بدخوابی، مغز را زودتر پیر می‌کند

به نقل از مِدیکال اِکسپرس ،  مطالعه جامع تصویربرداری مغزی مؤسسه کارولینسکا در سویدن نشان می‌دهد که خواب بی‌کیفیت با پیری زودرس مغز مرتبط است. این پژوهش که در نشریه معتبر ای‌بایومِدیسین/ eBioMedicine منتشر شده، حاکی از آن است که التهاب سیستمیک (یک واکنش التهابی خفیف اما مزمن در سراسر بدن) می‌تواند تا حدی این ارتباط را توضیح دهد.

پیشینه علمی
پیش از این مشخص شده بود که سیستم پاکسازی ضایعات مغزی، که عمدتاً در هنگام خواب فعال است و همچنین تأثیر منفی کم‌خوابی بر صحت قلب‌وعروق می‌توانند بر صحت مغز اثر بگذارند؛ با این حال، نقش دقیق خواب در روند پیری مغز به‌خوبی درک نشده بود.

روش تحقیق
این مطالعه با بررسی داده‌های ۲۷ هزار و پانصد فرد میانسال و سالمند در بانک اطلاعات طبی بریتانیا و با استفاده از اِم‌آرآی و یادگیری ماشین انجام شد. پژوهشگران سن زیستی مغز (معیاری از صحت و عملکرد مغز براساس ویژگی‌های فزیکی) شرکت‌کنندگان را بر اساس بررسی بیش از هزار ویژگی در تصاویر اِم‌آرآی برآورد کردند و آن را با سن تقویمی آن‌ها (تعداد سال‌هایی که از تولد آن‌ها گذشته است) مقایسه کردند. کیفیت خواب افراد بر اساس پنج عامل خوداظهاری ارزیابی شد؛ این عوامل عبارت‌ هستند از الگوی خواب (سحرخیز یا شب‌بیدار)، مدت‌زمان خواب، بی‌خوابی، خروپف و خواب‌آلودگی روزانه.

یافته‌های کلیدی
به ازای هر امتیاز کاهش نمره خواب سالم، شکاف بین سن مغز و سن تقویمی حدود شش ماه افزایش می‌یابد؛
مغز افرادی که خواب بی‌کیفیت دارند، به طور میانگین یک سال پیرتر از سن واقعی آن‌ها به نظر می‌رسد؛
التهاب بدن می‌تواند حدود ۱۰ درصد از ارتباط بین خواب ضعیف و پیری مغز را توضیح دهد.
نتیجه‌گیری کاربردی
خواب یک عامل تغییرپذیر است؛ بنابراین، بهبود کیفیت آن می‌تواند به کُند کردن روند پیری مغز و حتی پیشگیری از زوال عقل کمک کند. علاوه‌ بر این، مدیریت التهاب بدن نیز ممکن است در حفظ صحت مغز مؤثر باشد.
این یافته‌ها بر اهمیت توجه به کیفیت خواب به‌ عنوان یک عامل مهم در حفظ صحت مغز تأکید می‌کنند.