۰
به بهانه بازسازی قصر دارالامان در کابل

مروری بر پروژه های زمان امانیه و قصر دارالامان

عنایت الله حبیب
سه شنبه ۱۱ عقرب ۱۳۹۵ ساعت ۱۰:۱۹
اکرم پرونتا که در برلین تحصیل نموده بود، انجنیران آلمانی را به کابل دعوت نمود که در ساخت پروژه های ساختمانی در افغانستان همکار شوند. یکی از انجنیران آلمانی آقای دلری است که در ساخت پروژه ماهیپر، پروژه تنگ غارو، غازی استادیوم کابل و برآورد تونل سالنگ سهم بارزی داشت. پلان این بود که تونل سالنگ را شرکت هوختیف آلمانی بسازد و این پلانها و برآوردها هنور هم در آرشیف های وزارت فوایدعامه باید باشند
مروری بر پروژه های زمان امانیه و قصر دارالامان


آقای انحنیر ویلهلم ریک wilhem rieck در آبادی های شاه امان الله خان مستخدم بود. نواده آقای ریک از زبان مادربزرگ خود و از کارهای ساختمانی پدربزرگ خود در افغانستان که در عمارت های شاه امان الله مانند دیگر انجنیران آلمانی مشغول بود مطالبی نوشته و عکسهای زیادی در صفحه اینترنت منتشر کرده است. نواده انجنیر ریک با تأثر مینویسد که بسیاری از اسناد و شواهد و خاطره های زمان امانیه در اثر جنگهای خانمانسوز در افغانستان و هم دفترچه خاطرات پدربزرگش در جنگهای جهانی دوم در آلمان مفقود و محو شده اند. با آنهم از زبان مادربزرگ خود با عکسهایی که در اختیار دارند کم و بیش چیزهایی می نویسند. نواده ریک میگوید با دیدن عکسها از افغانستان سالهای ۲۰ م باخود گفتم از این عمارتها چه باقی مانده؟ چه شد مجسمه عقابی ساخت دست آقای ماس maas برای امان الله خان؟ آیا این مجسمه ممتاز در کدام موزیم است و یا نابود شده؟ قصر دارالامان را انجنیران آلمانی و فرانسوی طرح و آباد نمودند. یکی از مهندسین آلمانی آقای داکتر گربر gerber نویسنده کتاب زمان امانیه هم چیزی در کتاب خود ننوشته که آن فرانسوی ها که بودند. نواده ریک مینویسد که آرزو دارم از قصر دارالامان دیدن کنم تا در این دایره خاطرات فامیل ام سهم داشته باشم. از مادربزرگم پرسیدم که صفحه ایتنرنت را که به پاس خدمات انجنیران آلمانی و پدربزرگم ساختم اگر پدربزرگم زنده می بود خوشش می آمد؟ مادربزرگم مکث کرد و گفت او حتماً خشنود می بود، اما خوب است که در قید حیات نیست و اگر این همه ویرانه ها و وقایع ناهنجار و نابسامانی هایی که فعلآ در افغانستان است می دید بسیار متاثر می شد.
شاه امان الهآ خان یک افغانستان مدرن آرزو داشت که مردمش در رفاه وصلح زندگی کنند. اول کوشش می نمود که ثبات در مملکت بیاورد؛ این کنترول را در طرح نقشه ساختمان قصر دارالامان و استفاده از اطاقهای قصر میتوان دید. محل دفتر خود را در قصر قسمی طرح نمود که با خیابانهای اصلی کابل در شرق و جنوب شرق تقاطع میشوند. (مراجعه شود به عکس پلان و نماهای قصر دارالامان در لینک ضمیمه آخر این نوشته)
جالب اینجاست که نقطه تقاطع در مرکز عمارت یا ساختمان مدور که به حیث اطاق جلسه پارلمان طرح شده بود نبود بلکه به دفتر امان الهش خان در قصر دارالامان ارتباط داشت و از دفتر شاه میتوان مستقیم ترافیک سه خیابان را مشاهده نمود.
افغانستان سالهای۲۰م توسط اصلاحات شاه امان الله مشخص شده بود. پس از آزادی افغانستان از تصرف انگلیسها اصلاحات گسترده ایجاد شده بود. این اصلاحات شامل سازماندهی مجدد قانون مالیات، قانون مبارزه با قاچاق و اقدامات علیه فساد بود. در زنگی اجتماعی مردم آموزش و پرورش اجباری برای دختران و پسران را اساس گذاشت؛ چادری را لغو نمود، کارمندان دولت باید لباسهای غربی بپوشند و باید از تولیدات کشور می بود.
شاه امان الله با متخصصین خارجی می خواست ملک خود را آباد کند؛ در پهلوی ساختمانهای دولتی و اداره پروژه های بند وبرق آبیاری به منظور بهبودی کشور تامین گردید. در زمان حکومت شاه محمودخان که شخصی دموکرات بود، افغانستان عضو ملل متحد گردید. در هنگام حکومت شاه محمودخان قصر دارالامان مقر وزارت فوایدعامه افغانستان گردید که سرپرستی وزارت فواید عامه را دیپلوم انجنیر اکرم پرونتا به عهده داشتند. آقای اکرم پرونتا که در برلین تحصیل نموده بود، انجنیران آلمانی را به کابل دعوت نمود که در ساخت پروژه های ساختمانی در افغانستان همکار شوند. یکی از انجنیران آلمانی آقای دلری است که در ساختار پروژه ماهیپر، پروژه تنگ غارو، غازی استادیوم کابل و برآورد تونل سالنگ سهم بارزی داشت. پلان این بود که تونل سالنگ را شرکت هوختیف آلمانی بسازد و این پلانها و برآوردها هنور هم در آرشیف های وزارت فوایدعامه باید باشند. (محترم اکرم پرونتا در زمان امین مشهور به جلاد کابل با اقاربش شهید شدند)
