آماده مبارزه با داعش باشیم؟

طالبان پاکستان می ‌گویند که سخنگوی این گروه به دلیل بیعت با داعش برکنار شده است.
شهیدالله شهید اخیرا به همراه پنج مقام ارشد طالبان پاکستان از گروه داعش حمایت کرده بودند.
طالبان پاکستان در بیانیه ‌ای که در اینترنت منتشر شده نام اصلی سخنگوی برکنار شده را شیخ مقبول اعلام کرده است.
طالبان پاکستان در این بیانیه بر تبعیت خود از ملا عمر؛ رهبر طالبان افغانستان تاکید کرده است.
ناظران می‌ گویند که این به معنای بروز شکاف‌ های بیشتر در میان اعضای گروه تروریستی طالبان پاکستان است.
طالبان پاکستان هنوز جانشین شیخ مقبول را اعلام نکرده است.
تحلیلگران می‌ گویند که ظهور گروه داعش، چالشی برای طالبان، القاعده و سایر گروه‌ های تروریست است.
از دید این تحلیلگران، تحولات اخیر در میان گروه طالبان پاکستان در زمینه داعش نشان دهنده آن است که قدرت داعش و نیز سبک های خشونت آمیزی که این گروه تروریستی مورد استفاده قرار می دهد از نظر تبلیغاتی، بخش هایی از اعضای گروه طالبان پاکستان را تحت تاثیر قرار داده است؛ بنا براین، آنچه در این اواخر در رابطه با داعش در میان اعضای این گروه تروریستی در حال روی دادن است، نشان می دهد که بحث در مورد داعش به یکی از دغدغه های اصلی شماری از این تروریست ها، تبدیل شده است.
پیش از این نیز گزارش هایی منتشر شده بود مبنی بر اینکه در برخی از شهرهای بزرگ پاکستان که از نظر اجتماعی، مستعد حمایت های وسیع از افراط گرایان و تروریست ها هستند، شعارهایی در حمایت از داعش بر دیوارهای شهر نوشته شده است.
همچنین ادعاهایی وجود دارد مبنی بر اینکه هزاران نفر از اعضای طالبان پاکستان یا دست کم افراط گرایان غیر وابسته به تشکل های تروریستی پاکستانی، در صفوف داعش به ویژه در سوریه می جنگند.
این بدان معناست که برای گروه ها و کشورهایی که در صدد مبارزه ای واقعی با تروریزم در منطقه جنوب آسیا به ویژه پاکستان و بخش هایی از افغانستان هستند، داعش می تواند به عنوان خطری بالقوه در نظر گرفته شود؛ زیرا این جنگجویان سرانجام روزی برخواهند گشت و این برگشت ممکن است از هریک از آنها، پیام آوری برای داعش در منطقه ما بسازد.
وفاداری رسمی به امارت ملا عمر شاید تا زمانی که طالبان افغان و پاکستانی، مبنای مبارزه خود را حضور نیروهای خارجی در افغانستان تعریف می کنند از نظر سیاسی و مصلحتی، در رویکرد رسمی طالبان اعم از افغان یا پاکستانی، جایگاهی داشته باشد؛ اما این بدان معنا نیست که این امر از نقطه نظر ایدئولوژیک نیز می تواند جریان های افراطی تر و خشونت گراتر طالبان و تروریست ها را نیز اشباع کند و در نتیجه آنها، کماکان ملاعمر را مثلا بر ابوبکر البغدادی ترجیح می دهند؛ زیرا ساز و کار و سازمانمندی روانی، تبلیغاتی و ایدئولوژیک تروریزم به گونه ای است که عناصر وابسته به آن، شیفته مدل ها و الگوهای پیچیده تر، پیشروتر و عملگراتری از خشونت هستند؛ امری که داعش در حال حاضر، میدان دار ابتکاری و انحصاری آن است.
از سوی دیگر، نباید از یاد برد که بهره ای که داعش از ابزارهای مدرن و مؤثر به منظور تبلیغات، سربازگیری، جلب و جذب حمایت های وسیع مالی و حتی دستیابی به منابع مدرن و پیشرفته تامین تسلیحاتی، می برد در دیگر گروه های تروریستی مانند القاعده و طالبان، قابل ردیابی و شناسایی نیست و این مسایل نیز بخش هایی از این نیروها را تحت تاثیر قرار می دهد و برای عضویت یا دست کم حمایت و اعلام وفاداری و به صورت بالقوه، تلاش برای در پیش گرفتن راه و رسم عملی داعش، ترغیب و وسوسه می کند.
آیا طالبان افغان یا پاکستانی که خود را مریدان ملاعمر می دانند، می توانند در برابر این حجم سنگین فشارهای تبلیغاتی و روانی داعش، مقاومت یا مقابله کنند؟
این گروه ها در کوتاه مدت شاید بتوانند با برکناری برخی از مهره های همسو با داعش، راه را برای توسعه نفوذ آن در سطح رسمی و سازمانی به درون این گروه ها سد کنند؛ اما آیا می توانند با ارائه الگوهای فکری، روانی و تبلیغاتی جایگزین برای کاری که داعش در پیش گرفته، جلو نفوذ این نیرو به مثابه یک ايدئولوژی به روز شده و مدرن تروریزم به افکار و اندیشه های تروریست ها و افراطیون را هم بگیرند؟
پاسخ منفی به این پرسش می تواند مبارزه با تروریزم را برای کسانی که خود را در برابر طالبان افغان و پاکستانی و داعش تعریف می کنند نیز وارد دشواری ها و مسایل تازه ای کند که رویارویی با آن، نگاهی بلندمدت و استراتژیک به مبارزه با تروریزم در همه اشکال آن را می طلبد.
سیدعلی حسینی- خبرگزاری جمهور