امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، در دیدار با رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل ملل متحد برای افغانستان، از یوناما خواست در گزارشهای خود بر واقعیتها تمرکز کند و دستاوردهای این گروه و ثبات در کشور را به جامعه جهانی بازتاب دهد.
این دیدار در حالی انجام شد که قرار است هفته آینده یوناما گزارش سهماهه خود درباره افغانستان را منتشر کند.
از سوی دیگر، رئیس یوناما در نشست آتی شورای امنیت سازمان ملل درباره افغانستان که دوم سرطان (۲۳ جون) برگزار میشود، سخنرانی خواهد کرد.
وزیر خارجه طالبان از رئیس یوناما خواسته که در گزارشهای سازمان ملل بر واقعیتها تمرکز شود «تا پیشرفتها و ثبات همهجانبه در افغانستان با جامعه جهانی بهگونهای دقیق در میان گذاشته شود.»
این دیدار یک بار دیگر نشان میدهد که یوناما در حال یک بازی دوگانه و ریاکارانه است؛ بازیای که از یکسو در صدد راضی نگهداشتن طالبان، تعامل با این گروه و تسهیل ارتباطات آن با قدرتهای جهانی و جامعه بینالمللی است و از سوی دیگر میخواهد این پیام را به جهان منتقل کند که وضعیت در افغانستان همچنان بحرانی است و حاکمیت اقتدارگرایانه طالبان، که متهم به نقض سیستماتیک حقوق بشر و تحمیل یک رژیم نامشروع تمامقومی است، موجب تشدید بحرانهای پیشین و بروز بحرانهای تازه در این کشور شده است.
اگرچه محتوای واقعی دیدار اخیر رزا اوتونبایوا با امیرخان متقی در کابل را گزارش قریبالوقوع او از وضعیت سیاسی، امنیتی، حقوق بشری و انسانی حاکم و جاری در افغانستان مشخص خواهد کرد، اما دستکم آنچه از سوی طالبان بازتاب یافته، نشان میدهد که رئیس یوناما به اندازه کافی برای طالبان لابیگری میکند و به همین دلیل تاکنون توانسته در افغانستان فعال باقی بماند و علیرغم گزارشهای ضد و نقیض از وضعیت جاری در کشور، و نیز تعاملات پشت پرده و روی صحنه با رژیم حاکم، همچنان قادر است که بازیگری در این نقش دوگانه را ادامه دهد.
مسئله دیگر این است که سازمان ملل متحد از یکسو در گزارشهای خود وضعیت حقوق بشری و سیاسی-امنیتی در افغانستان را شکننده، بیثبات و نگرانکننده نشان میدهد و از سوی دیگر در راستای مشروعیتبخشیدن رام و تدریجی به رژیم طالبان کار میکند؛ رویکردی که به نظر میرسد یوناما و شخص رزا اوتونبایوا بهطور مشخص در آن نقش دارند و مسئول و مأمور پیشبرد آن هستند.
برگزاری سه دوره نشست دوحه که در آخرین دوره آن نمایندگان طالبان نیز حضور داشتند و به جز طالبان، هیچ یک از جریانهای سیاسی و قومی کشور نتوانست به نیابت از مردم افغانستان در آن نشست حضور پیدا کند، به وضوح نشان داد که سازمان ملل متحد مجدانه در تلاش تثبیت حاکمیت طالبان با تحمیل آن بر مردم افغانستان و جامعه جهانی است.
در همین راستا، بهتازگی نیز گزارش شد که دو دیپلمات ارشد سازمان ملل متحد در نشستی در استانبول درباره افغانستان شرکت کردهاند؛ نشستی که گفته میشود محور اصلی آن تعامل با طالبان بوده است. اگرچه تاکنون جزئیات زیادی درباره این نشست و آنچه از جانب دیپلماتهای سازمان ملل در آن مطرح شده، در رسانهها انعکاس نیافته است، اما کارشناسان میگویند که نفس حضور مؤثر و محوری نمایندگان سازمان ملل در آن نشست به وضوح نشان میدهد که این سازمان از هر فرصتی برای تبلیغ و تسهیل تعامل جامعه جهانی با طالبان استفاده میکند و در صدد عادیسازی روابط این رژیم با جهان است.
افزون بر این، ناکارآمدی سازوکارهایی مانند تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه مقامات و رهبران طالبان نیز این واقعیت را مورد تأکید قرار میدهد که علیرغم مصوبات و قطعنامههایی که روی کاغذ طالبان را بهعنوان گروه تروریستی به رسمیت میشناسد و رهبران این رژیم و شبکه حقانی را در فهرست افراد تحت تعقیب قرار میدهد، آنچه در عمل جریان دارد کاملاً مخالف این رویکرد است و دلیل آن نیز این است که سازمان ملل متحد دستابزار قدرتهای جهانی و مأمور پیشبرد پروژههای آنان در تعامل با رژیم تروریستی طالبان است؛ همان قدرتهایی که طالبان را به وجود آوردند، آنان را بر افغانستان حاکم کردند و با تعامل همهجانبه و داد و ستدهای مشروع و نامشروع با این رژیم، روز به روز بر دامنه قدرت آن میافزایند.
با توجه به این واقعیتها، انتظار نمیرود که یوناما هرگز صدای صادقی برای دردها و رنجهای مردم افغانستان تحت سیطره نامشروع رژیم سرکوبگر طالبان باشد؛ اگر درست همانگونه که قدرتهای جهانی، از جمله آمریکا و متحدان آن، به تعهدات مکتوب خود در قبال امنیت، ثبات و مصونیت افغانستان در برابر گروههای تروریستی خیانت کردند و با نادیده گرفتن آرمانها، رؤیاها و قربانیهای مردم افغانستان، با رژیم طالبان معامله کردند و زمینهساز سیطره مجدد رژیم بر سرنوشت مردم افغانستان شدند، سازمان ملل متحد نیز با لابیگری به نفع طالبان، تسهیل تعامل با این رژیم و چشمپوشی بر سیاستهای سرکوبگرانه رژیم حاکم علیه اقلیتهای قومی و مذهبی در کشور، مأمور به سرانجام رساندن این پروژه خائنانه است.
نرگس اعتماد – جمهور