با کودتای اول داودخان و خلع حکومت شاه محمودخان پروژه تونل سالنگ به روسها تعلق گرفت. انجنیر آلمانی آقای دلری پیشنهاد نموده بود که تونل سالنگ را از منطقه دوشاخ صوف زد که تا اندازه ای گران تمام می شد اما تمام سال فاقد از یخبندان بود. بعداً در زمان داودخان تونل فعلی را روسها به اکمال رساندند (درین مورد پسر آقای انجنیر دلری بنام هانس کتابی تازه در آلمان به نشر رسانده)
فعلاً مطلع شدیم که انجنیران افغانی و فرانسوی قصر دارالامان را دوباره ترمیم میکنند. جنگهای خانمانسوز افغانستان خسارات مالی و جانی بی شمار از نیم قرن به اینطرف درسرزمین مان مصیبت های فراوان به بار آورد. تخریب قصر دارالامان هم توسط جنگهای کورکورانه گروههای مجاهدین در کابل صورت گرفت. گروه تبلیغاتی آقای حکمتیار در سالهای ۹۰م از تخریب این قصر فیلمبرداری و عکاسی نمودند و در تلویزیون مجانی شهر هامبورگ تحت عنوان (حقیفت و پندارها) این تخریبها را به نمایش گذاشتند.
آلمانها در سالهای ۲۰م در بسیاری از پروژه های امانی سهیم بودند. در پهلوی پروژه بند برق در شمال غرب کابل، پل هورتن hortenbrücke بالای دریای کابل و تپه تاج بیگ و بقیه تعمیرهای دولتی که در سایت انترنت آقای ریک میتوانید مشاهده کنید. در سال ۱۹۲۴ لیسه امانی و لیسه امانیه برای شاگردان افغانی به تکمیل رسیدند که در این لیسه ها آلمانها هم به مکتب میرفتند. درباره (سرگذشت لیسه امانی مراجعه شود به مضمونم در سایت خبرگزاری جمهور http://www.jomhornews.com/doc/article/fa/۵۳۷۳۰). در لیسه امانی شاگردان تربیه می شدند که بعداً در دانشگاههای آلمان تحصیل می نمودند.
از صفحه خاطرات فامیل آقای انجنیر ویلهلم ریک wilhem rieck ing.
.....
یکی از پروژه های دیگر زمان امانیه اولین راه آهن بود که قصر دارالامان را با وسط شهر وصل می نمود ( آقای ریک مینویسد که بعضی مذهبیون محافظه کار لوکوموتیف را که در وسط آن آتش بود یک دستگاه شیطانی می نامیدند)
ناگفته نماند که در اروپا هم جنگهایی صورت گرفت مانند جنگ جهانی دوم که بسیار خانمانسوز بود. اما در جنگها بطور مثال شهر پراگ صدمه ندید از این رو پراگ را شهر طلایی می نامند به دلیل اینکه چکها و مردم پراگ مردمان عاقل هستند. با آمدن قشون هیتلر و آمدن قشون سرخ در سالهای ۷۰ م مردم پراگ هیچگونه مقاومت خرابکارانه ننمودند و راکتبازی کورکورانه نکردند. از همین لحاظ شهر تاریخی پراگ آسیب ندید.
یکی از مجاهدین ما آقای گلبدین حکمتیار در سخنرانی خود درشهر هامبور گ گفتند که ما به رهبران آلمان گفتیم که شما مجاهد ندارید که دیوار کهن برلین را که آنزمان شرق وغرب را جدا نموده بود ویران کنند!
حالا باید به آقای حکمتیار گفت که دیوار برلین فرو ریخت و بینی کسی هم خون نشد (خوب شد که آلمانها مجاهد نداشتند اما خوشبختانه متفکران زیادی دارند). در ویدئوهایی که گروه تبلیغاتی آقای حکمتیار در سالهای ۹۰م از جنگهای کابل تهیه نمودند، ویرانی قصر دارالامان راهم فیلمبرداری نمودند و در تلویزیون مجانی شهر هامبورگ تحت عنوان حقیقت و پندارها به نمایش میگذاشتند offener Kanal hamburg ).

عکسهای تاریخی را در این صفحه ببینید: http://www.darulaman.de/d۵۰_palast.htm
نویسنده: انجنیر عنایت الله حبیب - هامبورگ
خبرگزاری جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *


jawed
United States
سلام :
باعرض سلام و خسته نباشید بنده انجنیر جاوید حماد مسول بازسازی کاح درالامان میباشم میخواهم یاد داشت ها و خاطراتم را ازبازسازی کاح دارالامان بنویسم اگر لطف کنید در این راستا بنده را همکاری نماید ممنون میشم
هرآنچه در از قصر دارالامان اگر نزد شما باشد شریک مان بسازید ممنون میشم .
درضمن آدرسی که شما در پاین ذکرنموده اید باز نمی شود .
پربازدیدترین