اقدام ترامپ، جهان را به کمای نفتی نزدیک کرد

ورود آمریکا به عرصه نظامی و حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، وضعیت جغرافیایی و اقتصادی خلیج فارس به شدت متزلزل خواهد شد و ایران به عنوان بازیگری کلیدی در معادلات جهانی، احتمالا به بستن تنگه هرمز به عنوان یک اهرم فشار در برابر قدرت‌های غربی روی آورده است.
بستن تنگه هرمز به معنای ایجاد شوک‌های عظیم و فوری در بازار جهانی نفت است، تنگه‌ای که بیش از ۲۰ میلیون بشکه نفت روزانه یا یک‌سوم نفتکش‌های دنیا از آن عبور می‌کند. تحلیل‌ها نشان می‌دهند که اگر این تنگه بسته شود، قیمت نفت می‌تواند به مرز ۲۰۰ دالر و حتی فراتر (تا ۴۰۰ دالر هم پیش‌بینی شده) برسد و این شیب صعودی نه تنها برای آمریکا، بلکه برای کشورهایی در اروپا و آسیا که به نفت خلیج فارس وابسته‌اند، مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد.تأثیرات مستقیم بر اقتصاد آمریکا اکثر کشورها خصوصاً ایالات متحده به شدت از این وضعیت متاثر می‌شوند. با افزایش قیمت نفت، هزینه سوخت در آمریکا ممکن است به بالای ۶ دالر برسد و این فشار اقتصادی می‌تواند نارضایتی اجتماعی قابل ملاحظه‌ای را به همراه داشته باشد.تورم عمومی یکی از پیامدهای مستقیم این بحران است. افزایش هزینه حمل‌ونقل به طور طبیعی قیمت کالاها و خدمات را بالا می‌برد و طبق تحلیل‌های فدرال رزرو آمریکا، هزینه مواد غذایی ممکن است تا ۱۵٪ افزایش یابد.با توجه به بدهی عمومی آمریکا که به بیش از ۳۶ تریلیون دالر رسیده، دولت آمریکا در شرایط فعلی قادر به تأمین مالی جنگ نیست بدون این که فشار بیشتری بر اقتصادش وارد کند.هزینه‌های بالا و احتمال افزایش مالیات و کاهش خدمات عمومی نظیر آموزش و بهداشت، می‌تواند نارضایتی عمومی را افزایش دهد.به گزارش فایننشنال تایمز، نگرانی آمریکایی‌ها از این است که با افزایش قیمت نفت نه تنها بر هزینه بنزین در ایالات متحده تأثیر خواهد گذاشت، بلکه می‌تواند بازار سهام آن را نیز با ریزش ۵ تا ۸ درصدی مواجه کند.
به گفته بردیا باقری، کارشناس روابط بین‌الملل، ترامپ تمام اقدامات نظامی چند سال اخیر خود را در روزهای تعطیل بازارهای مالی آمریکا انجام داده است؛ زیرا از پیامد‌های اقتصادی اقدامات نظامی خود به شدت واهمه دارد و هرگونه شوک در بازار انرژی، اقتصاد داخلی آن را به سمت بحران می‌برد.تأثیرات مستقیم بر اقتصادهای آسیایی طبق داده‌های TankerTrackers و تحلیل مؤسسه بروگل، جاپان بیش از ۸۲٪ نفت خود را از مسیر هرمز تأمین می‌کند. در صورت انسداد این تنگه، ممکن است بدون نفت ذخیره شده، کارخانه‌های تویوتا و سونی تنها در ۷۲ ساعت تعطیل خواهند شد.از منظر اقتصادی، این بحران آسیای شرقی را در برابر مرگ خاموش انرژی قرار می‌دهد. همان‌طور که تحلیل مؤسسه بروگل تأکید می‌کند: «برای توکیو و سئول، بسته شدن هرمز مانند قطع اکسیجن است.»چین که به عنوان کارخانه دنیا شناخته می‌شود، برای امنیت انرژی و تامین نفت خود به کشورهای تولیدکننده نفت خلیج‌فارس به شدت وابسته است و روند تولید آن با اخلال مواجه می‌شود.از طرفی، هند ۴۰ درصد واردات نفت و ۵۴ درصد واردات گاز مایع (۸۰% آن از قطر است) خود را از طریق خلیج‌فارس و تنگه هرمز تامین می‌کند و بسته شدن احتمالی تنگه هرمز، شوک بزرگی را بازار انرژی هند و پالایشگاه‌های هندی و درنهایت اقتصاد آن‍ها می‌زند.آتش بحران در غرب آسیااما داستان به آسیا ختم نمی‌شود. در غرب آسیا، کشورهایی چون قطر با توقف صادرات LNG، در عرض سه ماه با کاهش ۳۰ درصدی تولید ناخالص داخلی مواجه می‌شوند.حتی عربستان سعودی با وجود خط لوله شرق-غرب، تنها می‌تواند بخشی از صادرات خود را حفظ کند و حدود ۳۰٪ آن فلج خواهد شد.
موج دوم بحران در اروپاکشورهای اروپایی نیز از این بحران بی‌نصیب نخواهند ماند. افزایش قیمت گاز ممکن است منجر به تعطیلی صنایع در آلمان و ایتالیا شود و این بحران همچنین می‌تواند موجب افزایش ۵۰ درصدی قیمت کالاها در سراسر قاره شود.سناریوهای جدید در انرژی جهاندر حال حاضر، تنگه هرمز به مرور حالتی از آتش‌سوزی را به خود گرفته است و هر لحظه ممکن است به کانون آشوب‌های بزرگ‌تری تبدیل شود. این وضعیت به ایران اجازه می‌دهد تا از این بحران برای ایجاد موازنه در قدرت سیاسی و اقتصادی خود بهره‌برداری کند.براساس پیش‌بینی بانک جی.پی مورگان، در هفته نخست بستن هرمز، قیمت نفت ۸۰٪ جهش خواهد داشت. هزینه حمل‌ونقل نفت از مسیر جایگزین آفریقا ۳۰۰٪ افزایش می‌یابد و بیمه کشتی‌ها نیز بر اساس گزارش لویدز لندن، ۵۰۰٪ گران‌تر می‌شود.همان‌گونه که یک دیپلمات ارشد اروپایی در گفت‌وگوی محرمانه عنوان کرده بود که «اگر هرمز بسته شود، جهان به دو بخش تقسیم می‌شود: کشورهایی که ذخایر کافی دارند و کشورهایی که در آستانه ورشکستگی انرژی ایستاده‌اند.»