تهدید و ترور خبرنگاران؛ مرگ آزادی در مسلخ صلح

وزارت اطلاعات و فرهنگ گفته‌است تنها در دو ماه گذشته ۳۷ مورد تهدید علیه جان خبرنگاران در وزارت اطلاعات و فرهنگ به ثبت رسیده‌است.
 
عبدالمنان شیوای شرق؛ معین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ با بیان این مطلب، افزوده‌ که برخی از تهدیدات به کمک نهادهای امنیتی رفع شده و برخی زیر پوشش امنیتی است.
 شیوای شرق همچنین گفته‌است که برای کاهش تهدید، شماری از خبرنگاران به جاهای امن منتقل شده‌اند.
 
به گفته او، شماری از خبرنگاران به مسئولان این وزارت گفته‌اند که به دلیل تهدیدهای امنیتی، چاره‌ای جز ترک کشور ندارند؛ اما او آمار دقیقی در این باره ارائه نکرد.
 در کنار خبرنگاران، شماری از فعالان مدنی نیز به دلیل تهدیدهای جدی امنیتی افغانستان را ترک کرده‌اند.
 
این در حالی است که افغانستان همه ساله رکوردهای تازه ای را در زمینه مرگ خبرنگاران و فعالان رسانه ای و مدنی بر جای می گذارد. در سال گذشته میلادی، وضعیت بدتر شد؛ زیرا متاثر از مصالحه امریکا و طالبان، ترور هدفمند خبرنگاران و فعالان رسانه ای به شدت افزایش یافت. در سال جدید میلادی هم نخستین مرگ یک خبرنگار در افغانستان ثبت شد؛ رویدادی که نشان می دهد شرایط تا چه اندازه وخیم و رقت انگیز است.
 
در چنین شرایطی تقریبا هیچ حمایت مسئولانه ای از خبرنگاران به عمل نمی آید. دولت یا به شدت درگیر مشکلات و بحران های امنیتی بزرگتر است و توان مقابله با تهدیدهای موجود علیه خبرنگاران را ندارد و یا آزادی بیان و امنیت جانی خبرنگاران و فعالان رسانه ای، دیگر برایش اولویت چندانی ندارد.
 
ناامیدکننده تر اینکه افرادی که به اتهام دست داشتن در ترور خبرنگاران بازداشت می شوند هرگز محاکمه نمی شوند؛ درست مانند برخوردی که با دیگر متهمان ترورهای بزرگ، انفجارهای عظیم و حملات خونین تروریستی صورت می گیرد.
 
به عنوان نمونه در یک مورد، دادستانی کل مدعی شد که قاتلان خبرنگار یک شبکه تلویزیونی خصوصی در قندهار به اعدام محکوم شده اند؛ اما سفارت امریکا با تکذیب این ادعا گفت که آنها هرگز محاکمه نشده اند.
 
این تنها مورد در این زمینه نیست و پرونده های قطور زیادی در قفسه های پولیس، دادستانی ها و دادگاه ها خاک می خورد و هیچکس حاضر نیست به آن رسیدگی کند.
 
این در حالی است که خبرنگاران برای آزادی و جمهوریت، مبارزه می کنند. آنها با به خطر انداختن جان خود در خطرناک ترین کشور جهان برای روزنامه نگاران، بیش از هر نیروی دیگری در این مسیر، هزینه می دهند و ایثارگری می کنند. تاکنون ده ها خبرنگار در طول ۲۰ سال گذشته، کشته شده اند. بنابراین شایسته نیست که آنان به نام صلح با طالبان، گوشت دم توپ شوند و به عنوان بخشی از یک معامله ناعادلانه، قربانی گردند.
 
تهدید و تروری که این روزها علیه خبرنگاران جریان دارد، به سادگی با زمان جنگ های داخلی و سلطه طالبان قابل مقایسه است. بر این اساس، آنها از بیچارگی و هراس، مجبور می شوند دست به فرار بزنند و از کشورهای دیگر درخواست پناهندگی کنند. شماری از آنان ممکن است از مهلکه جان بدر ببرند؛ اما گروه بزرگتری به دلیل مشکلات مالی و انگ های ایدئولوژيک و برچسپ های امنیتی قادر به کسب پناهندگی هم نشوند.
 
این ضربه ای مهلک بر پیکره آزادی در مجموع و آزادی بیان به طور خاص است؛ چیزی که در طول دو دهه گذشته با جانفشانی های خبرنگاران و هزینه های هنگفت رسانه ها در برابر هجوم مرگبار تروریست ها و دیگر دشمنان آزادی در درون و بیرون از دولت افغانستان، به دست آمده و حفظ شده‌است.
 
وضعیت وخیم کنونی اما نشان می‌دهد که خبرنگاران بیش از هر زمان دیگری تنها و بی پشتوانه رها شده اند. بسیاری از کسانی که طی دو ماه اخیر ترور شده اند، قبل از کشته شدن اعلام کرده بودند که تهدید شده اند و از دولت خواستار کمک شده بودند؛ اما عملا هیچ پاسخی دریافت نکردند. این نشان می دهد که دولت هم از حمایت رسانه گران دست برداشته است.
 
در این میان، اتخاذ برخی سیاست های بحث برانگیز مانند حذف پست سخنگویی ولایات، جریان آزاد اطلاعات را مختل کرده و منجر به محدود شدن آزادی بیان شده است. بر این اساس، دولت هم به بخشی از چالش علیه امنیت و آزادی خبرنگاران بدل شده است.
 
به این ترتیب، خبرنگاران راهی به جز فرار ندارند؛ زیرا وقتی به نام صلح، تروریزم توجیه می شود و به نام مبارزه با اخبار نادرست، آزادی بیان محدود می گردد، خبرنگاران که تمام ابزارشان قلم و کاغذ و دوربین است، مجبور اند صحنه را به نفع تروریست ها، طالب ها، اقتدارگرایان، دیکتاتورهای نوظهور و جاه طلب های ضد آزادی، ترک کنند.
 
سکینه مدنی- خبرگزاری جمهور