چشم‌اندازه تاریک تحصیل پسران؛ بی‌سوادی یا افراط گرایی؟

 

این نهاد حقوق بشری در گزارشی تازه گفته در حالی‌که طالبان برای ممانعت از آموزش دختران و زنان با محکومیت بین‌المللی روبرو شده‌اند؛ اما توجه اندکی به زیان‌هایی که آنها به آموزش پسران وارد کرده‌اند، صورت گرفته است.

 

دیده بان حقوق بشر افزود که طالبان معلمان زن را از تدریس پسران محروم کرده‌ و به جای آنها آموزگاران مرد «فاقد صلاحیت» را معرفی کرده‌اند که روی آموزش پسران تاثیر نامطلوب گذاشته است.

 

این نهاد مدعی است که مجازات پسران در مکاتب نیز بیشتر شده است.

 

ذبیح الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان، ضمن رد گزارش دیده بان حقوق بشر گفته که حکومت آنها به معارف و تحصیلات عالی توجه زیاد کرده و بودجه زیادی هم به آن اختصاص داده است. او افزود حتی در مکان‌هایی که قبلا مکتب نبود هم طالبان مکتب ایجاد کرده و «معلمان تخصصی» را به کار گماشته‌اند.

 

چنین واکنشی از سخنگوی طالبان، قابل پیش بینی بود؛ زیرا آنها علیرغم تمام ارزیابی ها، آمارها و گزارش ها، همچنان معتقد اند که افغانستان را تبدیل به بهشت کرده اند و برای نخستین بار در آن یک نظام صد درصد اسلامی و تابع اصول شریعت به وجود آورده اند.

 

با اینهمه، گزارش تازه دیده بان حقوق بشر، پرده از یک واقعیت تلخ دیگر برمی دارد و آن سرنوشت غم انگیز میلیون ها پسری است که برای ادامه تحصیل یا بی سواد ماندن، مجبور اند دست به انتخاب های دشواری بزنند که پیامدهای تقریبا یکسانی دارد.

 

آنها یا باید به مکاتبی بروند که یا دیگر مثل گذشته، معلمان فرهیخته و مجرب و باسواد ندارند و یا توسط معلمان وفادار به طالبان و مبلغان ایدئولوژی منحط و ارتجاعی آنان، اداره می شوند.

 

این یک واقعیت غیرقابل انکار است که بسیاری از معلمان مکاتب کشور مانند استادان دانشگاه پس از تسلط طالبان، کشور را ترک کرده و یا بنا به هر دلیلی، دست از کار کشیده و بیکار شده اند. در این میان، معلمان زن نیز به طور اجباری، مشمول دستور ممنوعیت طالبان از کار شده و خانه نشین گشته اند. بنابراین، کمبود معلم در مکاتب پسرانه کشور، یک مشکل حاد، همگانی و بسیار جدی است و یکی از عواملی است که به گزارش دیده بان حقوق بشر، بسیاری از پسران دست به ترک تحصیل می زنند و دیگر مکتب نمی روند.

 

از جانب دیگر، در شماری از مناطق کشور، مکاتب دولتی عملا تبدیل به «مدارس جهادی» شده اند و طالبان، ملاها و مولوی های تندرو مبلغ ایدئولوژی خود را به این مکاتب، گماشته اند تا به پسران، آموزه های افراط گرایانه القا کنند و آنان را تروریست تربیت کنند.

 

مساله دیگر، دستبرد گسترده به متن و محتوای کتاب های درسی زیر نام «اسلامی کردن نصاب تعلیمی» است. این امر با سرمایه گذاری های بزرگ رژيم طالبان و به دستور مستقیم رهبر آن گروه به طور فراگیر در حال انجام است و هدف از آن، حذف آموزه های مربوط به حقوق بشر، مردم سالاری، آزادی، سرگذشت پیشین افغانستان و تزریق اندیشه ها و اصول ایدئولوژیک افراط گرایانه و رادیکال به نظام آموزشی مکاتب می باشد.

 

بنابراین، پسران باید انتخاب کنند که آیا به مکتب بروند و در آینده، طالب و تروریست تربیت شوند و یا اینکه با محرومیت از مکتب، بی سواد بمانند و آینده ای تیره و مبهم داشته باشند.

 

واقعیت هولناک تر این است که این تنها پیامدهای ترک تحصیل برای پسران نیست؛ بلکه این امر نیز درست به اندازه ادامه تحصیل در مکاتب طالبان و فراگیری آموزه های افراط گرایانه و رادیکال آنها می تواند خطرناک باشد؛ زیرا پسران محروم از تحصیل و بی سواد به سادگی به دام و دامن گروه های تروریستی و شبکه های «جهادی» سقوط می کنند و به استخدام آنها درمی آیند.

 

این است که پسران در افغانستان حتی بیشتر از دختران در معرض آسیب های ناشی از تحصیل در مکاتب طالبان یا ترک تحصیل قرار دارند؛ زیرا اگر درس بخوانند ممکن است در ماشین شستشوی مغزی رژيم طالبان در آینده تبدیل به عناصری افراط گرا و مستعد جذب در شبکه های تروریستی تبدیل شوند و اگر ترک تحصیل کنند نیز به آسانی توسط همان شبکه ها شکار می شوند و برای اهداف تروریستی مورد استفاده قرار می گیرند.

 

نرگس اعتماد - جمهور