طبق پژوهش جدید، مغز افراد هنگام نوشتن یک مقاله با کمک ChatGPT، فعالیت و درگیری کمتری نسبت به زمانی که بدون ابزارهای آنلاین مینویسند، از خود نشان میدهد. یافتههای این پژوهش زنگ خطری برای «تنبلی شناختی» ناشی از هوش مصنوعی تلقی شده، اما محققان میگویند نباید عجولانه درباره تأثیرات هوش مصنوعی نتیجهگیری کنیم.
هوش مصنوعی به بخشی از زندگی روزمره ما تبدیل شده و حالا یک سؤال کلیدی ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده است: آیا اتکای بیشازحد به این ابزارها، ما را از نظر ذهنی ضعیفتر میکند؟ براساس گزارش نیچر، تیمی از محققان آزمایشگاه رسانه امآیتی (MIT Media Lab) با انجام یک آزمایش نگاهی به این مسئله انداختهاند.
تأثیر ChatGPT بر مغز
طبق پیشنویس مقاله محققان، ۶۰ دانشجو به سه گروه تقسیم شدند تا یک مقاله کوتاه بنویسند؛ گروه ChatGPT فقط از این چتبات برای تحقیق و نوشتن استفاده کردند. گروه گوگل فقط به موتور جستجوی گوگل (بدون پاسخهای هوش مصنوعی) محدود بودند. گروه بدون ابزار هیچ دسترسی به اینترنت نداشتند.
محققان با استفاده از کلاههای الکتروانسفالوگرافی (EEG)، فعالیت و اتصال بین نواحی مختلف مغز را در حین انجام این کار ثبت کردند. نتایج اصلی به شرح زیر بود:
بیشترین فعالیت مغزی در گروهی مشاهده شد که بدون هیچ ابزاری مینوشتند. اتصال بین بخشهای مختلف مغز آنها، به ویژه بین نواحی پشتی و ناحیه تصمیمگیری در جلوی مغز، بسیار قویتر بود.
در گروه گوگل فعالیت در نواحی مرتبط با پردازش بصری و حافظه بیشتر بود.
کمترین فعالیت مغزی در گروهی مشاهده شد که از ChatGPT استفاده میکردند.
نکته جالب و نگرانکننده زمانی آشکار شد که برخی از شرکتکنندگان گروه ChatGPT، در مرحله بعد مجبور شدند بدون هیچ ابزاری بنویسند. مغز این افراد، اگرچه فعالیت خود را افزایش داد، اما هرگز به سطح فعالیت مغزی افرادی که از ابتدا بدون ابزار کار کرده بودند، نرسید. «آدام گرین» (Adam Green)، عصبشناس از دانشگاه جورجتاون، میگوید: «استفاده بیشازحد از هوش مصنوعی، به ویژه برای تولید ایده، ممکن است منجر به مغزهایی شود که در مکانیسمهای اصلی خلاقیت کمتر تمرین کردهاند.»
البته محققان این مطالعه تأکید دارند در تفسیر این نتایج احتیاط کنیم. به گفته آنها این به معنای آن نیست که افرادی که از هوش مصنوعی بهره میبرند کاملاً مغز خود را «تعطیل» کرده باشند. همچنین این پژوهش بر روی تعداد کمی از افراد و در یک بازه زمانی کوتاه انجام شده و نمیتوان آن را به استفادههای بلندمدت یا وظایف دیگر تعمیم داد.