مأموریت نماینده ترامپ در کابل؛ از گروگان‌ها تا بگرام

 

بولر با امیرخان متقی در کابل دیدار کرد. در عکسی که طالبان منتشر کرده‌اند، در کنار بولر، سباستین گورکا، مشاور ترامپ در امور تروریزم، و یک مقام عربی نیز دیده می‌شوند.

 

متقی ابراز امیدواری کرده است که آزادی این شهروند امریکایی «گامی مثبت در راستای پیشرفت در روابط دوطرف» باشد.

 

طالبان به نقل از نماینده ترامپ نوشته‌اند که «آدام بولر مرحله پیشین گفتگوها میان طالبان و ایالات متحده را سازنده دانست و ابراز امیدواری کرد که مذاکرات درباره مسائل باقی‌مانده نیز ادامه یابد.»

 

اگرچه هیچ اطلاعاتی درباره زندانی تازه آزادشده امریکایی از سوی طالبان منتشر نشده و مشخص نیست که او چه زمانی و به چه جرمی بازداشت شده، اما محتوای بیانیه وزارت خارجه طالبان نشان می‌دهد که این گروه به‌شدت در تلاش است تا با آزادی تعداد بیشتری از زندانیان امریکایی، ترامپ را به عادی‌سازی رابطه با این رژیم ترغیب کند.

 

یکی دیگر از اهداف طالبان احتمالاً این است که با نشان دادن انعطاف و سازش در برابر خواسته‌ها و مطالبات دولت ترامپ، رئیس‌جمهور خودکامه امریکا را از برنامه اشغال مجدد پایگاه بگرام و بازگشت نظامیان امریکایی به این پایگاه استراتژیک بازدارد و اجازه ندهد که به این ترتیب، ادعای طالبان مبنی بر کسب استقلال افغانستان از نیروهای اشغالگر خارجی زیر سؤال برود و افغانستان تحت سلطه این گروه با چالش‌های جدی و جدید مواجه شود.

 

آدام بولر این بار بدون اعلام قبلی وارد کابل شده و با آزادی یک شهروند امریکایی و دیدار با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه طالبان، به واشنگتن بازخواهد گشت. این سفر نشان می‌دهد که زدوبندهای پیچیده‌ای در پشت پرده میان امریکا و طالبان در جریان است. با توجه به حضور یک مقام عربی در کنار هیات امریکایی در این سفر، به نظر می‌رسد که قطری‌ها برای کاهش تنش در روابط طالبان با امریکا و چه‌بسا عادی‌سازی رابطه میان دوطرف، به‌طور مذبوحانه‌ای تلاش می‌کنند.

 

نکته تأمل‌برانگیز دیگر، غیبت زلمی خلیل‌زاد در ترکیب هیات امریکایی در سفر به کابل است. این در حالی است که در دو سفر قبلی، خلیل‌زاد در چارچوب این هیات حضور داشت و به همین دلیل به نظر می‌رسید که او به‌مثابه لابی‌گر اصلی طالبان در سیاست ایالات متحده و عامل اصلی سقوط نظام جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت، در حال بازیابی نقش پیشین خود در مسائل مربوط به طالبان است؛ اما عدم حضور خلیل‌زاد در سفر هیات امریکایی به رهبری آدام بولر به کابل، این گمانه را تقویت می‌کند که دونالد ترامپ همچنان به او اعتماد ندارد و تلاش‌های مذبوحانه این سیاست‌مدار افغان-امریکایی برای جلب توجه ترامپ و دریافت مأموریت نمایندگی ویژه ایالات متحده در امور افغانستان تاکنون نتیجه‌بخش نبوده است.

 

صرف‌نظر از این مسائل، علی‌رغم تلاش‌های تحقیرآمیز طالبان برای جلب حمایت و توجه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امپریالیست امریکا، به نظر نمی‌رسد که واشنگتن بدون کسب امتیازات بزرگ، حاضر به دادن امتیازهای مورد انتظار طالبان باشد.

 

در این شکی نیست که یکی از اهداف اصلی سفرهای مکرر هیات امریکایی به کابل، آزادی گروگان‌ها و زندانیان امریکایی از زندان‌های طالبان است. این موضوعی است که مقامات امریکایی بارها به‌صراحت بر آن تأکید کرده‌اند و طالبان نیز نشان داده‌اند که با استفاده از کارت زندانیان و گروگان‌گیری شهروندان امریکایی، به دنبال کسب امتیازاتی مانند حمایت‌های اقتصادی و مالی، عادی‌سازی رابطه با واشنگتن و در نهایت کسب شناسایی رسمی توسط دولت امریکا هستند.

 

یکی دیگر از موضوعات مورد نظر دولت ترامپ از تعامل و زدوبندهای پیدا و پنهان با طالبان، بازپس‌گیری پایگاه استراتژیک بگرام است.

 

اگرچه طالبان به‌صراحت اعلام کرده‌اند که اجازه نمی‌دهند پایگاه بگرام و هیچ نقطه‌ای از افغانستان بار دیگر تحت اشغال نیروهای خارجی قرار گیرد، اما منابع امریکایی می‌گویند که مذاکرات دو طرف در این زمینه جریان دارد. آنگونه که دونالد ترامپ می‌گوید، به‌زودی به نتیجه خواهد رسید. بنابراین بعید نیست که یکی از مهم‌ترین برنامه‌های در دستور کار هیئت امریکایی برای سفر به کابل، گفتگوهای فشرده، صریح و مستقیم با مقامات طالبان درباره پایگاه بگرام باشد.

 

شاید یکی از دلایل حضور مشاور ترامپ در امور تروریزم در ترکیب هیئت امریکایی در سفر اخیر به کابل نیز، مذاکرات دو طرف درباره پرونده بگرام باشد.

 

با توجه به این واقعیت‌ها، به نظر می‌رسد که امریکا فشارهای فزاینده خود بر رژیم طالبان برای دستیابی به اهداف هژمونیک و استراتژیک خود را تشدید کرده است. همان‌گونه که اکنون زندانیان امریکایی توسط طالبان آزاد می‌شوند، انتظار می‌رود که به‌زودی درباره بگرام نیز توافقاتی در پشت پرده به دست آید؛ توافقاتی که ممکن است لزوماً علنی نشود، اما قطعاً عملیاتی خواهد شد.

 

عبدالمتین فرهمند – جمهور