اشتباه مرگبار جنرال

 

او گفته که به ارزیابی فرمانده فعلی سنتکام اعتماد دارد که «گفته داعش می‌تواند از خاک افغانستان بر منافع امریکا حمله کند.»

 

او که از مارچ ۲۰۱۹ تا اپریل ۲۰۲۲ ستاد مرکزی نیروهای مسلح امریکا (سنتکام) را رهبری می‌کرد گفته: «از اینکه وضعیت در افغانستان این‌گونه تمام شد، بسیار متاسفم. من بابت تصمیم اولیه بسیار متاسفم؛ چون به نظرم تصمیم اشتباهی بود.»

 

جنرال فرانک مک کنزی در پاسخ به این سوال که آیا می‌توانست متفاوت عمل کند، گفت: «همیشه وقتی به گذشته و به افرادی که از دست رفته‌اند نگاه می‌کنید، به این فکر می‌افتید که آیا می‌شد متفاوت عمل کرد، من هم همینطور هستم. من هم به این مساله فکر می‌کنم.»

 

او همچنین گفته: «پشیمانی‌های زیادی دارم. هر آنچه را که انجام دادیم بررسی می‌کنم. به خصوص در ماه آگست. تا وقتی زنده هستم به آن فکر خواهم کرد.»

 

به نظر می رسد که فرانک مک کنزی، بسیار زودتر از آنچه انتظار می رفت به اشتباه مهلک خود در رهبری روند خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان پی برد. این در حالی است که رهبران سیاسی امریکا به ویژه کسانی که کنترل کاخ سفید را در اختیار دارند و همچنان بر ایالات متحده حکمرانی می کنند، اصرار دارند که خروج از افغانستان، تصمیم درستی بوده و به امریکا کمک کرده است تا به یک جنگ بی پایان و پرهزینه، پایان دهد و به جای آن، منابع خود را صرف تامین منافع در جنگی مهمتر در اوکراین کند.

 

در این میان، افراد دیگری مانند زلمی خلیلزاد هم هستند که از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان بسیار خوشحال اند؛ چون او در مسایل افغانستان یک فاشیست تمامیت خواه است که همانند طالبان می اندیشد و رویایش تصاحب بی قید و شرط قدرت توسط پشتون هاست؛ نه یک امریکایی منفعت اندیش که دغدغه موقعیت و موفقیت و دستاوردهای ارزشمند ایالات متحده در بازی های پیچیده ژئوپلیتیک را داشته باشد. 

 

اینکه جنرال مک کنزی به این سرعت و صراحت، ابراز پشیمانی می کند و به اشتباه مرگبار خود در خروج از افغانستان، اعتراف دارد، می تواند دست کم دو دلیل عمده داشته باشد: یکی اینکه او یک جنرال حرفه ای و با تجربه است و بهتر از هر مقام دیگری درک می کند که در بازی ژئوپلیتیکی غرب و شرق در زمین افغانستان، بازنده غرب بوده است و بخشی از مسئولیت این شکست به خود او برمی گردد. او در عین حال می داند که تروریزم و طالبان، پیوندهای پیچیده و گسست ناپذیری دارند و اگرچه تروریزم، برساخته سازمان های استخباراتی غربی است و طالبان هم بخشی از همین پروژه به حساب می آیند؛ اما در بلندمدت این نگرانی وجود دارد که طالبان و سایر تروریست ها به طور کامل به منافع راهبردی ایالات متحده، وفادار نمانند و تحت تاثیر قدرت های بزرگ دیگر قرار بگیرند و دست به معاملات زیانبار و ویرانگر در برابر امریکا بزنند؛ کاری که در حال حاضر، طالبان با چین انجام می دهند و نگرانی های شدید غرب را برانگیخته است.

 

او همچنین به عنوان یک درجه دار نظامی به این نکته پی برده که حفظ نظامیان امریکایی به طور محدود در افغانستان، متضمن این امر بود که سلطه نمادین ایالات متحده پایدار بماند و رقبای آن بی پروا در قلب آسیا جولان ندهند و منافع مشروع و غیرمشروع غرب را تهدید نکنند.

 

یکی دیگر از عوامل این پشیمانی، دشواری بازگشت امریکا به افغانستان است. جنرال مک کنزی می داند که امریکا چه چیز گرانبهایی را از دست داد و در برابر آن، تقریبا هیچ چیزی به دست نیاورد. او از هزینه های سرسام آور امریکا در مأموریت دشوار افغانستان، آگاه است و از خون نیروهایی که برای اهداف بی بنیاد واشنگتن، کشته شدند و قربانی راهبردهای مبتنی بر آزمون و خطای پنتاگون و سیا گردیدند؛ اما چیزی که اکنون جریان دارد، او را به عنوان کسی که در محور پروسه خروج بوده، ناامید، نگران، سرخورده و پشیمان می کند.

 

با اینهمه به نظر نمی رسد که پشیمانی در شرایط کنونی، سود و ثمر چندانی داشته باشد. همه آدم ها محکوم به اشتباه اند؛ اما وقتی که یک جنرال، اشتباه می کند، اشتباه او می تواند بسیار مرگبار و جبران آن عمیقا دشوار باشد.

 

عبدالمتین فرهمند - جمهور