صلح برای پاکستان، جنگ برای افغانستان؟

حدود 50 تن از اعضای یک جرگه قومی متشکل از بزرگان قبایل پاکستان پیش از چاشت روز چهارشنبه (11 جوزا) وارد کابل شدند. گفته می‌شود که هدف از این سفر "شرکت در گفتگوها بین تحریک طالبان پاکستان و دولت این کشور" است.

یک وزیر فدرال، مقاماتی از ایالت خیبر پختونخوا و بزرگان قومی اعضای هیاتی هستند که به کابل آمده‌اند.

براساس گزارش‌ها رهبران برجسته قبایل وزیرستان شمالی، اورکزی، کُرم، خیبر، مهمند، باجور و ملک در این هیات حضور دارند.

روزنامه پاکستانی دان به نقل از شوکت‌الله خان؛ والی پیشین خیبر پختونخوا نوشته است که "نقش جرگه با توجه به سنت‌های قبیله‌ای که مورد احترام هر دو طرف است، بسیار مهم است."

او ابراز امیدواری کرده که تلاش‌های جرگه نتیجه بدهد.
 
یک مقام پاکستانی در کابل به روزنامه دان گفت که گفتگوها "وارد مرحله جدی شده است."

این جرگه با میانجی‌گری سراج الدین حقانی؛ وزیر امور داخله حکومت سرپرست طالبان برگزار می شود.
 
این جرگه بی تردید به نتیجه خواهد رسید، پاکستان و طالبان پاکستانی سرانجام صلح می کنند؛ نه تنها به این دلیل که آنها به شرایط همدیگر تمکین خواهند کرد و از خواسته های خود برای صلح کوتاه خواهند آمد؛ بلکه در عین حال از این جهت که طالبان افغان نیز از صلح در پاکستان، پشتیبانی می کنند. آنها نمی خواهند کشوری که نزدیک به ۳۰ سال به آنان آب و نان داده، ناامن شود؛ به ویژه در شرایطی که چهره ای مانند سراج الدین حقانی در متن و محور میانجی گری برای صلح قرار دارد. او هم در دولت طالبان از صلاحیت و نفوذ و قدرت بالایی برای تصمیم گیری درباره امنیت ملی و سیاست داخلی و سیاست خارجی و... برخوردار است، هم مورد اعتماد دولت و ارتش و آی اس آی پاکستان است و هم با طالبان پاکستانی روابط پیچیده و تنگاتنگی دارد.
 
آقای حقانی می تواند به سادگی همه طرف های این جدال را به تفاهم و صلح برساند؛ همانگونه که می توانست سال ها پیش، افغانستان را نیز به صلح و ثبات برساند، به جنگ و خشونت پایان دهد و پیام آور صلحی پایدار و مقتدرانه و عزتمندانه شود؛ اما بنا به هر دلیلی چنین نخواست و نکرد و به جای آن ۱۵۰۰ انتحاری را به کار گرفت تا خشونت به طرزی بی مهار، تشدید شود و گسترش یابد و هزاران نفر کشته شوند.
 
درس بزرگی که از این دو رویداد می توان گرفت این است که در افغانستان «جهاد» با فتوای علمای پاکستانی، تشریع و تجویز می شود و ارتش و آی اس آی نیز با استفاده از هزاران مدرسه مذهبی و ده ها هزار «طلبه علوم دینی» می توانند تنور «جهاد» در افغانستان را به اندازه ای گرم نگه دارند که هیچ افقی از صلح و سازش مبتنی بر گفتگو و تفاهم براساس منافع و اهداف مشترک میان مردم و جناح ها و جریان های سیاسی، قومی و مذهبی کشور دیده نشود؛ اما در پاکستان نه خبری از حجاب اجباری است و نه کسی به قرآن و سنت عمل می کند، مجالس رقص مختلط زنان و مردان به مناسبت های مختلف برپاست، رسانه ها به طور لجام گسیخته، شوهای مبتذل پخش می کنند و حتی سیاستمداران و رهبران احزاب و اعضای زن پارلمان و کابینه هم کمترین اعتنایی به رعایت شؤون شرعی و اصول اسلامی ندارند، میان دولت و طالبان پاکستانی باید صلح و آتش بس برقرار شود و طرفه اینکه این صلح و آتش بس را جناب سراج الدین حقانی، رهبری می کند.
 
این در حالی است که مردم افغانستان حتی پیش از آنکه طالبان ظهور کنند و به قدرت برسند، بسیار بیشتر از پاکستانی ها اسلام را می شناختند، به آن باور داشتند، دستورات و احکام شرعی را رعایت می کردند و به سختگیرانه ترین سنت ها را در این زمینه حتی اگر ربطی به دین هم نداشت و از میان رسوم فرهنگی و اجتماعی و قبایلی جوامع روستایی برخاسته و به نام دین، شایع و رایج شده بود، مقید بودند؛ اما این مردم به تشخیص مفتی ها و ملاها و مولوی ها و جنرال ها و سیاستمداران پاکستانی، مستوجب «جهاد» بودند و باید ۴۳ سال در آتش جنگ و ناامنی و کشتار و جنایت می سوختند و قربانی می شدند؛ ولی در آنسو در پاکستان که مجالس رقص زنان برپا است، موسیقی آزاد، بی حجابی مشروع و اسلام و شریعت، غریب و غایب اند، مولوی های نامدار افغانستان میانجی گری می کنند تا طالبان پاکستانی که از نظر دولت اسلام آباد «تروریست» اند و به زعم خودشان و طبق معیارهای طالبان «مجاهد» باید دست از «جهاد» بردارند و صلح کنند.
 
دلیل این رفتار دوگانه چیست و چرا آنچه برای افغانستان، مشروع است برای پاکستان ممنوع است و بالعکس؟ پاسخ طالبان افغان درباره راه و روش همتایان پاکستانی شان برای استقرار شریعت غرای محمدی(ص) در پاکستان چیست و چرا نمی خواهند این مهم همانند افغانستان از راه «جهاد» محقق شود؟
 
نرگس اعتماد – جمهور