انجام می دهند که بهتر است فعلا زیاد به آن پرداخته نشود.
همین که در عید فطر نزدیک به دو و نیم میلیون افغانی توسط ریاست استخبارات طالبان! به نام عیدی به علما و سیاسیون شیعی و به هر نفر بین 15 تا 35 هزار افغانی داده می شود مسئله ایست که سربسته باید گفت و گذشت.

مرحله بعدی این است که طالبان برای خودشان در غرب کابل مراکزی ایجاد کنند تا حضور مستقیم و جای پای قوی داشته باشند. یکی از این برنامه ها ایجاد مدارس و مراکز دینی طالبانی در میان شیعیان است. یکی از مناطقی که در غرب کابل پیشنهاد و انتخاب شده بود، مجتمع بزرگ خاتم الانبیا است. ظاهرا برنامه این بود که از طریق استقرار جوادی بلخابی در مجتمع خاتم الانبیا بخش بزرگی از این ساحه را تبدیل به مدرسه دینی حقانیه و طالبان کنند. حقانی ها در ماههای نخستین استقرار در کابل، دختری از جمع خود را به نکاح آقای بلخابی در آوردند. جناب بلخابی نیز هر وقت در هر جلسه ای از شیعیان که موضوع رسمیت مذهب تشیع مطرح می شد، به شدت برآشفته می شد و می گفت که این تفکیک مذهبی کار یهود و نصاری و ثمره اشغال امریکاست. در زمینه قرابت با طالبان، رقابتی میان بلخابی و فاضل زاده ها افتاد. این رقابت منفی ترس از این را ایجاد کرده بود که بخشی از پروژه خاتم الانبیا در اختیار مدرسه حقانیه و یا مدارس طالبانی قرار گیرد.

موضوع اخیری که طالبان گویا با منت بر مردم تشیع اعلام کرده اند انتخاب و انتصاب محتسب از میان ملاهای شیعه در ولایت و مناطق شیعه نشین است. بعد از اینکه علمای محترم و سیاسیون نوپای شیعه به دربار طالبان رفتند و آمدند و به در و دیوار زدند و هیچ چیزی عایدشان نشد حالا خبر آمد که به محتسب شیعه در میان شیعیان نیاز پیدا شده است.

وظیفه محتسب که زیر نظر اداره امر بالمعروف فعالیت می کند و تابع اوامر یکی از خشکترین و متعصب‌ترین طالب بنام خالد حنفی است، رسیدگی به منکرات جامعه تشیع است. این منکرات شامل حجاب غیربرقع، خریدهای بازاری، تعلیم و تحصیل مخفیانه دختران، سفرهای بی محرم، تجمعات اعتراضی، پارک رفتن ها و... از جانب دختران و احتمالا برخی فعالیت های ضدطالبانی از جانب پسران جوان می باشد. بحث محتسب شیعه زمانی در بین طالبان مطرح شد که آنها از قید و بست بر دختران هزاره و تطبیق حجاب مد نظرشان بر زنان هزاره خسته شدند و بر کنترول بیشتر مردم تشیع توسط مخبرینی از جامعه شبعه نیاز پیدا کردند

طالبان قبل از این به شکل غیر رسمی به علمای شیعه دستور داده بودند که به حجاب زنان شان رسیدگی کنند. این دستور برای اولین بار توسط مولوی عبدالکبیر به جناب استاد اکبری داده شد. آقای اکبری یکی از روزهای تعطیلی دهها نفر از علمای شیعه را در مسجد رسول اکرم غرب کابل جمع کرد و گفت که باید به دختران بی حجاب تذکر داده شود و همچنین از پخش و نشر دعاهای توسل، ندبه و زیارت عاشورا و... از بلندگوهای مسجد خودداری شود.

شاید امثال آقای اکبری تعیین محتسب را یک دستاورد بزرگ رعیت منشی خود بدانند اما واقع امر اینست که استخدام محتسب از بین علمای شیعه ضربه بزرگی در ادامه ضربات مهلکی است که تاکنون شیعیان از طالبان خورده اند.

محتسب مزد می گیرد تا فرامین طالبان را بر جامعه و مردم خود تطبیق کند. کوچه به کوچه و خانه به خانه می گردد تا ببیند و تذکر بدهد و گزارش کند. محتسبین علمای شیعه را از هم می پاشند. ساختار اجتماعی شیعیان را آسیب می زنند. هزاره ها بعد از این، علاوه بر طالب باید از عالم شیعه هم بترسند. ملای مبتدی و فقیر و گرسنه اگر محتسب شود خرابی می کند، هم مذهب را خراب می کند و هم مردم را بیچاره می سازد.

 ذهنیتی که هزاره و شیعه از عالم دینی خود دارد، ذهنیت مثبت و قابل احترام است. عالم شیعه از اخلاق و آداب و مناقب و مراثی می گوید، بر منبر و مسجد و منزل از معروف می گوید و از منکرات منع می کند و مردم با اشتیاق می شنوند. ملای ما تاحالا وظیفه اش را بعنوان عالم دین به خوبی انجام داده و رابطه میام مردم و علما رابطه ای توأم با اخلاص و احترام بوده است؛ اما وای به روزی که این عالم قابل احترام، محتسب طالبان شود!

زمانی فاصله ایجاد می شود و دین گریزی زمانی شدت پیدا می کند که ملا محتسب شود. عالم شیعی که محتسب طالب شد، گاه جای حق و باطل عوض می شود. طالبان فرشته می شوند. شریعت محمدی و علوی همان فقه و شرع طالبان می شود. حرف طالب حرف حق می شود و پندار مردم باطل خواهد شد. باید از ملای محتسب ترسید! ملایی که بر حذف فقه و مذهب خویش اعتراض نکند و محتسب مزدبگیر طالب شود! محتسب چشم و گوش و زبان طالب خواهد بود؛ ولو که او هرچه می خواهد توجیه کند و دلیل شرعی بتراشد.

حسینی مدنی- خبرگزاری جمهور