ممنوعیت گسترده آثار نویسندگان ایرانی و زنان نویسنده در دانشگاه‌های افغانستان

خبرگزاری جمهور- کابل
در تازه‌ترین موج از سیاست‌های محدودکننده‌ی طالبان، تدریس صدها عنوان کتاب نوشته‌شده توسط نویسندگان زن و نویسندگان ایرانی در دانشگاه‌های افغانستان به‌طور رسمی ممنوع اعلام شده است؛ اقدامی که زنگ خطر بزرگی برای آزادی  و مراکز آکادمیک و تنوع فکری در نهادهای آموزشی این کشور به‌حساب می‌آید.

بر اساس اسناد منتشرشده، از میان ۶۸۰ عنوان کتاب رد شده به عنوان منبع درسی، بیش از ۳۱۰ عنوان مستقیماً به نویسندگان و ناشران ایرانی اختصاص دارد؛ یعنی تقریباً ۴۶ درصد از کل منابع ممنوع‌شده، به آثار اندیشمندان ایرانی تعلق دارد. 

این ممنوعیت نه‌تنها دامن‌گیر ادبیات فارسی بلکه شامل علوم سیاسی نیز شده است؛ حوزه‌ای که نویسندگان مطرحی همچون عبدالرحمان عالم، حسین بشیریه، حاتم قادری، احمد نقیب‌زاده و سیروس شمیسا در آن‌ها شناخته‌شده‌اند.

این در حالی است که بسیاری از این آثار سال‌ها در مراکز آموزش عالی افغانستان تدریس می‌شدند و جایگاهی ویژه در توسعه فکری دانشجویان داشتند.

حذف بی‌سابقه مفاهیم انسانی و دینی از کتاب‌های مکاتب
سانسور فقط به دانشگاه‌ها ختم نمی‌شود. وزارت معارف طالبان نیز در اقدامی جنجال‌برانگیز، دستور به حذف ۵۱ عنوان از کتاب‌های درسی مکاتب داده است. در میان این عناوین، مضامینی چون وصف حضرت علی (ع)، صلح، وحدت ملی، بشر دوستی، آزادی، مادر و حقوق زن به چشم می‌خورند؛ مفاهیمی که نه‌تنها مغایرتی با آموزه‌های اسلامی ندارند، بلکه اساساً ریشه در تعالیم دینی دارند.

این اقدام آشکارا نشان‌دهنده‌ رویکرد ایدئولوژیک و افراطی گروه حاکم است؛ رویکردی که با حذف سیستماتیک مفاهیم انسانی، در پی تضعیف بنیان‌های فکری نسل جوان افغانستان است.

تحلیل‌گران امور آموزشی و فرهنگی هشدار می‌دهند که این سیاست‌ها، افغانستان را به‌سوی انزوای فکری، فقر علمی و تحجر بیشتر سوق خواهد داد. آن‌ها معتقدند که حذف صدای نویسندگان زن و سانسور اندیشه‌های نوگرا، بخشی از پروژه‌ی خاموش‌سازی جامعه‌ی مدنی و تحمیل قرائت افراطی از دین است.