طالبان و تکرار اشتباهات مرگبار گذشته

در این شکی نیست که طالبان در این اواخر به پیش‌روی های گسترده و چشمگیری دست یافته اند.
 
گستره این پیشروی‌ها به ده ها ولسوالی می رسد. اکنون بسیاری از کارشناسان نظامی معتقد اند که دولت افغانستان قدرت اصلی خود را بر حفظ امنیت شهرها متمرکز کرده است.
 
با وجود اینکه پیش‌روی های طالبان در بسیاری از نقاط کشور، بدون مقاومت و جنگ جدی صورت گرفته و حتی خود طالبان نیز اذعان کردند که آنها بخشی از ولسوالی ها را در نتیجه واگذاری، عقب نشینی نیروهای دولتی و مذاکره به دست آورده اند؛ اما شکی وجود ندارد که این پیش‌روی ها به توهم پیروزی در میان طالبان دامن زده است.
 
آنها در بسیاری از ولایات خود را آماده اشغال مراکز شهری می‌کنند. این در شرایطی است که سخنگویان طالبان پیوسته تاکید دارند که هیچ برنامه‌ای برای حمله به کابل وجود ندارد؛ اما روند رویدادها نشان می دهد که آن گروه برای ساقط کردن دولت و در اختیار گرفتن کامل قدرت از مسیر نظامی تقلا می کند.
 
همزمان با پیشروی های طالبان در میدان نظامی دیک آزمون سیاسی جدید نیز در حال شکل‌گیری است و آن نحوه حکومت داری طالبان و شیوه برخورد آنها با مردم به ویژه اقوام و اقلیت های قومی و مذهبی است.
 
گزارش‌های غیر رسمی فراوانی وجود دارد که نشان می دهد طالبان در برخی از نقاط در پی اشغال مناطق با مردم برخوردهای سختگیرانه و سرکوبگرانه دوران حاکمیت رژیم امارت را اعمال کرده اند.
 
در منطقه مرزی اسپین بولدک قندهار آنها صدها نفر از اعضای قبیله اچکزی را از خانه‌های شان بیرون برده و تیرباران کرده اند. طالبان اگرچه این رویداد را انکار می کنند؛ اما منابع محلی می گویند که جنگجویان طالبان به دلیل کینه دیرینه ای که از جنرال عبدالرازق؛ فرمانده پولیس پیشین قندهار دارند دست به این قتل عام بزرگ در میان قبیله او زده اند.
 
از ولسوالی مالستان در غزنی نیز خبر می‌رسد که طالبان دست‌کم ۴۰ نظامی و غیرنظامی را به صورت فجیعی تیرباران کرده اند. گفته می‌شود در میان آنها کودکان و زنان نیز شامل هستند.  بازماندگان قربانیان می گویند که طالبان منازل مسکونی را اشغال کرده و دکان های مردم را به آتش کشیده اند.
 
شماری از مردم جوزجان در شمال افغانستان نیز ادعا می‌کنند که طالبان حدود ۱۰ هزار خانواده را از خانه های شان بیرون رانده و مجبور به کوچ اجباری کرده اند تا از خانه های شان به عنوان سنگر و از دارایی های شان برای تامین منابع مالی و غذایی خود استفاده کنند.
 
پیش از این، گزارش‌های مشابهی درباره بدخشی‌تبارهای ساکنان قندوز نیز منتشر شده بود.
 
توالی و تکرار این رویدادها نشان می دهد که هیچ تغییری در رفتار طالبان نسبت به دوران استقرار رژیم امارت به وجود نیامده است. آنها همچنان دست به کشتار، قتل عام و تصفیه تباری و پاک سازی قومی و برخوردهای فاشیستی با اقوام و اقلیت های دیگر می زنند.
 
به باور کارشناسان، تکرار این اشتباهات مرگبار، طومار رژیم امارت را  در هم خواهد پیچید و آینده طالبان برای حاکمیت در افغانستان را در معرض خطر جدی قرار خواهد داد؛ زیرا آنها تا زمانی که حمایت توده را به دست نیاورده اند و مهیای مشارکت سیاسی همه اقوام و اقلیت ها در ساختار قدرت آینده نشده اند هرگز توان حاکمیت بر سراسر کشور را نخواهند داشت. با ارعاب و سرکوب و برخوردهای فاشیستی نمی‌توان مردم افغانستان را وادار به تمکین و پذیرش ایدئولوژی نفرت کرد؛ این تجربه‌ای است که طالبان باید از پنج سال سلطه رژیم امارت اندوخته و از آن عبرت گرفته باشند.
 
رهبران طالبان اکنون باید مسئولانه با این آزمون بزرگ رو به رو شوند و در برابر چشم های بیدار رسانه ها و سازمان های حقوق بشری که جنایت های فجیع زیردستان آنها علیه غیر نظامیان را ثبت و نشر می کنند، پاسخ دهند. آنان باید جواب دهند که میان آنچه شعار می دهند و چیزی که در عمل رخ می دهد، چه نسبتی وجود دارد؟ آیا رهبران طالبان، توان مهار و مدیریت جنگجویان سرکش خود را ندارند و یا سرکوب و کشتار و قتل عام و انتقام جویی، بخشی از سیاست واقعی آنها در مواجهه با اقوام و اقلیت های قومی و مذهبی است؟
 
در صورت ادامه این رویکرد، طالبان باید خود را آماده مواجهه قیام ملی و خیزش سراسری مردم افغانستان باشند؛ زیرا با ظلم و زور و ستم و سرکوب نمی توان بر مردم حکومت کرد.
 
نرگس اعتماد - جمهور