حقانی در مزار شریف؛ سفری که عادی نبود

وزارت داخله طالبان، پنج‌شنبه، ۱۸ جوزا اعلام کرد که سراج‌الدین حقانی؛ سرپرست این وزارت، روز یک‌شنبه، ۱۴ جوزا به مزار شریف رفته است.
 
همزمان با سفر سراج‌الدین حقانی به شمال افغانستان، موضوع جابه‌جایی جنگجویان تحریک طالبان پاکستان توسط طالبان نیز مطرح شد.
 
برخی طرف‌ها از جمله مسئول روابط خارجی «جبهه مقاومت» روز گذشته ادعا کردند که طالبان «تروریست‌های» پاکستانی و اعضای تحریک طالبان پاکستان را در شمال افغانستان جابه‌جا می‌کنند.
 
این در حالی است که اخیرا وزیر داخله پاکستان به صدای امریکا گفته بود که طالبان حاکم در افغانستان به این کشور طرحی ارائه کرده که براساس آن، افراد مربوط به طالبان پاکستانی با خانواده‌های‌شان از مناطق مرزی به مناطقی در داخل افغانستان جابه‌جا می‌شوند.
 
ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان نیز در گفتگویی با صدای امریکا ضمن تایید این پیشنهاد گفت که این طرح برای دور نگهداشتن جنگجویان مخالف دولت پاکستان از مناطق مرزی است که باعث نگرانی دولت پاکستان شده است.
 
اینکه رییس اسرارآمیز شبکه مخوف حقانی برای نخستین بار به یک ولایت عمدتا غیرپشتون نشین سفر می کند، در نوع خود، جالب توجه است. این در حالی است که او پیش از این معمولا به ولایت های پشتون نشین جنوبی و شرقی مانند خوست، پکتیا، پکتیکا یا قندهار سفر می کرد؛ ولایت هایی که از نظر قومی، سیاسی و ایدئولوژيک، مناطق نفوذ سنتی شبکه حقانی محسوب می شوند و دیدار آقای حقانی از این ولایات به خودی خود، امری غیرعادی و قابل توجه محسوب نمی شد.
 
با این حال، نکته ای که سفر اخیر وزیر داخله دولت طالبان به مزار شریف را جالب توجه و غیرعادی می سازد، صرفا نخستین سفر او به یک ولایت شمالی عمدتا غیرپشتون نیست؛ بلکه در عین حال، این مساله است که این سفر، در فاصله ای کوتاه از مطرح شدن طرح انتقال تروریست های طالبان پاکستانی از مرزهای شرقی و جنوبی به نقاط دوردست کشور صورت می گیرد.
 
«جبهه مقاومت ملی» که با طالبان می جنگد، بلافاصله پس از مطرح شدن این پیشنهاد از زبان وزیر داخله پاکستان و تایید آن از سوی سخنگوی طالبان، ادعا کرد که طالبان قصد دارند تروریست های تی تی پی را به شمال افغانستان، منتقل کنند؛ چیزی که از نظر این جبهه، خطر توسعه تروریزم و بی ثباتی در افغانستان و منطقه را افزایش خواهد داد.
 
به طور قطع نمی توان ادعا کرد که سفر سراج الدین حقانی به مزار شریف هم به صورت اختصاصی در راستای اجرایی کردن این طرح، صورت گرفته؛ اما سه نکته وجود دارد که قرینه های موجود در این باره را تقویت می کند: یکی اینکه این سفر در بحبوحه افشا و احتمالا اجرای این طرح صورت می گیرد، دوم اینکه آقای حقانی، روابط بسیار نزدیکی هم با پاکستان و هم با طالبان پاکستانی دارد و در اوایل قدرت گیری طالبان، میان پاکستان و طالبان پاکستانی، میانجی گری کرده بود، و سوم اینکه مزار شریف، قلب شمال افغانستان است و هرگونه تصمیم گیری درباره تغییرات بزرگ سیاسی، امنیتی، اقتصادی و... در شمال کشور به طور سنتی در مزار شریف گرفته و از آنجا عملیاتی می شود.
 
با توجه به این واقعیت ها است که می توان ادعا کرد که سفر هفته گذشته سراج الدین حقانی؛ رییس شبکه مخوف حقانی به مزار شریف، هرگز یک سفر عادی نبوده؛ بلکه این سفر، ابعاد و پیامدهای امنیتی بسیار گسترده ای خواهد داشت که بر سراسر شمال کشور و در نهایت، کل افغانستان، تاثیرات عمیق می گذارد.
 
بنابراین، نگرانی «جبهه مقاومت» درباره پیامدهای بی ثبات کننده توسعه تروریزم به شمال که از قضا مطلوب پاکستان هم است و چه بسا این طرح از سوی تئوریسین های امنیتی آی اس آی مطرح شده و به کمک آنها نیز عملیاتی خواهد شد، بسیار به جا، دقیق و قابل درک است.
 
این پروژه تنها به تامین امنیت پاکستان و تضعیف گروه های تروریستی در حال جنگ با رژیم اسلام آباد کمک نمی کند؛ بلکه در عین حال، بی ثباتی و بحران را در افغانستان، وارد مراحل تازه و پیچیده می کند، شمال را که محور و مرکز مقاومت ضد طالبانی محسوب می شود، به اردوگاه بزرگ تربیت و توسعه تروریزم تبدیل می سازد، در آینده حتی ممکن است بافت جمعیتی و جغرافیای فرهنگی این منطقه نیز تغییر داده شود و این پروژه در کنار توسعه مدارس «جهادی» طالبان در مناطق شمال و سایر نقاط کشور، بخشی از یک پروژه بزرگتر به منظور پاکستانیزه، پشتونیزه و طالبانیزه کردن افغانستان خواهد بود.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور